Beyin ve evrenin şaşkınlık uyandıran benzerlikleri
Dr. Mehmet Yavuz
Beynimizde 100 milyar hücre olduğunu bilmekteyiz. Bunların 10 milyarı nöron, 90 milyarı da destek hürceleri olan glial hücreler. Yine bilmekteyiz ki, nöronlar arasında trilyonlarca bağlantı yani sinaps var. Ayrıca bu hücreler arasında korkunç, dehşetengiz bir iletişim ağı da mevcut. Öyle ki bir saniyedeki toplam iletişim sayısını hesap etmek için 1'in yanına altı kilometre kadar sıfır koymamız gerekiyor. Üstelik böyle bir rakamı ekranından gösterebilecek bir hesap makinesi de mümkün değil. Dolayısıyla hiç tartışmasız evrenin en karmaşık en muhteşem sistemi beyin.
Evrene baktığımızda, evren de 100 milyar galaksiden oluşuyor ve her galaksi de milyarlarca yıldızdan, gezegenden oluşuyor. Tabiri caizse evrenın ucu bucağı yok. Hesap edilebilen evrenin başdan başa uzaklığına 13 milyar ışık yılı diyen de var, daha fazla diyen de.
Ancak son zamanlarda ki bilimsel keşifler, beynin mikroskopik yapısı ile evrenin kozmik makroskobik yapısının şaşılacak kadar benzerlik gösterdiğini ortaya koyuyor. Beyin ile galaksiler arasındaki boyut farkına rağmen iki ağ arasındaki bağlantısallık aynı fiziksel ilkeleri takip ediyor. Yani sinir ağı ile kozmik ağın fotoğraflarını yan yana koyduğunuzda ikisini birbirinden ayırmak son derece zor.
Beyinde çeşitli fonksiyonları gerçekleştirmek için oluşan sinir kümeleri, yıldız kümeleri oluşturarak galaksilere dönüşen yapı ile aynı. Diğer bir ifade ile beynin 1 mikrometre ile 0,1 milimetre arasındaki yapısal dalgalanma dağılımı, maddenin evrendeki 5 milyon ışık yılı ile 500 milyon ışık yılı arasındaki dağılımı ile aynı görüntüyü veriyor. Dolayısıyla her boğum arasındaki ortalama bağlantı sayısı ve kümelenme biçimleri inanılmaz düzeyde benzerlik gösteriyor. Üstelik beynimizin %70'i su, evrenin de %70'i karanlık madde..
Yoksa hepimiz beynimizde küçük bir evren mi taşıyoruz? Ya da evren devasa bir beyin mi?
Bilim insanları evreni, enerjiyi, maddeyi, evrendeki enerjinin ve maddenin davranış biçimlerini incelerken bir atom parçasının da koca bir galaksi ile aynı şekilde davrandığını tespit ettiler.
Kısacası atom da, beyin ve galaksiler gibi aynı mimari kudreti ve dehayı gösteriyor.
Peki insan beynindeki sinir ağları ile evrendeki kozmik galaktik ağların ne kadar benzer olduğuna şaşırdık mı?
Elbette ki, hayır!!
Çünkü ikisinin de mühendisi aynı..