Dağıtık enerji yatırımlarının arttırılmasında yenilikçi finansal ürünlerin rolü
Prof. Dr. Serhat Yüksel
Küresel enerji talebinin çok önemli bir kısmı fosil yakıtlar kullanılarak karşılanmaktadır. Bu süreçte fosil yakıtların yanması ile karbon emisyonu problemi ortaya çıkmaktadır. Bu problem dünyayı çok farklı şekillerde tehdit etmektedir. Yüksek miktardaki karbon emisyonu iklim krizini tehdit etmektedir. Bu durum da küresel ısınma problemini oluşturmaktadır. Bu problem kontrol edilemezse orman yangınları ve kuraklık gibi başka problemler de baş gösterecektir. Bu süreçte, tarımsal üretim miktarında önemli azalmalar meydana gelecek ve bu da gıda krizini tetikleyecektir. Karbon emisyonu ayrıca önemli ölçüde hava kirliliğine sebebiyet vermektedir. Bu husus da hastalıkların artmasına yol açarak hem sosyal hem de ekonomik problemleri ortaya çıkartmaktadır. Hasta insanların sayısının artması işgücü kaybına yol açarak sanayi üretiminin azalmasına neden olmaktadır. Öte yandan, artan hastalıklarla mücadele edebilmek için ülkelerin bütçe dengesi de olumsuz yönde etkilenebilmektedir. Özetle, karbon emisyonu probleminin çözümüne yönelik tedbirlerin acilen alınması gerekmektedir.
Yenilenebilir enerji yatırımları da fosil yakıt kaynaklı karbon emisyonu probleminin çözümüne önemli ölçüde yardımcı olabilmektedir. Bu enerji türlerinde kömür gibi yakıtlar yakılmamakta, bunun yerine güneş gibi doğal kaynaklar kullanılmaktadır. Bu sayede, karbon emisyonu problemi önemli ölçüde azalabilmektedir. Yenilenebilir enerji yatırımlarının arttırılmasının önündeki en önemli engel ise maliyetlerin fosil yakıtlara kıyasla çok yüksek olmasıdır. Dolayısıyla, gerekli tedbirlerin alınıp bu enerji yatırımlarının da maliyet avantajı elde edebilmesi sağlanmalıdır. Dağıtık enerji yatırımları da yenilenebilir enerji projelerinin maliyetlerinin azaltılabilmesine katkı sağlayan bir uygulamadır. Bu üretim türü kullanılacağı yerde veya yakınında elektrik üreten çeşitli teknolojileri ifade etmektedir. Başka bir ifadeyle, tüketim noktasında enerji üretilerek, süreçteki maliyetlerin azaltılması hedeflenmektedir. Bu sayede, yenilenebilir enerji projelerinin daha verimli bir şekilde yürütülebilmesi mümkün olabilecektir.
Yenilenebilir enerji projelerinin sürekliliğinin sağlanabilmesi için dağıtık enerji yatırımlarının arttırılması gerektiği anlaşılmaktadır. Bu bağlamda, bu yatırımlara yönelik gerekli finansman desteğinin sağlanması gerekmektedir. Bu yatırım projelerinin hayata geçirilebilmesi için yüksek miktarda finansal destek sağlanmalıdır. Dünya genelinde birçok devlet tarafından bu projelere vergi indirimi gibi finansal destekler sağlanmaktadır. Buna karşın, bu projelerin uzun vadede sürekliliği için finansman kurumlarının da destek sağlamaları şarttır. Buna karşın, bankalar ve finansal kiralama kuruluşları yüksek risk içeren bu projeleri destekleme konusunda isteksiz olabilmektedirler. Dolayısıyla, bu projelerin arttırılabilmesi için yenilikçi finansal ürünlere ihtiyaç duyulmaktadır. Doğru bir şekilde dizayn edilmiş finansal ürünler sayesinde, dağıtık enerji yatırımlarının arttırılabilmesi daha kolay olabilecektir.