Amerika ve Çin arasında ki tarife savaşı iktisadi endişeyi arttırıyor

ABD ve Çin arasındaki giderek derinleşen tarife krizi, dünya ticaret hacminde gerçekleşecek olası bir daralmaya ilişkin endişeleri de beraberinde getiriyor. Son olarak ABD, Çin'in karşı tarifeleri kaldırmaması durumunda yeni bir tarife ile karşılaşacağını belirtmiş ve Çin'i mevcut tarifeleri %50 oranında artırmakla tehdit etmişti.

Fakat ABD cephesinden gelen bu tehdit, Çin cephesinde beklenen etkiyi uyandırmadı ve Çin, tarifeleri sürdüreceğine ilişkin sinyal verdi. Bunun üzerine ABD cephesinden Çin'e yönelik %104 oranında ek gümrük vergisi uygulamasının 9 Nisan itibarıyla yürürlüğe konacağı açıklaması yapıldı.

İki taraf arasındaki giderek derinleşen bu iktisadi savaş, 1929 Küresel Krizi'nin akabinde yürürlüğe giren ve Smoot-Hawley Yasası olarak adlandırılan tarife uygulamasını akıllara getiriyor. Smoot-Hawley Yasası çerçevesinde ABD, 20.000 ithal ürüne %60'a varan oranlarda tarife uygulamıştı. Smoot-Hawley Yasası sonrasında ABD'nin ticaret ortakları bu duruma benzeri misillemeler ile karşılık vermiş ve bu durum, 1929 krizinin orta yerinde bir tarifeler savaşına dönüşerek dünya ticaret hacminin daralmasına sebep olmuştu. 1929 Krizi, bu karşılıklı tarife savaşları ile giderek derinleşmiş ve hali hazırda zaten daralan ticaret hacmi aşağı yönlü bir döngünün içine girmişti. Öyle ki ABD'nin ihracat hacmi 1929-1933 yılları arasında %60 oranında daralmıştı. Bugün birçok ekonomist, Smoot-Hawley Yasası uygulamasını 1929 krizini derinleştiren ve içinden çıkılması güç bir girdaba dönüştüren bir uygulama olarak görmektedir.

2008 Krizinin yaraları henüz tam olarak sarılmamışken meydana gelen bu karşılıklı tarifeler savaşı, akıllara Smoot-Hawley Yasası uygulamasını getiriyor ve Dünya Ticaret Hacminin daralmasına ilişkin endişeleri artırıyor.

Gazeteci-Yazar Adnan Ateş