Ters laleler iklim değişikliğine yenildi

Ters laleler iklim değişikliğine yenildi

Sıcaklık eksi derecelere düşünce Ters laleler açmadı

DENİZLİ - Türkiye'deki ender çiçeklerden olan ve Bozkurt ilçesine bağlı Hayrettin Mahallesinde de bolca yetişen Ters laleler, iklim değişikliğine yenildi. Ters laleler, Ekim, Kasım aylarında 1400 rakımlı mahallede toprak sıcaklığının-15,-20'lere düşmemesi nedeniyle geçen yıl olduğu gibi bu yıl da açmadı.

Halk arasında ağlayan gelin, Kerbale çiçeği veya Tuşaya isimleriyle bilinen 1878 yılında Bulgaristan Deliorman Bölgesinden göçen muhacirlerin yanlarında getirdikleri soğanlardan bütün mahalleye yayılan Ters laleler bu yılda açmadı. Türün devamı ve lale soğanlarının çoğaltılması için ilk etapta 50 bin lale soğanıyla deneme tarlaları oluşturulan, adına festivaller düzenlenen uzun vadede de kesme lale olarak satışa sunulması hedeflenen ters laleler yaşanan iklim değişikliğine bağlı olarak bu yılda açmadı. Mahallede 9 yıl düzenli olarak yapılan ters lale festivali de geçen yıl olduğu gibi bu yılda iptal edildi.

Mahalle sakinlerinden emekli öğretmen Tahir Çelik, 9 yıl yaptıkları ters lale festivalini çiçeklerin açmaması nedeniyle iki yıldır yapmadıkları söyledi. Ters lalenin soğuğu seven bir çiçek olduğunu anlatan Tahir Çelik, "Hayrettin Mahallesinde dokuz yıl festival yaptık. Ters lale festivali. Bu festivali daha sonra bıraktık. Çiçekler istediğimiz seviyede açmadığından. Bu çiçek ters lale soğuğu çok seven bir çiçek. Eksi 15'leri 20 leri görmesi gerekir toprakta. Onu da görmediği için son iki yıldır, pek açmıyor, istediğimiz verimi alamıyoruz. O bakımdan biz festivale de ara verdik" dedi.

Göçerken yanlarında getirdiler

Ters lale soğanlarının 1878'de Bulgaristan'ın Deliorman bölgesinden göç eden dedeleri tarafından mahalleye getirildiğine dikkat çeken Çelik, "Bunu dedelerimiz Bulgaristan getirmiş. Asıl orta Asya dan, orta Asya dan Bulgaristan'a kadar götürmüş. Bulgaristan'ın Deliorman bölgesinden gelen dedelerimiz yanlarında getirip buraya dikmişler ve ona sahip olmuşlar. Eskiden bizim küçüklüğümüzde 50'li - 60'lı yıllarda köyümüzde her evin bahçesinde sümbül, nergis ve ters lale vardı. Herkesin bir bahçesi vardı. Bu bahçelerin etrafında ters laleler dikiliydi. Bu ters laleleri köstebek yemez. Köydeki bütün sümbüllerin soğanlarını köstebek, bitirmiş ama ters lalenin soğanına dokunmuyor, yemiyor ve oraya uğramıyor köstebek. Bu bir nevi köstebek savar bir çiçektir. Atalarımızda buna sahip olmuşlar ama şu anda istediğimiz verim olmadığından köyde çiçek olarak ta açmadı, üzgünüm. Bu çiçek ters lale bizim lisanımızda 'Tuşaya' denir. Hristiyanların kutsal saydığı bir çiçektir. Hz. İsa'nın vefatında bu çiçek boynunu yere eğdiğini, daha önceden yukarıya baktığını söylerler. Halbuki İslam düşüncesine göre, tasavvufi düşüncede bir anlayış vardır. Dervişler boyunlarını yere eğerler, başlarını yere eğerler. Bu yere eğme dolayısıyla biz ona Hristiyanların düşüncesine değil de kendi İslami düşüncemizi söyleyerek, bu Müslüman kişilerin sahip olduğu çiçektir diyoruz. Hristiyanlık alemi de çiçeği kutsal kabul ederler" diye konuştu.