Libya'da Yakın Tarihin Tanığı "Minare Sarayı"

MUTEZ El-MUCBİRİ - İtalyan işgali sırasında Libya direnişinin kahramanlaşan isimlerinden "şehitlerin şeyhi" lakaplı Ömer Muhtar'ın işgal yönetimiyle görüşmeler yaptığı, Libya'nın 24 Aralık 1951'de bağımsızlık ilanının balkonundan okunduğu Bingazi'deki Minare Sarayı, özgün mimarisi ve renkli tarihi ile Libyalılar için önemli bir yere sahip.

İtalya'nın 1911-1951 yılları arasındaki işgal döneminde, karargah ve işgal güçlerinin merkezi olarak kullanılan sarayın Akdeniz'e bakan batı kısmı 1913'te inşa edildi. Bingazi şehir merkezine bakan kısmına yapılan bazı eklemelerle müze 1928'de son halini aldı. Faşist İtalyan idaresinin genel komuta merkezine dönüştürülen sarayın adı İtalyan işgal yönetimince Trutsi olarak değiştirildi.

Libyalıların işgal güçlerine karşı başlattığı mücadele ve saldırılardan sonra İtalyan yönetimi, ordunun komuta merkezini Trutsi'den Tobruk kentindeki İtalo Balbo sarayına taşımak zorunda kaldı. İtalyanlar Balbo'yu kendilerine yeni komuta merkezi olarak seçti.

Ülkenin yakın tarihindeki kritik dönemeçlerde başlıca bir mevki kazanan saray, Libya direnişinin kahramanlaşan isimlerinden Ömer Muhtar ile İtalya'nın Kuzey Afrika Başkomutanı ve Libya Genel Valisi olarak atadığı Rodolfo Graziani'nin görüşmesine sahne oldu. Libya Kralı İdris es-Senusi, 24 Aralık 1951'de İtalyanlardan kazanılan bağımsızlık bildirisini bu sarayın balkonundan halka okudu. Senusi, önemli görüşmelerini burada gerçekleştirdi.

Minare Sarayı, her ne kadar İtalya'nın Libya'yı işgalinin bir sembolü olarak görülse de, aynı zamanda İtalya ile Libya arasında imzalanan dostluk anlaşmasının da merkezi oldu. 30 Ağustos 2008'de dönemin Libya lideri Muammer Kaddafi, Genel Halk Komitesi Başkanı sıfatıyla İtalya ile dostluk, işbirliği ve ortaklık anlaşmasını Minare Sarayı'nda imzaladı.

Minare Sarayı, günümüzde devrim müzesi olarak kullanılıyor

Tarih boyunca, işgallere, anlaşmalara ve devrimlere tanıklık yapan Minare Sarayı, 42 yıllık iktidarının ardından halk ayaklanmasıyla iktidardan uzaklaştırılan ve öldürülen devrik lider Muammer Kaddafi sonrasında ise devrim müzesi olarak kullanımaya başlandı. Müzede, Kaddafi'nin halka karşı kullandığı silahlar ve devrim sırasında hayatını kaybedenlerin fotoğrafları sergileniyor. Müze, Kaddafi'ye atfen, "Zalimin Savaş Suçları Müzesi" olarak da anılıyor.

Öte yandan Libyalı bazı sivil toplum kuruluşları, resmi makamlara, ülke tarihinde önemli bir yere sahip Minare Sarayı'nın kültürel faaliyetlere tahsis edilmesi çağrısında bulunuyor. Libya makamlarının ise bu talebi incelediği ve henüz nihai kararın verilmediği belirtiliyor. - Libya