Smoot-Hawley’den Dijital Duvar’a: Korumacılığın Ahmakça Yükselişi ve Gümrük Tarifeleri

Küresel ticaret tarihi, devletlerin kendi ayaklarına sıkmak konusundaki yaratıcılıklarıyla doludur. 1930'ların meşhur Smoot-Hawley Yasası, Amerikalı politikacıların "Ekonomiyi nasıl mahvederiz?" sorusuna verdiği epik bir yanıttı. Gümrük tarifelerini %20 artırdılar, dünya ticareti %66 küçüldü, işsizlik %25'e fırladı. Harika bir başarı!

2025'e geldiğimizde, korumacılık artık Donald Trump'un 2 Nisan'da açıkladığı o ilkel gümrük duvarlarıyla sınırlı değil. Bugünün politikacıları, "Dijital duvarlar, yeşil engeller ve çip savaşları" gibi daha sofistike yöntemlerle ekonomiyi sabote ediyor. Trump'ın Çin'e saldığı tarifeler, enflasyonu tırmandırdı, çiftçileri batırdı, ama en azından X (Twitter)'da harika tweetlere malzeme oldu.

Tarih Ders Vermiyor, Çünkü Kimse Dinlemiyor: Smoot-Hawley, dünyaya şunu öğretti: "Korumacılık, ekonomik intihardır." Peki 2025'te ne yapıyoruz? Aynı hatayı, ama bu sefer daha havalı terimlerle tekrarlıyoruz:

1930: "Gümrük tarifelerini artıralım, herkes bize düşman olsun!"

2025: "De-risking yapalım, friend-shoring yapalım, yeşil korumacılık yapalım! Gümrük tarifelerini arttıralım."

Sonuç? Aynı ama, farklı paket.

ABD, Çin'e "Sen çok hile yapıyorsun!" diye ağlıyor, Çin ise "Sen de yapıyorsun!" diye karşılık veriyor. DTÖ ise ortada, bir tür lüzumsuz BM çalışanı gibi, hiçbir şey yapamadan izliyor.

Dijital Korumacılık: "Verini Koru, Aklını Kaybet"

Modern korumacılığın en komik yanı, "veri güvenliği" adı altında interneti parçalara ayırmak.

ABD: "TikTok tehlikeli!" (Aynı zamanda: "Gençlerin %60'ı orada, eyvah!")

Çin: "Google ve Facebook yasak!" (Ama Huawei'ye devlet desteği tam gaz!)

Avrupa: "GDPR ile herkese engel olalım, sonra dijital rekabet diye ağlayalım!"

2025'ten itibaren dijital duvarlar o kadar yükselecek ki, internet "Splinternet" (parçalanmış internet) haline gelecek. "Küresel köy" mü? Hayır, artık her ülke kendi mahallesinde kapalı bir site.

Yeşil Korumacılık: "Çevreyi Kurtaralım Derken Ticareti Öldürelim"

AB, "iklim değişikliğiyle savaş" adı altında sınırda karbon vergisi (CBAM) getiriyor. Peki gerçek amaç? "Biz yeşiliz, siz değilsiniz, o yüzden size ek vergi!"

Çin, "Tamam, o zaman size nadir toprak elementlerini keseriz!" diye tehdit ediyor.

ABD, "Biz de çip satmayız!" diye ekliyor.

Sonuç? 2025'te "yeşil ekonomi" diye diye, sanayi üretimi Çin'e daha da bağımlı hale gelecek. Çünkü Batı'da fabrika kurmak çok pahalı, o yüzden "yeşil" olan tek şey, politikacıların yaptığı boş açıklamalar.

Çip Savaşları: "Silikon Vadisi, Yeni Petrol Savaşları"

ABD, Çin'e yarı iletken satışını kısıtladı. Peki ne oldu?

Çin, yerli çip üretimine 300 milyar dolar yatırım yaptı.

Tayvan, "Biz ne zaman işgal edileceğiz?" diye endişeleniyor.

Avrupa, "Biz de çip üretelim!" dedi, ama 2030'a kadar hiçbir şey olmayacak.

2025'te çip kıtlığı yine gündemde olacak. "Araba alamıyorum, çünkü BMW'nin ECU'su yok!" diye ağlayan Avrupalı tüketiciler, aslında ABD-Çin soğuk savaşının kurbanı olacak.

2025'in Büyük Tehlike: "Küresel Ticaretin Parçalanması"

Şu anki gidişat, 3 bloklu bir dünya ekonomisine doğru: ABD ve Kankaları (Chip 4, Five Eyes)

Çin ve Dijital Komünizm Kulübü (BRICS+, Huawei, TikTok)

Avrupa: Arada Kalıp Kendini Kandıranlar ("Stratejik özerklik" diye ağlıyorlar ama Çin'siz bir gün geçiremiyorlar.)

En kötü senaryo? Dolar ve Yuan blokları birbirine düşman olacak.

Tedarik zincirleri ikiye bölünecek, her şey pahalılaşacak.

Savaş çıkmasa bile, ekonomik soğuk savaş hayatı zehredecek.

Sonuç: Aptallık Tekerrürden İbaret Değil, Gelişiyor da!

1930'ların politikacıları kaba korumacılıkla ekonomiyi batırdı. 2025'in politikacıları ise "dijital, yeşil, stratejik, gümrük tarifeleri" korumacılıkla aynı şeyi yapıyor, ama bu sefer daha karmaşık ve geri dönüşü daha zor bir şekilde.

"Tarih tekerrür etmiyor" derler. Yalan. Tarih aynı saçmalıkları daha teknolojik bir şekilde tekrarlıyor.

2025'in dersi? Korumacılık, ekonomiyi korumaz.

Dijital duvarlar, sadece geri kalmayı hızlandırır.

Ve en önemlisi: Politika yapıcılar, Smoot-Hawley'den hiçbir şey öğrenmedi.

Yani, hazır olun! 2025'ten 2030'a Trump ABD'nin başında olduğu sürece uluslararası ekonomi yine "Büyük Buhran'daki gibi batabilir, ama bu sefer "metaverse'de" batacak!