Üniversite sınavları Türk gençleri için özel. Milyonlarca öğrenci sınav kapasında gelecek inşa etmeye çalışıyor. Hayalleri burada. Bulunduğumuz tarihlerde de 2025 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçları açıklandı ve tercihler bekleniyor. 28 Temmuz'da YKS 2025 tercih takvimi ve kılavuz yayınlanma tarihi belli oldu. YKS tercih kılavuzu şu an milyonlarca öğrencinin beklentisi. Haziran ayında yapılan TYT, AYT ve YDT oturumlarının ardından tercihlerin yapılmasıyla bu milyonlarca öğrenci için yeni hayallere açılan kapı bu. Ben de bu süreçte "sınav mühendisliği" olgusu kapsamında "kazanma stratejileri" ortaya atacağım ve bunları 10 maddede belirleyeceğim. Özel bir yazı olacak diye düşünüyorum.
Sınavlara Hazırlanmak
Sınavlara hazırlanmak, tıpkı bir maraton koşmak gibidir. Yolu bitirmek için sadece hızlı başlamak yetmez; doğru tempoyu bulmanız, düşüp kalkmalara hazırlıklı olmanız ve en önemlisi, "Neden?" sorusunu hiç unutmamanız gerekir. Bugüne kadar yüzlerce öğrencinin bu yolculuğuna eşlik ettim. Kimi kaygılarıyla boğuştu, kimi motivasyonunu kaybetti, kimi de "Yapamayacağım" dediği anda pes etti. Ama şunu gördüm: Doğru stratejiyle ilerleyen herkes, hedefine ulaşır.
Belki şu an kendini yorgun, stresli veya yeterince "yeterli" hissetmiyorsun. Belki sosyal medyada gördüğün "süper başarılı" insanlara bakıp "Ben neden onlar gibi değilim?" diyorsun. Unutma ki onlar da senin gibi bir noktadan başladı. Tek farkları, kendilerine inanmaları ve adım adım ilerlemeleri.
Bu yazıda sana sunduğumuz 10 Adımlı Strateji, yılların deneyimi ve bilimsel araştırmalarla harmanlanmış bir reçete. Bu adımları uygularken kendine şefkatle yaklaş. Bazen planlar aksayacak, bazen denemelerde netler düşecek. Önemli olan, pes etmeden yoluna devam etmek. Unutma: Sınavlar senin değerini belirlemez. Onlar sadece birer araç. Asıl önemli olan, bu süreçte kazandığın disiplin, özveri ve problem çözme yeteneği.
Hayatının bu döneminde yanında olabilsem keşke. Ama inan bana, bu yazıdaki her bir madde, senin için birer pusula olacak. Şimdi derin bir nefes al ve kendine şunu söyle: "Hazırım, başlıyorum!"
Yolun açık, zihnin berrak olsun.
Sınavlara Hazırlık İçin 10 Strateji
Sınavlara hazırlanmak, disiplinli bir planlama ve doğru teknikler gerektirir.
İşte başarıya ulaşmanızı sağlayacak 10 adımlık strateji:
1. Net Hedefler Belirleyin
• Spesifik: "Matematik çalışacağım" yerine, "Üslü sayılar konusunu 3 günde bitireceğim" gibi net ifadeler kullanın.
• Ölçülebilir: Haftada 100 soru çözme, 2 konu bitirme gibi sayılarla ilerlemenizi takip edin.
• Ulaşılabilir: Mevcut seviyenize uygun hedefler koyun (örneğin, günde 50 soru yerine 30 soruyla başlayın).
• Gerçekçi: Zamanınızı ve kapasitenizi dikkate alın (çalışma süreniz 2 saatse 5 saatlik hedef koymayın).
• Zamana Bağlı: Her hedefe bir bitiş tarihi ekleyin (örneğin, "Geometriyi 15 Ekim'e kadar tamamla").
• Ek Taktik:
• Hedeflerinizi görünür bir yere yazın (duvar panosu, telefon bildirimi).
• Her hafta sonu hedeflerinizi gözden geçirin ve revize edin.
2. Kişisel Çalışma Planı Hazırlayın
• Mevcut Durum Analizi: Deneme sınavlarıyla hangi konularda eksik olduğunuzu belirleyin.
• Öncelik Sıralaması: Zayıf olduğunuz konulara %60, orta seviyelere %30, iyi olduklarınıza %10 zaman ayırın.
