Savaş Yorgunu Türkiye'nin "1927 Yılı Profili"

Hadi Şengül - Savaşlardan çıktıktan sonra yeniden var olma mücadelesi veren genç Türkiye Cumhuriyeti'nin, 1927 yılına ait nüfus, tarım ve sanayi verileri, o yılların profiline ilişkin ip uçları veriyor.

Kütahya'da bir derneğin, devlet kayıtlarından oluşturarak kitaplaştırdığı veriler, 1927'de, 13 milyon 660 bin 275 kişilik nüfusun 14 bin 507'sinin, 14 yaş altında çalışan çocuklardan oluştuğunu, işletmelerin sadece yüzde 5'inde makinelerden yararlanıldığını ve 240 bin ton hububat üretildiğini ortaya koydu.

Osmanlıca Eserleri İnceleme ve Araştırma Derneği Başkanı Hasan Basri Hürata, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2011 yılından bu yana, 1928'e kadar yazılan Osmanlıca eserleri incelediklerini söyledi.

Kütahya'daki Vahid Paşa İl Halk Kütüphanesinde bulunan resmi tahrirlerde araştırma yaparken ilginç verilere ulaştıklarını belirten Hürata, şöyle devam etti:

"Gazi Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde TBMM ile yeni bir devlet kuruldu. Cumhuriyet'in ilanından sonra devrimler başladı. Devlet, 1927'de 'Acaba neyimiz var, neyimiz yok-' diye 3 başlıkta tahrir, yani tarama yaptı. Bunlar; nüfus, zirai ve sanayi tahrirleridir. 1928'de Latin Alfabesine geçildikten sonra bu tahrirlerin sadeleştirilmediğini, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) da böyle bir çalışması olmadığını gördük. 2011'den itibaren bu tahrirleri inceledik, Türkçeleştirdik, baskıya hazırladık. Kütahya Valisi Kenan Çiftçi'nin desteği ve İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün katkılarıyla '1927 Senesi Tahrirleri' adlı kitap basıldı."

-"Çiftçi sayısı çok, ekilen toprak miktarı az"-

Hürata, kitap ile ekindeki CD'nin, 1927 Türkiye'sindeki nüfus, tarım ve sanayi verilerini içerdiğini anlattı.

Türkiye'nin 1927 nüfusunun, 6 milyon 584 bin 474'ü kadın, 7 milyon 75 bin 801'i erkek olmak üzere 13 milyon 660 bin 275 olduğunu dile getiren Hürata, "63 il, 328 ilçe, 399 da nahiye bulunmaktadır. Kilometre kareye düşen ortalama nüfus yoğunluğumuz, Trakya'da 43, Anadolu'da 17 kişidir" dedi.

Hürata, sanayi tahrirlerini 10 alt grupta inceleyip o yıl Türkiye'de 65 bin 245 işletme ve 256 bin 855 işçi bulunduğunu öğrendiklerini belirtti.

Ülkede 4 bin 850 işletmede makineyle üretim yapıldığına ve bunun, toplam işletme sayısının yüzde 5'ine karşılık geldiğine dikkati çeken Hürata, şunları kaydetti:

"14 yaş altı çalışan resmi işçi sayısı 14 bin 507'dir. Çünkü o dönem savaştan çıkmışız, çalışacak iş gücümüz çok az. Resmi çalışan 14 yaş üstü kişi sayısı ise 94 bin 740'tır. Senelik üretim miktarımız ise şu anki parasal değerle 432 milyon 740 bin 855 liradır.

O dönem Türkiye, 63 ili 9 tarımsal bölgeye ayırmış. Çiftçi sayısı 9 milyon 145 bin 8, tarımla uğraşan aile sayısı da 1 milyon 751 bin 239'dur. Türkiye'de ekilen arazi miktarı 43 milyon 637 bin 727 dönüm olup bu, ülke yüzölçümünün sadece yüzde 4,86'sını oluşturuyor. 1927'de Türkiye'de 240 bin ton hububat üretilmiş. 2010'da ise sadece buğday üretimi 243 milyon ton. Bu veriler, Türkiye'nin nerelerden nerelere geldiğini açıkça ortaya koyuyor."

Yayıncı: Mürsel Çetin - KÜTAHYA