Yemek Bedeli İstisnası İçin O Şart Kaldırılmalı Mı?

Çalışanlara yapılan yemek bedeli ödemelerinin önemi günümüzde artarken, bu ödemelerin hangi koşulda ve tutarda sigorta priminden ve vergiden istisna tutulacağı zaman zaman tartışma konusu olmaktadır.

İş sözleşmesinde yer almıyorsa ve işyerinde uygulanmıyorsa işverenin bir çalışanına yemek bedeli ödemesi yapması veya işyerinde veya müştemilatında yemek çıkarması gibi bir zorunluluğu yoktur.

Sosyal yardımlardan belki de en yaygını olan yemek yardımı, işyerinde yemek verilmesiyle sağlanabildiği gibi yemek kartı/kuponu veya çalışana nakit yemek bedeli ödemesi yaparak sağlanabilmektedir.

Sosyal Sigorta İşletmeleri Yönetmeliği'nin 97'inci maddesinde işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla yemek bedeli adı altında çalışanlara veya çalışanlar adına üçüncü kişilere yapılacak ödemelerin Kurum Yönetim Kurulu tarafından belirlenen orana kadar ki tutarının sigorta priminden istisna olduğu belirtilmiştir.

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 23. Maddesinde ise "işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 110 Türk lirasını aşmayan kısmı istisna kapsamındadır" denilmiştir.

Bu sebeple çalışanlara yapılacak yemek bedeli ödemelerinde istisna uygulanması için işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartı bulunmaktadır.

Günümüzde işyerlerinde yemek verilmesine karşın birçok farklı sebeple çalışanların bir bölümü yemekhane yerine yemek bedeli için işverenlerinden talepte bulunmaktadır.

Bu yönde talepler gelince de işverenler çalışanlara yapacakları yemek bedeli ödemelerinin mevzuatta belirtilen tutarlara kadar istisna uygulanıp uygulanmayacağını merak etmektedir. Bu konuda talep edilen bir özelge geçtiğimiz günlerde Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinde paylaşıldı.

'Çalışanların bir kısmına işyerinde yemek verilip, bir kısmına nakit yemek bedeli ödenmesi durumunda ücret istisnasının uygulanıp uygulanmayacağı' konulu özelgede çalışanlara işyerinde yemek verildiği ancak vejetaryen olma, yemek menüsünü tercihlerine uygun bulmama gibi nedenlerle yemek hizmetinden faydalanmayanların şirketten nakdi olarak yemek yardımı almak istedikleri, bu durumda günlük 110 TL'ye kadar yapılan ödemelerin gelir vergisinden istisna olup olmayacağı sorulmuş olup yanıt olarak işyerinde yemek verildiği belirtilerek, bu şekilde yapılacak nakdi yemek ödemelerinin tamamının vergilendirileceği belirtilmiştir. (Sayı:62030549-120[23-2022]-1315945 Tarih:21/11/2023)

Yemek Bedeli İstisnası İçin İşyerinde Yemek Verilmeme Şartı Kaldırılmalı Mı?

Son dönemde artan vegan ve vejetaryen beslenmenin yanı sıra çalışanların yemek menüsünü beğenmeme, hastalık nedeniyle bazı yemekleri yiyememe, diyette olma veya görevi veya işyeri dışında yerine getirmesi gereken işler olması gibi bir takım sebeplerle tüm çalışanlar işyerinde yemek yememektedir.

İşveren tabi istisna uygulamadan da çalışanlarına yemek bedeli adı altında yemek ödemesi yapabilir. Ancak yapacağı bu ödeme hem sigorta primine hem de vergiye tabi olacağı için işverenler bu yardıma pek de sıcak bakmamaktadır.

Bu durum da akıllara; "acaba yemek bedeli istisnası uygulanabilmesi için işyerinde yemek verilmeme şartı mevzuattan kaldırılır mı?" sorusunu getiriyor.

İşverenler ve çalışanlar tarafından bu yönde talepler artarsa imkansız denilemez ama henüz bu konunun çalışma hayatında yeterince gündem olamadığı da bir gerçek.

Volkan Köse – İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Uzmanı

volkankose2024@gmail.com