Ani Kararlar Alarak Yönetmek

Ömer Aydın

Yöneticiler, işletme içinde pek çok farklı durumda karar almak zorundadır. Bu kararlar bazen detaylı analizler, raporlamalar ve ortak akıl ile şekillenirken, bazen de hızlı bir şekilde alınır. Rekabet ortamında yöneticilerin hızlı ve doğru karar alma yeteneği büyük önem taşır.
Örneğin, bir işletme sahibi veya yöneticisi olarak ürettiğiniz bir ürünü yurt içinde veya yurt dışında satan kişileri ele alalım. Müşteri, istediği ürünün tüm özelliklerini belirterek sipariş verir ve belirli bir teslimat tarihi talep eder. Bu süreçte, yöneticinin ürünün üretilebilirliği, maliyeti ve teslim süresi gibi faktörleri dikkatlice değerlendirmesi gerekir. Yeterli analiz yapılmadan ve düşünülmeden verilen ani bir karar, ürünü zararına üretmeye, zamanında teslim edememeye ve müşteri şikayetleriyle karşılaşmaya yol açabilir.
Ani Kararların Önemi ve Riskleri
Ani kararlar almak, işletmeler için her zaman bir dezavantaj olarak görülmemelidir. Rekabet ortamında doğru zamanda alınan hızlı kararlar, önemli avantajlar sağlayabilir. Buradaki kritik nokta, karar verilecek konuyla ilgili olarak yöneticinin önceden zihinsel hazırlık yapmış olmasıdır. Konuya odaklanmış ve gerekli hazırlıkları yapmış bir yönetici, hızlı ve doğru kararlar alarak işletmeye fayda sağlayabilir. Ancak, düşünmeden alınan aceleci kararlar işletmeyi ciddi risklerle karşı karşıya bırakabilir.
Ani Karar Almanın Avantajları
• Zaman kaybını önler: İşletmelerde zaman zaman darboğazlar yaşanabilir. Bu tür durumlarda zaman kaybı, sorunları daha da büyütebilir. Karar alma sürecini yavaşlatan "Bakalım, tekrar değerlendirelim, yeniden bir araya gelelim" gibi bahanelerden kaçınmak, işletmenin dinamik kalmasını sağlar.
• Rekabette avantaj sağlar: Günümüzde artık "büyük balık küçük balığı yutar" anlayışının yerini "hızlı balık yavaş balığı yutar" prensibi almıştır. Hızlı karar almak, işletmelerin değişen piyasa koşullarına hızla uyum sağlamasına ve rakiplerinden bir adım önde olmasına yardımcı olur.
• Bürokrasiyi azaltır: Şirketlerde aşırı prosedürler nedeniyle üç günde üretilebilecek bir ürünün hammaddesini temin etmek bazen bir haftayı bulabilir. Hızlı ve doğru alınan kararlarla bu süreçler önemli ölçüde kısaltılabilir.
Ani Karar Almanın Dezavantajları
• Yetersiz analiz nedeniyle hatalı kararlar alınabilir: Karar alırken detaylı analiz yapmak esastır. Yeterince düşünmeden alınan ani kararlar hatalı olabilir ve sonradan değiştirilmesi gerekebilir. Bu da hem zaman hem de maddi kayıplara yol açabilir.
• Personel motivasyonunu düşürebilir: Ani alınan kararlar sık sık değiştiğinde çalışanlarda güvensizlik ve motivasyon kaybına neden olabilir.
• Uzun vadeli stratejik planları olumsuz etkileyebilir: Sürekli ani kararlar almak, işletmenin uzun vadeli hedeflerinden sapmasına neden olabilir.
Ani kararlar almak bazen bir zorunluluk olabilir, ancak bu yönetim tarzı sürekli hale geldiğinde işletme için büyük riskler doğurabilir. İdeal olan, hızlı karar almanın avantajlarını kullanırken, stratejik planlama, veri analizi ve ortak akıl mekanizmalarını da devreye sokmaktır. Yöneticiler, karar alma süreçlerini hem esnek hem de veri odaklı bir şekilde yöneterek işletmelerinin başarılı ve sürdürülebilir bir büyümeye ulaşmasını sağlayabilirler.