Çorbada tuzunuz, sandıkta oyunuz

Sandık başına gitmeye sayılı saatler kaldı. Fanatiği, ılımlısı, kararlısı kararsızı, çekimseri küskünüyle herkes sandığa gidip, perde ardında tercihini oy pusulasına basacak ve kimi başkan seçmek istediğini belirtecek.

Elbette ya sandığa gitmeyerek ya da sandığa gidip birden fazla partiye mührü basarak oyunu yakacaklar da olacak. O da olmadı kimi de "hiçbiri basacağımız mühre ve kolumu kaldırıp indirirken harcayacağım enerjiye değmez" deyip oy pusulasını "kalbi gibi temiz, lekesiz" bırakıp zarfı kapatıp sandığa atacak.

Kimi bunu vebaline giremem diyerek, kimi de yok birinin diğerinden farkı deyip yapacak. Ve tüm bu oylar geçersiz sayılıp, geçersiz bir belediye başkanı seçmeyecek elbette.

Peki, kapıdan çıkıp sandığa gitmeye değmez diyenler ya da üşenenler, oy kullanmamanın cezası olduğunu biliyorlar mı? Biliyorlar ama YSK'nın cezayı uygulamaya koymayacağına mı güveniyor.

298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 25. maddesine göre, seçimlerde oy kullanmak yasal bir zorunluluktur.

18 yaş ve üstündeki her bireyin yükümlülüğü olan oy kullanmak, zorunlu bir vatandaşlık görevidir.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) bu zorunlu vatandaşlık görevini yerine getirmeyenlerin cezasını, 2023 yılında gerçekleştirilen seçimlerde 300 TL olarak belirlemişti. Peki kaç kişiye ceza kesip o cezaları tahsil etti dersiniz?

Mesela 14 Mayıs 2023 yılında gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda 8 milyon 352 bin 496 seçmen oyunu kullanmadı. 1 Milyon 36 bin 565 kişi ise sandığa gidip geçersiz sayılacak biçimde oyunu yaktı.

Aynı seçimin 28 Mayısta gerçekleştirilen ikinci turunda ise, 64 milyon 197 bin 419 seçmenden 10 milyon 173 bin 803'ü sandığa gitmeyip oyunu kullanmadı. Kullanılan oyların 684 bin 372'si ise geçersiz sayılmıştı.

Hatırlarsanız dört cumhurbaşkanı adayından ikisi; Erdoğan ve Kılıçdaroğlu, 3 milyon 500 bin gibi bir farkla ikinci tura kalmış, Sinan Oğan ve Muharrem İnce birinci turda elenmişti.

Merak ettiğim şu ki YSK 10 milyonu aşan, oyunu kullanmamış seçmenden kaçına ceza kesti? Ve ceza kesmişse eğer kaçından tahsil edebildi? Hani çarpılıp toplansa az bir para da değil.

En başa dönersek elbette her vatandaşın tercihini özgürce sandığa yansıtması demokrasi açısından en sağlıklı sonuçlara taşır bizi.

Ama bunu kanunla zorunlu hale getirmek ve cezayla vatandaşa dayatmak demokrasinin kendi ilkelerine aykırıdır.

Diğer taraftan böyle bir kanun olmasına rağmen, uygulamaya konmaması ise diğer bir garabettir.

Onun için ben derim ki gidin, sizi, kentinizi, kentinizin belediyesini yönetecek başkanınızı, partisine ya da ideolojisine, altındaki ya da üstündekine bakmadan, liyakatine, dürüstlüğüne, doğruluk ve açıklığına bakarak seçin.

Çorbada tuzunuz, sandıkta oyunuz olsun.