• Haftalık Takvim: Pazartesi matematik, Salı Türkçe gibi sabit bir rutin oluşturun.
• Esneklik: Beklenmeyen durumlar için plana "buffer zaman" ekleyin (örneğin, haftada 2 saat boşluk).
• Örnek Program:
08:00-09:30: Matematik konu çalışma
10:00-11:00: Türkçe paragraf soruları
14:00-15:30: Fen bilimleri denemesi
16:00-17:00: Yanlış soruların analizi
3. Zaman Yönetimi Becerileri Geliştirin
• Pomodoro Tekniği Detayları:
• 25 dakika çalışma + 5 dakika mola ile başlayın.
• Her 4 Pomodoro'dan sonra 15-30 dakika uzun mola verin.
• Uygulama önerisi: Forest App ile odaklanma sürelerinizi görselleştirin.
• Dikkat Dağıtıcıları Yok Etme:
• Telefonu "Uçak Modu"na alın veya Focus Mode özelliklerini kullanın.
• Çalışma ortamınızda sadece ders materyalleri bulunsun.
• Zaman Tuzakları:
• Sosyal medya: Günde 30 dakika ile sınırlandırın.
• Mükemmeliyetçilik: Bir konuyu %100 öğrenmeden diğerine geçmekten korkmayın.
4. Aktif Öğrenme Tekniklerini Kullanın
• Aktif Tekrar Nasıl Yapılır?
• Konuyu çalıştıktan sonra kendi cümlelerinizle 1 sayfalık özet çıkarın.
• Öğrendiklerinizi bir arkadaşınıza anlatın veya ses kaydı alın.
• Zihin Haritası Oluşturma:
• Renkli kalemlerle ana başlıkları yazın, alt dallara detayları ekleyin.
• Örnek: Tarih konusu için "Kurtuluş Savaşı" merkezli bir harita.
• Diğer Teknikler:
• Feynman Tekniği: Konuyu basitleştirerek bir çocuğa anlatır gibi açıklayın.
• Flashcard: Önemli formülleri veya tanımları kartlara yazıp tekrar edin.
5. Bol Bol Deneme Sınavı Çözün
• Deneme Stratejileri:
• Haftada 2 tam deneme, günde 1 bölüm denemesi yapın.
• Gerçek sınav saatinde (09:30-12:00 gibi) çözerek biyolojik saatinizi adapte edin.
• Yanlış Analizi Nasıl Yapılır?
• Hangi konudan hata yaptığınızı belirleyin.
• Yanlışın sebebini bulun (bilgi eksikliği, dikkat hatası, zaman yetmedi).
• Eksik konuyu 24 saat içinde tekrar edin.
• Kaynak Önerileri
• ÖSYM'nin yayınladığı geçmiş yıl soruları.
• Yayınevlerinin güncel müfredata uygun denemeleri.
6. Fiziksel ve Mental Sağlığınıza Özen Gösterin
• Beyin Dostu Beslenme:
• Omega-3: Ceviz, balık, keten tohumu.
• Antioksidan: Bitter çikolata, yaban mersini.
• B Vitamini: Yumurta, yeşil yapraklı sebzeler.
• Uyku Düzeni İpuçları:
• Yatmadan 2 saat önce ağır yemek yemeyin.
• Mavi ışıktan korunmak için akşamları "Night Shift" modunu açın.
• Egzersiz ve Meditasyon:
• Günlük 10 dakika nefes egzersizi
(4-7-8 tekniği: 4 saniye nefes al, 7 saniye tut, 8 saniye ver).
• Yoga veya hafif esneme hareketleriyle stresi azaltın.
7. Motivasyonunuzu Sürekli Besleyin
• Ödül Sistemi:
Küçük hedefler için küçük ödüller (1 bölüm dizi izleme).
Büyük hedefler için büyük ödüller (sevdiğiniz bir etkinliğe katılma).
• Motivasyon Kaynakları:
Başarı hikayeleri okuyun veya dinleyin.
"Hedef panosu" oluşturun: Kazandığınız üniversitenin fotoğrafını asın.
• Olumsuz Düşüncelerle Başa Çıkma
• "Yapamıyorum" yerine "Henüz yapamıyorum" deyin.
• Kaygı anında 5-4-3-2-1 tekniği kullanın:
5 nesne gör, 4 ses duy, 3 şeye dokun, 2 koku al, 1 şey tat.
