Turizm Cenneti"Nin Zeytinleri Yağa Dönüştürülüyor

DURMUŞ GENÇ - ALİ BALLI - Türkiye'nin gözde turizm merkezlerinden Muğla'da aralık-ocak döneminde bahçelerden büyük zahmetlerle, tırmık ve sırıklarla toplanarak fabrikalara ulaştırılan ve büyük bölümü yağa dönüştürülen zeytinler, yöre halkının önemli geçim kaynakları arasında yer alıyor.

Türkiye'deki zeytin ağaçlarının yaklaşık yüzde 17'sinin bulunduğu Muğla'da zeytincilik, yaklaşık 40 bin çiftçinin geçim kapısını oluşturuyor.

Üreticiler tarafından elle ya da silkme yöntemiyle toplanan zeytinler, önce türlerine göre ayrılıyor.

İşleme tesislerine götürülen ve işçiler tarafından "huni" adı verilen çukura dökülen zeytinler, makine sistemiyle yapraklardan temizleniyor, yıkanıyor ve kırıcıda ezilip kırılıyor. Buradan çıkan hamura karıştırma ve yoğurmadan sonra su veriliyor, böylece posa ve şırası ayrıştırılıyor.

Şıradan da yağ ve kara su ayrıştırılıp, yağ filtre tankına alınıyor, son tortuları ayıklanıp dinlenme tankına bırakılıyor. Daha sonra doğal yağ güğümlere, teneke ve şişelere dolduruluyor, halk pazarları ve marketler aracılığıyla sofralara ulaşıyor.

Yağdan geriye kalan "pirina" ise tekrar öğütülüp sanayide çeşitli alanlarda kullanılıyor.

180 bin ton zeytin, 40 bin ton zeytinyağı üretiliyor

Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Nazif Ekici, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin zeytin ağacı varlığının yaklaşık yüzde 17'sini Muğla ve ilçelerindeki ağaçların oluşturduğunu söyledi.

Ekici, zeytin ve zeytinyağının yaklaşık 40 bin çiftçinin geçim kapısı olduğunu vurgulayarak, Muğla'da devletin verdiği destekle zeytin ağaçlarının sayısının 17 milyona ulaştığını dile getirdi.

"Bölgede zeytin üretimi yılda ortalama 180 bin ton civarında ve bunun yüzde 90'lık kısmı yağlık olarak değerlendiriliyor" diyen Ekici, toplanan zeytinlerden yaklaşık 40 bin ton zeytinyağı elde edildiğini anlattı.

"Turizm cenneti Bodrum'da zeytin hasadı"

Bodrum Ticaret Odası Başkanı Mahmut Serdar Kocadon da zeytinciliğin Bodrum'da asırlardır yapıldığını söyledi.

İlçede vatandaşların ihtiyaçlarını karşılayacak kadar zeytin ağacı bulunduğunu belirten Kocadon, uzun zahmetlerle toplanan zeytinlerden yağ çıkarıldığını kaydetti.

Bodrum Ziraat Odası Başkanı Mehmet Melengeç de Bodrum için zeytinin çok önemli olduğuna dikkati çekti.

İlçedeki tarlaların yüzde 58'inin tarım alanlarıyla kaplı olduğuna işaret eden Melengeç, şunları dile getirdi:

"Önceleri zeytinin dallarında hiçbir zeytin kalmıyordu fakat turizmle bu, geriledi. Biz ziraat odasını da bunun için kurduk. Bodrum'da zeytini tekrar eski günlerine getirmek için projelerimiz var. Bunun için vatandaşlarımıza destek veriyoruz. Zeytinyağının tonuna 700 lira teşvik alınıyor. Bunu çiftçilerimiz göz ardı ediyor."

42 yıldır zeytinyağı fabrikası işleten Muzaffer Top da eski aletlerle başladıkları üretim tekniklerini teknolojinin gelişmesiyle yenilediklerini belirtti.

"3 bin yıllık şifa kaynağı"

Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Stratonikeia Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt de Muğla ve ilçelerindeki kazılarda bulunan zeytinyağı kapları ve bazı tarihi eserlerdeki zeytin figürlerinden yola çıkarak, Muğla ve ilçelerinde zeytin ve zeytinciliğin geçmişinin 3 bin yıl öncesine kadar uzandığının söylenebileceğini anlattı.

Öte yandan, Yatağan ilçesindeki antik kentlerde ve yer altından kömür çıktığı için boşaltılan mahallede bulunan asırlık ağaçlardaki zeytinler de vatandaşlar tarafından toplanarak yağa dönüştürülüyor.