Tieion'daki Kazı Çalışmaları Ticaretin Tarihine Işık Tutacak

Erdinç Aksoy - Zonguldak'taki Tieion Antik Kenti'nde 3 yıl önce Roma dönemine ait, terazilerde kullanılan kurşun ağırlıklar bulunduğu alanda ortaya çıkarılan gümrük yazıtlarının bölgenin ticari tarihini aydınlatması bekleniyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Zonguldak Özel İdare Müdürlüğü'nün desteğiyle 2006'da Çaycuma ilçesinin Filyos beldesinde başlatılan kazılar, aralarında mimar, arkeolog ve öğrencilerin yer aldığı 20 kişi tarafından sürdürülüyor.

Karabük Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ve Kazı Ekibi Başkanı Prof. Dr. Sümer Atasoy, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Tieion sınırları içinde yer alan Gökçebey ilçesinde de bazı kalıntıların ortaya çıkarıldığını, burada çalışmalara devam edeceklerini söyledi.

Kayıkçılar mevkisinde Filyos Çayı kenarında 3 yıl önce yaptıkları yüzey araştırmasında Roma dönemine ait depo tespit ettiklerini belirten Atasoy, şunları kaydetti:

"Depoda, terazilerde kullanılan kurşun ağırlıklar bulduk. Yarım kilogram ağırlığındaki kurşunlar antik kente özgü şekillere sahip. MS 1. ve 2. yüzyıla ait kurşun ağırlıkların dünyada benzeri yok. Yüzey araştırması sırasında bir yazıtlı taş da bulduk. Bunun gümrükle ilgili yazıt olduğu anlaşılıyor ancak daha çalışmalarımız devam ediyor. Bunlar bizim için çok önemli. Bulunan eserler, Filyos limanına gelen malların gemilerden indirilerek kayıklarla kentin içlerine taşındığını gösteriyor. Tahminimize göre Filyos Çayı boyunca birtakım iskeleler ve ambarlar var. Bu depolarda mallar tartılıyor ve at arabalarıyla köylere dağıtılıyor. Aynı şekilde buradaki ürünler kayıklarla limana taşınarak gemilere yükleniyor ve Karadeniz'deki diğer limanlara satılıyor."

Prof. Dr. Atasoy, daha önce yapılan araştırmalarda, Tieion'da yaşayan tüccarların Kuzey Karadeniz limanlarına, Atina'ya ve Rodos'a gittiklerinin ve orada öldüklerinin mezar taşlarından anlaşıldığını ifade ederek, "Dolayısıyla burada antik devirde büyük bir ticaret vardı. Filyos Irmağı'nın uzandığı vadi boyunca mısır ve üzüm yetiştirilmiş, bunlar ihraç edilmiş ve büyük paralar kazanılmıştır. Yani ithalat ve ihracat söz konusuydu. Bütün bu belge ve bilgiler ışığında Tieion ve çevresinin önemli kent olduğunu ortaya çıkaracağız" dedi.

-Kazı çalışmalarının sonuçları iki dilde yayımlanacak-

Kazı çalışmasıyla ilgili çizimleri, fotoğrafları ve belgeleri elden geçirdiklerini belirten Atasoy, şöyle konuştu:

"Bunları kitap halinde yayımlayacağız. Bu yıl sonunda Zonguldak Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nce kitap bastırılacak. Türkçe ve İngilizce olacak eserin ilgi göreceğini tahmin ediyorum. Zaten buradaki araştırmalarımızın sonuçlarını her yıl yurt içi ve dışındaki arkeolojik seminer ve konferanslarda aktarıyoruz. Yunanistan ve Bulgaristan bu işle çok ilgileniyor. Çünkü Türkiye'de Karadeniz kıyısında Filyos'taki antik kent dışında örnek yok. Dolayısıyla burada çıkacak buluntular, diğer bölgelerin tarihi açısından da önem taşıyor."

Yayıncı: Hande Cankar - ZONGULDAK