Mavi rengin psikolojik etkileri ve mavi elbise kombini

İnsan, sosyal bir varlıktır. Sosyal bir varlık olabilmenin en temel yolu iletişimdir. İletişimin ise sözlü ve sözsüz olmak üzere çok sayıda yolu vardır. Sözsüz iletişim sembollerinden biri ve bence en önemlisi olan modayı ele alırken renklere, onun anlamlarına ve psikolojik etkilerine de değinmemiz gerekir. Şunu da eklemeliyim ki moda; bana göre sözsüz iletişimin başında yer alsa da modayı oluşturan unsurların en tepesinde ise şüphesiz psikoloji bulunur. İnsan psikolojisini anlamadan modayı tek başına anlamaya çalışmak yetersizdir ve mümkün değildir. Bu yüzden; moda için önemli olan renklerin, psikolojimiz üzerindeki etkilerinden de bahsetmemiz gerekir. "Arnheim'a göre: Sıcak renkler kan basıncını yükseltir, soğuk renkler düşürür... Renk psişik bir titreşim uyandırır. Fiziksel görme hemen ikinci bir olay olarak psikolojik tepkiyi uyandırır." Kandinsky (1969).

Renkleri; bulundukları mekanlara, kullanıldıkları kombinlere, kombin edildikleri öteki renklere ve kombinin ait olduğu kişiye ve hatta o günkü ruh halimize göre bir çok farklı yorumlarda bulunabiliriz. Çünkü beynimiz, renkleri algılarken bizde var olan diğer tüm bilgileri, duyguları ve hatıraları vs. alarak beraber işleme sokar. Yani, algıladığımız her şeyin genel birer anlamı olsa da ortaya çıkan o son idrak bize özeldir, tektir.

Ancak; renklere genel olarak yüklenebilecek ortak anlamlara yönelik bazı bilimsel çalışmalar da mevcuttur. 2006 yılında Lockey ve diğerlerinin yaptığı bir araştırmaya göre mavi ışığın, odaklanmayı kolaylaştıran beynin bazı bölgelerini aktive ettiği ve performası artırdığı keşfedilmiştir. Diğer renklere kıyasla mavi renk, evren için daha temel bir renktir. Yeryüzünün %75 inin sularla kaplı olduğunu hatırlarsak kuşbakışı olarak bakıldığında dünyanın renginin mavi olduğunu söyleyebiliriz. Mavi soğuk bir renktir; denizin rengidir. Suyun dinlendirici hissi nedeniyle huzuru, sakinliği, olumlu duyguları yansıtır. Aynı zamanda gök rengi olması nedeniyle de sonsuzluğun rengi olarak tanımlanır.

Mavinin her tonu bizde aynı etkiyi yaratmaz. Mavinin olumsuz duyguları yansıtmasına örnek olarak şunu verebiliriz: ekmek üzerinde mavi renk gördüğümüz zaman o ekmeği yemek istemeyiz ve ekmekte bir sorun olduğunu anlarız. Mavi burada bizde olumsuz bir duyguyu tetikler. Çünkü burada ekmeğin rutin rengine şartlanmışızdır. dolayısıyla mavi rengi ekmek üzerindeki görmeyi beklemeyiz.

Bazı mekanlarda mavi renk bize huzur verirken bazı mekanlarda ise soğukluğu hissettirebilir. Açık mavinin insan ruhunda soğukluk, yalnızlık ve hüzün etkisi yaratması bu rengin insan düşüncesinde yoğun bir duygulanım yaratacak düzeyde bir renk olmasından kaynaklanmaktadır (Soygü- der, 2007).1989 yılında, ülkelerin renk tercihlerinin araştırıldığı bir çalışmada; Türkiye'de en çok tercih edilen renk deniz mavisi olmuştur. (TÜRKİYE'DE RENK TERCİHLERİ, 1989).

Yukarıdaki görselde mavinin 2 farklı tonunda 2 farklı model elbiseyi, 2 farklı kadında görüyoruz. Elbiselerin renk dışında bir diğer ortak özelliği ikisinin de benzer kumaşlara sahip olmasıdır. 2 kumaş türü de şifon olmasına rağmen modelleri birbirinden farklıdır. Şifon kumaşın verdiği mesajlar: yumuşaklık, sakinlik, uyumdur. Sol görseldeki mavinin doygunluk derecesi düşük ve soğuğa yakın bir tondadır. Sağdaki elbisenin doygunluğu biraz daha yüksek olmasına rağmen yine soğuk bir tondadır. Sağ görselde yapılan kombinde beyaz çorap ve bağcıklı spor ayakkabılar görüyoruz. Romantik tarzda bir elbiseyi, beyaz çorap ve spor tarzda bir ayakkabıyla dengeleyerek elbisenin romantikliğini kırıyor ve kendi karakterine daha uyumlu bir hale sokuyor. Yaşı oldukça genç olmasına rağmen saçlarını beyaz renge boyatarak belli kalıplara sığmayan ve mesafeli bir karakterde olduğunu; saçlarının doğal duruşuna, fotoğraf çekildiği mekana binaen doğallığı sevdiğini söyleyebiliriz. Ayrıca tercih etmiş olduğu inci küpelerle ve elinde tuttuğu güllerle elbisenin yumuşak, romantik havasını da yalnız bırakmayarak onu aksesuarlarla destekliyor. Beyaz çorap tercihiyle de saçlarının beyazına gönderme yapıyor ve kombininde bir bütünlük ortaya çıkıyor.

Sol görseli incelersek; küpe dışında bir aksesuar ve ayakkabı tercih edilmediğini görüyoruz. Saçlar, elbisenin yumuşak dokusu ve duruşuyla uyum içinde ve bu haliyle kombinde bütünlük sağlanmış oluyor. Sakin, huzurlu, barışçıl, yardımsever, doğa sever karakter yapısına sahip ve sağ görseldeki kadına göre daha içten bir yapıda olduğunu söyleyebiliriz.