Alerjik çocuklarda mevsim geçişleri

Alerjik semptomların ve grip semptomlarının iç içe geçtiği bu dönemde alerjik çocuklar da grip aşısının önemini Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Demet Can ile konuştuk.

Merhaba Demet Hanım. Öncelikle sizleri biraz tanımak isteriz…

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunuyum. Pediatri eğitimimi İzmir Dr. Behçet Uz Eğitim Araştırma Hastanesi'nde tamamladıktan sonra Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yan dal eğitimi alarak Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları uzmanı ve Çocuk Göğüs Hastalıkları uzmanı oldum.

Yan dal eğitimi dışında kariyerimi Başasistan ve Şef Yardımcısı olarak İzmir Dr. Behçet Uz Eğitim Araştırma Hastanesi'nde sürdürdüm.2005 yılında doçentlik ünvanımı aldım. Alerji ve Solunum Polikliniği'ni geliştirerek 2010 yılında Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Kliniği'nin Kurucu Şefi oldum.2013 yılında ABD University of Iowa Children's Hospital'da bronkoskopi eğitimi aldım. 2015 yılında Balıkesir Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne Profesör olarak atandım, 2022 yılına kadar Balıkesir Üniversitesi'nde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı başkanlığı yaptım. Bu yıl Sağlık Bilimleri Üniversitesi İzmir Tıp Fakültesi, Dr. Behçet Uz SUAM, Çocuk İmmunolojisi ve Alerji Hastalıkları BD'na atandım.

Milli Pediatri Derneği, Türk Toraks Derneği, Ulusal Alerji ve İmmünoloji Derneği'nde çalışma grubu yürütme kurulu üyeliği, şube yönetim kurulu üyeliği ve il temsilciliği yaptım. Ulusal Allerji ve İmmünoloji Derneği Denetleme Kurulu üyeliği görevi sonrasında 2018 yılında İletişim Sorumlusu, 2021 yılında da Başkan Yardımcısı seçildim, halen bu göreve devam etmekteyim.

Yurtdışı ve yurt içi dergilerde yayınlanmış 200'ün üstünde makalem, yine yurtdışı ve yurtiçinde alınmış bilimsel ödüllerim mevcut. Astım epidemiyolojisi, alerjen spesifik immünoterapi ve kronik öksürük alanında uzmanlaştım.

Malumunuz grip mevsimindeyiz. Alerjik semptomların ve grip semptomlarının iç içe geçtiği bu dönemde velilerin en merak ettiği konulardan biri de alerjik çocuklara grip aşısı yaptırmalı mı yoksa yaptırmamalı mı konusu. Siz bu konuda ne dersiniz? Alerjik çocuklar grip aşısı olabilir mi?

Covid 19 pandemisi sırasında maske kullanımı, okulların kapatılması, sosyal mesafeye dikkat edilmesi nedeniyle sadece Korona virüsü değil İnfluenza gibi diğer grip yapan virüsler de hastalık yapamadılar. İki yıl boyunca influenzaya bağlı grip oldukça azaldı. Ancak bu yıl maskelerin kalkması ile kuvvetli grip salgınları bekleniyor. İnfluenzanın yaptığı gripten korunmak daha kolay çünkü uzun yıllardır kullanılan ve deneyim kazanılan grip aşıları var. Ancak bazı grip aşılarının yumurta içermesi nedeniyle alerjik reaksiyona yol açması, yine bazı grip aşılarının astımı tetiklemesi nedeniyle aileler alerjik çocuklarına grip aşısı yaptırmak konusunda tereddüt yaşıyor. Amerikan Pediatri Akademisi 2022-2023 sezonu için grip aşısı ile ilgili tavsiye raporunda yumurta alerjisi ile ilgili açıklama getirdi. Yumurta alerjisi olan çocukların, diğer aşılar yapılabiliyorsa güvenli bir şekilde grip aşısının da yapılabileceğini bildirdi.

O zaman alerjik çocuklara grip aşısı yapmak sorun teşkil etmiyor, doğru mu?

Kesinlikle. Yumurta alerjisi olan hastaların diğer bireylere nazaran aşı açısından daha fazla bir alerjik risk taşımadığı, grip aşısının tipi, markası ne olursa olsun yapılabileceği bu araştırmayla birlikte açıklanmış oldu. Elbette diğer aşılar için dikkat edilen tüm kurallar, mesela aşı öncesinde önceki aşılar ile ilgili öykü alınması, gerekli müdahalenin yapılabileceği sağlık merkezlerinde uygulanması gibi kurallar, yumurta alerjisi olan hastalara grip aşısı uygularken de geçerli oluyor.

Aktif (canlı) ve pasif (canlı olmayan virüs) aşılarda fark nedir? Canlı grip aşısı ülkemizde mevcut mu?

Canlı grip aşısı bazen hafif bir gribe neden olur ve bu grip tablosu da astımlı çocukta öksürük, nefes darlığı gibi yakınmalara neden olabilir. Ancak Türkiye'de olan aşılar canlı virüs aşısı değil dolayısıyla bu etkinin gözlenme olasılığı oldukça düşük.

Peki son olarak, alerjik çocuklara mutlaka grip aşısı önerir misiniz? Ebeveynlere neler dersiniz?

Astımlı çocuklar grip olduklarında astım krizine girebilecekleri için her yıl grip aşısı yapılması gerekiyor. Sonuç olarak alerjik çocukların grip aşısı yapılmasına engel yok o nedenle öneriyoruz, sadece daha önce grip aşısı yapıldığında alerjik reaksiyon yaşamışlarsa bir alerji uzmanı tarafından değerlendirilmeleri gerekiyor.