Meme kanseri, modern tıbbın güçlü tedavi seçenekleriyle büyük ölçüde kontrol altına alınabilen bir hastalık. Ancak bu yolculuk çoğu zaman sadece fiziksel değil, duygusal olarak da zorlu olabilir. Kemoterapi, radyoterapi, cerrahi ve hormon tedavileri; her biri kendi içinde bazı yan etkiler taşıyabilir. Bu etkilerle başa çıkmak ise tedavinin başarısı kadar, hastanın yaşam kalitesi açısından da hayati önem taşır.
Peki, bu süreçte karşılaşılabilecek yaygın yan etkiler nelerdir ve onlarla baş etmek için neler yapılabilir?
1.Yorgunluk
En sık ve kalıcı yan etkilerden biridir. Hastalar tedavi boyunca ve sonrasında aylarca sürebilen bir halsizlik hissinden yakınabilir.
Ne Yapılabilir?
•Günlük küçük egzersizler (kısa yürüyüşler bile fayda sağlar)
•Bol sıvı tüketimi ve dengeli beslenme
•Gün içinde kısa süreli dinlenmeler
•Uyku düzenine dikkat
2.Bulantı ve Kusma
Kemoterapinin en çok bilinen yan etkisidir. Ancak günümüzde kullanılan antiemetik ilaçlarla bu durum büyük ölçüde kontrol altına alınabiliyor.
Ne Yapılabilir?
•Az az, sık sık yemek
•Yağlı ve ağır yiyeceklerden kaçınmak
•Nane, zencefil, limon gibi doğal çözümleri destek olarak kullanmak
•Tedavi öncesinde mide koruyucu ilaçların alınması
3.Saç Dökülmesi
Kemoterapiye bağlı olarak geçici saç kaybı görülebilir. Bu durum hastaların psikolojik açıdan en çok zorlandığı etkilerden biridir.
Ne Yapılabilir?
•Tedavi öncesi saçların kısaltılması (kontrol hissi sağlar)
•Peruk, şapka veya eşarp kullanımı
•Saç dökülmesini azaltmak için bazı merkezlerde kullanılan "soğuk başlık" yöntemleri hakkında bilgi alınabilir
•Saçların tekrar çıkacağına dair psikolojik destek almak
4.Cilt Reaksiyonları (Radyoterapiye Bağlı)
Radyoterapi sonrası ciltte kızarıklık, hassasiyet, soyulma görülebilir.
Ne Yapılabilir?
•Radyoterapi sonrası bölgeyi temiz ve kuru tutmak
•Parfümsüz, nemlendirici kremler kullanmak
•Güneşten korumak
•Dar ve sentetik kıyafetlerden kaçınmak
5.Hormon Tedavisine Bağlı Değişiklikler
Östrojen reseptörü pozitif tümörlerde verilen hormon baskılayıcı ilaçlar, menopoz benzeri belirtilere neden olabilir: sıcak basmaları, vajinal kuruluk, kemik yoğunluğunda azalma.
Ne Yapılabilir?
•Kalsiyum ve D vitamini takviyesi
•Düzenli kemik taramaları
•Hafif egzersiz ve yoga
•Vajinal kuruluk için doktor önerisiyle uygun nemlendirici ürünler
6.Duygusal ve Psikolojik Zorluklar
Anksiyete, depresyon, uykusuzluk gibi sorunlar oldukça yaygındır. Fiziksel iyileşmenin yanında duygusal iyileşme de önemlidir.
Ne Yapılabilir?
•Psikolojik destek almak
•Destek gruplarına katılmak
•Yakın çevreyle duyguları paylaşmak
•Müzik, sanat veya meditasyon gibi rahatlatıcı aktivitelerle ilgilenmek
Meme kanseri tedavisinin zorlukları olabilir ama unutmayın, yalnız değilsiniz. Her yan etkiyle baş etmek mümkündür ve bu süreçte atacağınız her küçük adım, sizi hem fiziksel hem ruhsal olarak daha güçlü kılar. En önemlisi ise; kendinize nazik olun, bedeninize kulak verin ve gerektiğinde yardım istemekten çekinmeyin.
