Yeni çalışma evrenine hep birlikte

Bir yandan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in ekonomide kayıt dışılıkla ilgili mesajları diğer yandan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın hazırladıkları esnek çalışma modeline ilişkin çalışmalara dair açıklamaları.

İki koldan yürütülen ve birbirini tamamlayıcı iki planlamanın ekonomimize yeni bir vizyon kazandıracağı ortadadır. Sanırım doğru planlanıp uygulandığında buna muhalefetin de bir itirazı olmayacak. İşveren ve işçi de kısa vadede olmasa da orta ve uzun vadede, yapılacak düzenlemelerle daha profesyonel bir çalışma zeminine kavuşabilecek.

2019 Kasım'ında başlayıp 2023 Mayıs'ına kadar süren Covid 19 illetinin tüm dünyayı esir alıp, 7 milyondan fazla insanın hayatına mal olmasıyla, aile ilişkilerimizden sosyal ve çalışma hayatımıza kadar bir çok alışkanlığımızı ve yaşam şeklimizi değiştirdiğini kimse inkar edemez.

İnsanlarla daha az tensel temastan, daha az sıklıkta görüşmeye ve içinde boğulup kaybolduğumuz kalabalık şehir hayatından izole olmaya kadar, bir çoğumuz o illetin ve daha sonra ortaya çıkabilecek yeni illetlerin korkusuyla güvenli olarak gördüğümüz evlerimize ve belki de hücrelerimize kapandık.

Ortaya çıkan yeni insan tipleri ve ilişkileriyle beraber yeni çalışma modelleri üzerinde kafa yorup bir kısmımız o modellerin kimilerini deneme şansı bulduk.

Ve küresel ölçekte şunu anladık ki çalışıp üretebilmek için, kimilerimiz klasik anlamda işyerlerinde bulunmak ve işverenine görünmek zorunda değiliz.

Klasik çalışma modellerinin hem işverene maliyeti hem de çalışana külfeti, covid 19 pandemisinin zoruyla denediğimiz uzaktan çalışma modeliyle bariz olarak ortaya çıktı.

İşte o zaman, işvereni, işçisi ve devlet kurum ve bürokratlarınca tartışılmaya başlandı. Zora lüzüm yok. Neden farklı çalışma modelleri geliştirmiyor ve vizyonumuzu yenilemiyoruz?

Bu süreç ve muhasebe bugün bizi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının çabasına kadar getirdi.

Çalışma Bakanı Işıkhan'ın ifadesiyle: Klasik yaklaşımla çalışma hayatını yönetmemiz oldukça zor. Diye düşünerek yeni çalışma modelleri nasıl olabilir diye araştırıp uygulanabilirliğini tartışmaya başladık.

Tek başına bu çaba bile umut verici bir gelişme olarak değerlendirilmeli ki somut adımlar atılmaya başlandığını duymak beni heyecanlandırdı.

Yasal düzenlemeler hazırlanırken, üç başlık üzerinde duruluyor. Bu temelde cevabı aranan belli başlı sorular şu üç biçimde şekilleniyor:

Bilhassa finans, eğitim, danışmanlık ve bilişim alanındaki çalışmalar hibrit bir model üstünden nasıl yürütülebilir, esnek çalışma modeli bu sektörlere uygulandığında ne kadar verimli olunabilir?

Kimi zaman, kimi sektörlerde sıklıkla gündeme gelen tükenmişlik sendromunun önüne nasıl geçilebilir ve çalışanın verimliliği nasıl ve hangi motivasyonlarla arttırılabilir?

Uzaktan çalışma ve benzeri modellerin işçi hakları üzerindeki etkileri nasıl pozitif bir yöne kanalize edilebilir bu çerçevede ne gibi teşvikler hayata geçirilebilir?

Henüz ilk adımları atılan ve oluşturulmaya çabalanan bu yeni çalışma evreninde işçisi, işvereni ve tüm diğer kurumlarıyla yürütülecek ortak çalışmanın ekonomimize yeni bir ivme kazandırmasını temenni etmek yetmez, buna destek olmak ve el uzatmak gerekiyor.