"Sivil Anayasaya Doğru" Paneli

Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ender Ethem Atay, üniter yapılı bir devlette yapılacak anayasanın, herkesi tatmin etmeyeceğini söyledi.

Prof. Dr. Atay, Gümüşhane Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi tarafından Mühendislik Fakültesi Çok Amaçlı Salonunda düzenlenen, "Sivil Anayasaya Doğru" konulu panelde yaptığı konuşmada, anayasa konusunun Türkiye'de "bitmeyen bir senfoni" olduğunu belirterek, "Bitecek gibi de değil. Yapılacak olan yeni anayasa kimseyi de tatmin etmeyecektir. Tereddütlerim var. Ama Türkiye'de yeni bir anayasaya ya da anayasanın yenilenmesine ihtiyaç var. Seçim öncesi de bütün siyasi partiler bunu deklare etti. Ancak yanlış yapıldı" dedi.

Yeni anayasa ile ilgili olarak kamuoyuna bir şeylerin söylenip, onun onayının alınması gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Atay, "Türkiye üniter yapılı bir devlet. Üniter yapılı bir devlette yapılacak olan anayasa herkesi tatmin etmeyecektir. Tıpkı ana dilde eğitim bir nebze sorunu çözer gibi görünse de ileride altından kalkılamayacak sorunları ortaya koyacaktır. Demokratik ve hukuk devletlerinde hiç kuşkusuz yargının bağımsız olması gerekiyor" diye konuştu.

Prof. Dr. Atay, yeni anayasada Anayasa Mahkemesi ve HSYK'nın önemli bir tartışma konusu olacağını vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Yasama ve yürütme arasındaki ilişki bizde parlamenter sistemdir. Bu sistemde önemli sorun seçim sistemidir. Seçim sistemindeki bu sorunu çözmek gerekiyor. Öte yandan yarı başkanlık sistemi tartışması yaşıyoruz. Bu sistem ülkemize gelir mi- Gelemez. Başkanlık da olmaz. Başkanlık sistemi ABD'nin özgür şartlarında ortaya çıkmış bir sistemdir. Bu sistemi alıp işleyen ülkelerde, sorun yaşanmıştır. Demokrasisi tam olarak yerleşmemiş ülkelerde başkanlık sistemi sorun yaratır. Yeni anayasada partilerin kapatılması zorlaştırılmalıdır. Parti kapatma yerine siyasi kişiler cezalandırılmalıdır. Siyasi partilere ise birtakım yaptırımlar uygulanmalıdır. Siyasi partiler kapatıldıktan sonra hülle parti olmamalıdır. Aynı aktörler siyasi arenada yer almamalıdır."

"Vesayet yapı içimize işlemiş, vazgeçemiyoruz"

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Şevki Hakyemez, Türkiye'nin enteresan bir süreç yaşadığını, işin düğümlendiği noktanın ise anayasa olduğunu söyledi.

Mevcut anayasa ile devam edilemeyeceğini, yeni bir anayasaya ihtiyaç olduğunu savunan Prof. Dr. Hakyemez, "Seçim sonrası bir yol haritası çizilerek bir Anayasa Uzlaşma Komisyonu kuruldu. Her şeyden önce bu çağda bu anayasa ile yola devam edilemeyeceği bir gerçek. Özgürlük boyutuyla büyük sorunlar yaşıyoruz. 2010 yılında yarıdan fazla bir değişiklik yapıldı, ama bir yamalı bohça ile karşı karşıyayız" dedi.

Prof. Dr. Hakyemez, yeni bir anayasa yapabilmek için her şeyden önce zihniyetin değiştirilmesi gerektiğini belirterek, şunları söyledi:

"Vesayet yapı içimize işlemiş, vazgeçemiyoruz. İnsanların ana dili ile konuşmasını yasaklarsanız, onlardan sadakat bekleyemezsiniz. Farklı dinden, farklı ırktan olan insanlarımızın hakları yeni anayasada yer almalıdır. Yeni anayasada ideolojik tercih asla olmamalıdır. Yargı bağımsız ve tarafsız olmalı, ideolojik tercihten arındırılmış olmalıdır. Korkularla birlikte ne yeni bir anayasa yapılabilir, ne de ülke idare edilebilir."

Kırıkkale Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Adnan Küçük ise demokratik süreç işlerken, anayasayı uygulayan meclisin, yeni bir anayasa yapamayabileceğini ifade ederek, "Bu meclis yeni bir anayasa yapabilir, ama fiili olamayabilir. Teorik tartışmalarla fiili pratikler uyumlu hale getirilebilirse başarılı olunabilir. Ancak anayasayı yapma hakkı halkındır. Halk üyelerini seçmiş, meclise göndermiş. Meclis teorik tartışmalarla fiili pratikleri bir araya getirerek inisiyatif almalıdır" diye konuştu.

- GÜMÜŞHANE