TANAP Projesi'nin Doğu Akdeniz için önemi

Doğu Akdeniz'de var olduğu öngörülen enerji kaynaklarının ekonomik büyüklüğü birçok ülkeyi karşı karşıya getirmiştir. Özellikle kıta sahanlığı probleminden dolayı Türkiye, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile sorunlar yaşamaktadır. Benzer şekilde, Türkiye ve Libya arasında yapılan anlaşmaya Yunanistan ve Mısır tepki göstermiştir. Belirtilen bu problemler de çok kısa sürede çözülemeyecek gibi durmaktadır.

Türkiye de bölgedeki enerji kaynakları üzerindeki haklarından vazgeçmeyi kesinlikle düşünmemektedir. Görüldüğü üzere, bölgede ekonomik olduğu kadar politik bir mücadele de bulunmaktadır. Bu çerçevede, Türkiye'nin güçlü yanlarını ortaya çıkartarak masaya oturmasının çok ciddi faydalar sağlayacağı kanaatindeyim.

Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) projesinin de Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki en güçlü yanlarından biri olduğunu düşünmekteyim. Bu proje ile Azerbaycan doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa'ya transfer edilebilmektedir. Bahsi geçen boru hattı Şahdeniz Doğalgaz Tesisleri'nde çıkarılan gazın transferinde kullanılmaktadır. 1850 km olan bu hat Türkiye'deki 20 farklı ilden geçerek Yunanistan'a ulaşmaktadır.

Peki TANAP'ın Doğu Akdeniz için önemi nedir? Bilindiği üzere, Doğu Akdeniz bölgesinde elde edilecek doğal gazın Avrupa pazarına iletilebilmesi oldukça zordur. Belirtilen bu durum hem ciddi mühendislik bilgisi gerektirmekte hem de önemli ölçüde maliyet içermektedir. Bu bağlamda, bölge ülkeleri de birtakım aksiyonlar almaya başlamışlardır.

Bu aksiyonlardan en popüler olanı Akdeniz gazının İsrail, GKRY ve Yunanistan üzerinden Avrupa'ya gönderilmesi hedeflenen EAST-MED Boru hattı projesidir. Adı geçen ülkeler birçok kere konuya yönelik zirve yaptılarsa da birtakım problemlerden dolayı bu projenin hayata geçirilmesi çok mümkün görülmemektedir. Örnek olarak, projenin maliyeti çok yüksektir. Ayrıca, Doğu Akdeniz'den geçecek bu hattın güvenlik tedbirlerinin alınması da oldukça zordur.

Bu bağlamda, TANAP projesinin birçok avantajlarından bahsedebilmek mümkündür. Daha net anlaşılabilmesi için bu avantajlardan önemli olanları maddeler halinde belirtmek istiyorum.

• TANAP halihazırda kurulmuş bir boru hattıdır. Bu hat kullanıldığı takdirde, denizin altından geçecek maliyeti yüksek yeni bir hattın inşa edilmesine gerek kalmayacaktır. Bu durum da tüm bölge ülkelerine önemli ölçüde maliyet avantajı sağlayacaktır.

• TANAP boru hattı Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye'nin kara sınırlarından geçmektedir. Doğu Akdeniz'in derinliklerinden geçmesi planlanan EAST-MED boru hattına kıyasla, dışarıdan gelebilecek saldırılara yönelik güvenlik tedbirlerinin alınabilmesi çok daha kolaydır.

Belirtilen bu avantajlar dikkate alındığında, TANAP projesinin Doğu Akdeniz enerji yatırımları açısından hayati öneme sahip olduğu görülmektedir. Bu proje, Doğu Akdeniz bölgesindeki tüm ülkelere fayda sağlayacaktır. Daha önce de ifade ettiğimiz gibi, bölgedeki enerji kaynakları tüm ülkelerin ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek düzeydedir. Dolayısıyla, Türkiye'nin TANAP projesi sayesinde bölgede elinin çok güçlü olacağı ortadadır.