Rum Mirası Değirmenin Çarkı 3 Asırdır Dönüyor

Kasım Sakallı - Bartın'da Rumlar tarafından inşa edilen, 4 kilometre uzaktaki kaynaktan kanallar aracılığıyla taşınan suyla çalışan değirmen, 3 asırdan beri yöre halkının buğday ve arpasını öğütüyor.

Bartın'a elektrik gelmeden önce, gündüz un ve mısır öğüten değirmen, akşam da dinamo ile beldenin elektrik ihtiyacının bir kısmını karşılıyordu.

Ulus ilçesine bağlı Kumluca beldesinde faaliyet gösteren değirmenin sahibi Ömer Çetin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, teknolojinin gelişmesiyle halkın bakkaldan dahi un almadığını, tamamen hazır gıdalara yöneldiğini belirterek, bu nedenle işlerinin azaldığını söyledi.

Değirmende tahıl, buğday, arpa, mısır gibi ürünlerin öğütüldüğünü dile getiren Çetin, "Artık köylerde yaşayan kalabalık nüfus yok, yaşayanlar ise yaşlı ve bağ bahçe işlerini kendilerine yetecek kadar yapan kişiler. Onlar da küçük alanlarda yetiştirdikleri mısırı getirir. Bunun haricinde ise ahırında hayvanı olanlar yem öğüttürürler" diye konuştu.

Rumlar'dan kalan değirmeni kayınpederinden devraldığını anlatan Çetin, şöyle konuştu:

"Değirmen hazır bir derenin ya da akarsunun yanına kurulmamış. Yaklaşık 300 yıldır 4 kilometrelik kanallarla getirilen suyla dönüyor. Her yıl bu kanalları baştan aşağı temizleyip, bakım yapıyoruz. Kanaldan gelen su, yolun üstündeki oluktan akarak değirmene ulaşıyor. Değirmen bunca yıldır çeşitli zorluklara rağmen çalışmaya devam etti. Elimizden geldiği kadar da devam ettireceğiz. Ancak burada eskisi kadar yoğun bir iş kalmadı."

-"Gece elektrik üretiyordu"-

Bartın'a elektrik gelmeden önce, değirmenin gündüz un ve mısır öğüttüğünü, akşamda dinamo ile beldenin elektrik ihtiyacının bir kısmını karşıladığını aktaran Çetin, şartların elverişli olması durumunda bu işlevini yine yerine getirebileceğini söyledi.

Vergisi, kanalların temizlenmesi, bakımı gibi birçok masrafı zor karşıladığını ifade eden Çetin, şunları kaydetti:

"İlçemizde uzun yıllardan beri halkımızın geçim kaynaklarından biriside ormancılıktır. Yaz gelince belde merkezine dağdan getirilen tomruklar, ağaçlar dizilirdi. Bunların tamamını kesmek ya da kabuğunu temizlemek zahmetli bir iştir. Elektrik üretmek için kullanılan dinamoya bağlanan şerit testere ile burada belirli bir dönem tomruk temizleme işleri de yapılmıştır. Yani büyüklerimiz değirmenden faydalanabilecekleri her şekilde faydalanmışlar. Değirmen o zamanki gibi aktif kullanılamaz, bunun farkındayız. Ama bu mirasa da sahip çıkmamız gerekiyor. Emekliyim, götürebildiğim yere kadar bu değirmeni çalıştırmaya devam edeceğim."

Yayıncı: Atakan Çelik - BARTIN