Askerdeyken Yapılan Sigorta Bildirimi İptal Edilir

İşyerinde çalışırken askere giden ancak işten çıkışı yapılmayan sigortalının askerlik görevini yaparken bildirimlerin nasıl yapılacağı tartışma konusu olup zaman zaman hatalı uygulamalar yapılmaktadır.

Eskiden askerlik nedeniyle çalışanın işten çıkışı yapılırken son yıllarda bedelli askerlik uygulaması nedeniyle uygulamada farklılıklar doğmuştur. Bedelli askerlik süresinin kısalığı yani çalışanın kısa süre sonra işine dönecek olması nedeniyle işverenler işten çıkış işlemi yapmamaktadır. Bu açıdan doğru uygulama ise, çalışanın işten çıkışı yapılmıyorsa bu sürelerde ücretsiz izinde gösterilmeli ve ilgili günler için kazanç-gün bildirilmemelidir.

Çalışanın fiili askerlik hizmeti sırasında yıllık izinde göstermek veya kazanç-gün bildirimi yapmak doğru bir uygulama değildir. Konuyla ilgili 2020/21 sayılı SGK Genelgesiyle 2013/11 sayılı SGK Genelgesine işlenen maddede sigortalının fiili olarak askerlik yaptığı dönemdeki hizmetlerinin iptal edileceği belirtilmiştir.

Askerlik Döneminde Bu Günler için Prim Ödenir

2023/11 sayılı Genelgenin 'Askerlik hizmetini yapmakta olanlar' başlıklı maddesinde; askerlik döneminde izin, hava değişimi, istirahat süreleri, birliğe sevk tarihi ile birliğe katılış tarihi arasında geçen süre veya erken terhis mahiyetinde izinli sayılan süreler ile askerlik hizmetinden sayılmayan sürelerde hizmet akdine tabi çalışılması durumunda bu günler için yapılan bildirimlerin geçerli sayılacağı belirtilmiştir.

Bu sebeple çalışanın fiili olarak askerlik yaptığı döneme ilişkin gün ve kazanç bildirilmeyecek olup çalışanın izin, hava değişimi, istirahat süreleri ile birliğe sevk tarihi ile katılış tarihi arasında geçen sürede veya erken terhis durumunda ilgili sürede işyerinde çalışması durumunda bugünler için eksik gün bildirilmeyecek, bu günler bildirgede gün sayısına eklenecektir. Eğer çalışan bu tarihlerde işyerinde çalışma yapmamışsa bugünler de fiili askerlik günleri gibi ücretsiz izin olarak bildirilecektir.

İşverenler Neden Askere Giden Çalışanına Prim Ödemeye Devam Ediyor?

Bazı işverenler genelgenin aksine hatalı uygulama yaparak bugünlerde çalışan işe gelmiş gibi gün bildirimi yapmaya ve ilgili ayı tam bildirmeye devam etmektedir. Yani atıfet kabilinde sigorta primlerini ödemeyi sürdürmektedirler. Bunu çalışanını düşünerek yapsalar da bu hatalı bir uygulamadır ve bu günlerin primleri iptal edilecektir. Çalışan isterse bu günlerini askerlik borçlanması yaparak primlerini ödeyebilecektir.

4/b (Bağ-Kur) Sigortalılar için Durum Farklı

4/a sigortalılar yani hizmet akdine tabi çalışanlar için askerlik döneminde prim ödenmezken 4/b sigortalılar için durum farklıdır. 4b sigortalılıkta fiili çalışma aranmadığı için bu kişilerin sigortalılığının sebebi olan ticari faaliyet devam ettiği için askerlik döneminde prim ödeyebilirler. Yani askerlik borçlanması yapmadan ilgili günleri hizmet olarak devam ettirebilirler.

Volkan Köse - İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Uzmanı