“Black Friday” döneminde ne kadar dijitalleştik?
Cenap Coşkun
Son yıllarda artan dijitalleşme satın alma alışkanlıklarımızı da değiştirmişe benziyor. Özellikle pandemi başlangıcı ile birlikte tüketici fiziksel mağazalardan ziyade online mağazalara daha fazla rağbet gösteriyor.
Özellikle Black Friday olarak tanımlanan 27 Kasım ve 11.11 gibi dönemler özellikle firmaların ürünlerini daha uygun maliyetlerle satışa sundukları tüketicinin de bunu önceden bekleyerek alımlarını bu günlere yoğunlaştırdığını anlayabiliyoruz. Bu açıdan online alışveriş verileri ve online ödemeler ile yapılan işlemler bize önemli veriler sağlıyor.
Bankalar Arası Kart Merkezinin (BKM) nin açıkladığı verileri incelediğimizde 27 kasım'da internetten kartlı işlemlerde geçen yıla göre %41, 11 Kasımda ise %53 oranında artış olduğu dikkat çekiyor. Bu açıdan bakıldığında Kasım ayı içinde özel gün olarak belirtilen tarihlerde tüketicilerin alımlarını yoğunlaştırdığını görebiliyoruz. BKM'nin yayınladığı bir diğer veri ise internetten yapılan kartlı ödemelerin toplamına dair veriler. Bu verilere göre 2020 yılının kasım ayında bir önceki yıla göre %54 oranında artış gözleniyor. Rakamsal olarak bakıldığında ise 2019 Kasım'da 18,9 milyar tl'lik işlem 2020 Kasım'da ise 29,2 milyar TL'lik işlem gerçekleşmiş olduğu dikkat çekiyor. İnternetten kartlı ödemelerin toplam kartlı ödemeler içindeki payı ise, geçen yıl kasım ayında yüzde 20 iken, bu yıl yüzde 26'ya ulaştı; yani bu yıl kasım ayında her 4 TL kartlı ödemenin 1 TL'si internetten gerçekleşti.
Kasım ayının tamamını dikkate aldığımızda market ve gıda alışverişi geçen yılın aynı ayına göre %187 oranında artarak internetten yapılan kartlı alışverişlerde ilk sırada yerini alıyor. Gıda ve market alışverişinin kasım ayında online kart ile yapılan tutarı ise 3.330 milyon TL. İkinci sırada ise geçen yılın aynı ayı ile kıyaslandığında %119 artış gösteren elektronik eşyalar kategorisi dikkat çekiyor. %114 mobilya, %70 yapı malzemeleri, %47 Eğitim Kırtasiye geçen yılın aynı dönemine göre artış gösteren kategoriler olarak dikkat çekiyor.
Tüm veriler incelendiğinde özellikle ödeme sistemlerinin gelişmesine pandeminin önemli etkileri olduğu yönünde. Esasen ülke olarak 5 yılda alacağımız dijitalleşme yolunu 1 yıl içinde aldık diyebiliriz. Dijitalleşme ve tüketicilerin satın alma üzerindeki davranışları ilerleyen yıllarda hızla değişeceğe ve satın almanın daha fazla dijitale kayacağı anlaşılmakta.