8. Doğru Kaynakları Seçin ve Destek Alın
• Kaynak Seçimi İpuçları:
• Konu anlatımlı kitaplar: MEB müfredatıyla %100 uyumlu olmalı.
• Soru bankaları: Kolay-orta-zor seviyeli karma kitaplar tercih edin.
• Online Destek Araçları:
• Khan Academy: Ücretsiz matematik ve fen dersleri.
• EBA: MEB'in resmi içerikleri ve canlı dersler.
• Öğrenme kanalları
• Mentorluk
• Öğretmenlerinizle düzenli geri bildirim toplantıları yapın.
• Sınavı kazanan bir abla/abi ile iletişim kurun.
9. Sınav Günü Stratejisi Oluşturun
• Ön Hazırlık:
• Sınav yerine önceden gidip rotayı öğrenin.
• Gerekli belgeleri (kimlik, giriş belgesi) bir gece önce hazırlayın.
• Sınav Esnası:
• Zaman Dağılımı: Her soruya ortalama 1-1.5 dakika ayırın.
• İşaretleme Stratejisi: Emin olmadığınız soruların yanına "?" koyun ve sonra dönün.
• Optik Form Kontrolü: Son 10 dakikada kaydırma yapıp yapmadığınızı kontrol edin.
• Psikolojik Hazırlık:
• Sınav anında olumsuz düşünceler geldiğinde birkaç saniye nefes egzersizi yapın.
• "Bu sınav hayatımın tek şansı değil" mantrasını tekrarlayın.
10. Geri Bildirimle Kendinizi Geliştirin
• Haftalık Değerlendirme:
• Haftanın hedeflerine ne kadar ulaştığınızı yazın.
• Neden ulaşamadığınızı analiz edin (zaman yetmedi, motivasyon düştü vb.).
• Aylık İlerleme Grafiği:
• Denemelerdeki netlerinizi grafikle takip edin.
• Eksiklerinizi görsel olarak görüp planınızı güncelleyin.
• Esnek Olun:
• Plan işlemiyorsa "neden" sorusunu sorun ve çözüm üretin.
• Örneğin, sabah erken kalkamıyorsanız akşam çalışma saatlerini artırın.
Sınav Mühendisi Dr. Oksijen'den Sınav Kazanma Stratejilerinme İlişkin 10 Soru 10 Cevap
1. Çalışmaya başlayamıyorum, erteleme alışkanlığım var. Ne yapmalıyım?
5 dakika kuralını uygulayın. Sadece 5 dakika çalışmayı dene; devam etmek daha kolay olacak.
2. Günde kaç saat çalışmalıyım?
Kaliteye odaklanın! 4-5 saat verimli çalışma, 8 saat dağınık çalışmadan etkilidir.
3. Sınav kaygısıyla nasıl başa çıkabilirim?
Nefes egzersizleri (4-7-8 tekniği) ve meditasyon deneyin. Kaygıyı "normal" olarak kabullenin.
4. En verimli çalışma saatleri ne zaman?
Biyolojik saatinize göre değişir. Sabah erken veya akşam saatlerini deneyerek kendinizi test edin.
5. Zorlandığım konuları nasıl halletmeliyim?
Konuyu parçalara bölün. YouTube'da farklı hocalardan dinleyin veya bir arkadaşınızdan yardım isteyin.
6. S: Odaklanma sorunum var. Nasıl düzeltebilirim?
Teknolojiyi sessize alın. "Odaklanma aplikasyonları" kullanarak dikkatinizi toplayın.
7. Sosyal hayatımı tamamen kesmeli miyim?
Hayır! Haftada 1 günü dinlenmeye ve sevdiklerinize ayırın. Dengeli olmak motivasyonu korur.
8. Uyku düzenim bozuk. Ne önerirsiniz?
Her gün aynı saatte yatıp kalkın. Yatmadan 1 saat önce ekranları kapatın.
9. Planım işlemiyor, panikliyorum. Ne yapmalıyım?
Esnek olun! Planınızı haftalık revize edin. "Mükemmeliyetçilik" yerine "ilerleme" odaklanın.
10.Son hafta nasıl çalışmalıyım?
Yeni konu çalışmayın. Denemelerle eksikleri tamamlayın ve konu özetlerini tekrar edin.
