İstanbul'da yaşadığımız depremin ardından, epeydir sesini duymadığımız ya da kameraların dönüp de gözümüze zorla, beynimize korkularla salmadığı deprem uzmanları, yeniden su yüzüne çıkmaya, sofralarımıza oturmaya, yeniden uykularımıza saldırmaya başladı.
Ve yine bildik tartışmalar, yine bildik sansasyonel yaklaşımlarla birbirlerine aşık atmaya başlayan bu uzmanlar arasında, hangisine güvenip hangisine itimat edeceğimizi şaşırdık.
Her birimiz hangisine güveniyorsak artık, benim uzmanım senin uzmanını döver, kıvamında kahve masalarında biz tartışmaya devam edelim.
Kanadalı filozoflardan biri Amerikan Felsefe Derneğinin üyesi, Psikolog Philip Eyrikson Tetlock, hangi bilim ve alanla ilgili olursa olsun, dediği basit bir cümle var: Bir uzmanın ünü ne kadar büyükse, yanılma ihtimali de o kadar yüksektir.
Şimdi Türkiye gerçeğimize bir göz atalım; Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, Prof. Dr. Naci Görür, Prof. Dr. Ahmet Övgün Ercan ve daha niceleri…
O kadar çok izleyip dinledik ki onları her birimizi ayaklı birer rasathaneye çevirdiler. Her an birimiz bir diğerimize, sallandık mı diye sormaya başladık.
Psikolog Philip Eyrikson Tetlock'un "Bir uzmanın ünü ne kadar büyükse, yanılma ihtimali de o kadar yüksektir." Sözüne dönecek olursak, aslında basit bir çıkarımdan yola çıkarak bu olasılığa varıyor.
Uzmanlar temelde, alanlarıyla ilgili sahip oldukları bilgi karmaşasında, bazen körlüğe düştükleri oluyor. Aslında basit bir gözlemle anlayıp kavrayacakları bir gerçeği, onca bilginin süzgecinden geçirip sağlamasını yapmaya çalışırken, gerçeğin basit ve yalın halini bulandırmaktan öteye geçemiyorlar.
Ha bir de şöyle bir gerçeğimiz var ki her bir uzman, ününe ün katmak, daha bilinir daha görünür olmak için en çok korkutmaya, tehdidi ve felaket senaryosunu en çok büyütmeye çalışıyor.
Maksat ne ola ki? Sadece ün ve şöhret mi? Ün ve şöhret budalalığı, insanı kuşatıp, sarhoş etse, kendine bağımlı hale getirse de tek getirisi bu değil.
Kahramanmaraş depreminin ardından, vatandaşın görüşlerine çok fazla itibar ettiği bir deprem uzmanının, İstanbul Sancaktepe'de bir inşaat şantiyesini gezerken çekilen videoda 'Böyle iyi yapılmış projelerde afet boyutunda bir şey olmaz.' Diye demeç vermesi bariz bir reklamdır.
Ve bu yaklaşım bir uzmanın neden bu kadar şöhret budalası olmaya çalıştığının bir diğer sebebi olarak görülebilir.
