Yumurta Sektörüne "Kuş Gribi" Faturası

EMRE UMURBİLİR - Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Genel Sekreteri Hüseyin Sungur, geçen nisandan mayısa kadar bazı bölgelerde etkili olan kuş gribi nedeniyle sektörün doğrudan ekonomik kaybının, 200 milyon lirayı aştığını bildirdi.

Hüseyin Sungur, AA muhabirine, nisanda Kastamonu'da ilk kuş gribi vakasının tespit edilmesinin ardından bazı illerde çok sayıda işletmenin de bu hastalıktan etkilendiğini belirtti.

Hastalığın, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü'ne (OIE) bildirilmesiyle Türkiye'nin bu hastalık yönünden uluslararası ariliğinin bozulduğunu ve birçok ülkenin Türkiye'den kanatlı ürüni ithalatını durdurduğunu hatırlatan Sungur, şunları söyledi:

"Kuş gribi nedeniyle yaklaşık 12 milyon yumurtacı tavuk itlaf edildi ve devlet üreticilere, 100 milyon lira tazminat ödedi. Gerek devletin gerekse işletmelerin ekonomik kayıpları tazminatla sınırlı değil, dezenfeksiyon ve itlaf edilen hayvanların imha edilmesi için de ilave masraflar yapıldı. Kuş gribi nedeniyle oluşan doğrudan ekonomik kaybın, 200 milyon lirayı aştığı tahmin ediliyor. Bu rakama üretim kayıpları dahil değildir."

Sungur, hastalık görülen işletmelerde yaşanan kanatlı ölümleri ve itlaflar nedeniyle üretimin durduğunu, üreticilerin kuş gribi mevzuatı ve biyogüvenlik gereklilikleri nedeniyle, hastalığın etkisinin kaybolmasından ancak 3 ay sonra kümeslerine tekrar civciv/yarka (büyük piliç) koyabileceğini anlatarak, şöyle konuştu:

"Kısaca işletmeler, yaklaşık 8-10 ay sonra yumurta üretebilecek ve nakit akışı sağlayabilecek duruma gelecek. İhracatın kısa sürede başlaması için gerek Ekonomi Bakanlığı, gerekse Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından ülkeler nezdinde yapılan girişimler sonucu temmuzun ikinci yarısında ihracat kısmen başlamış olmakla birlikte, bazı ülkelerin kısıtları devam ediyor. İhracatın önündeki sağlık engellerinin tamamen kalkabilmesi için OIE kuralları gereği ülkemizin kuş gribi yönünden arilik statüsünü kazanması gerekmektedir. Bunun için hastalığın tamamen sönmesinden sonra 3 aylık bir süreye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu süre henüz dolmamış ve bazı illerden ihracat yapılamamaktadır."

Hüseyin Sungur, geçen yılın ilk 7 ayında sektörün 156 bin tonluk ihracatla 221 milyon dolarlık girdi elde ettiğine işaret ederek, "Yılın 7 ayında yumurta ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre, miktar olarak 27 bin ton, tutar olarak ise yaklaşık 60 milyon dolar azaldı. Yani bu yıl, 162 milyon dolar tutarında 129 bin tonluk ihracat gerçekleştirdik" dedi.

- İç piyasada durum

"Yumurta üretiminin yaklaşık yüzde 30'unu ihraç eden Türkiye, ihracatın aksaması üzerine iç piyasada arz fazlası yaşamış ve yumurta fiyatları, maliyetlerin altına inmiştir" ifadesini kullanan Sungur, yılın ilk 6 ayında yem fiyatının ortalama bin 50 lira/ton olduğunu kaydetti.

Sungur, bu dönemde bir adet yumurtanın ortalama maliyetinin, bölgelere göre 21-22 kuruş olduğunu, çiftlik satış fiyatının da ortalama 20-21 kuruş olarak gerçekleştiğini belirterek, kuş gribinin oluşturduğu hayvan kayıpları, ihracatın durması ve iç piyasada düşen yumurta fiyatlarının sektörü zora soktuğunu sözlerine ekledi.