Kmü, Lise Öğrencilerini Araştırdı

Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi (KMÜ) tarafından Karaman'da lise öğrencilerinin "Biyoloji Dersine Yönelik Özyeterlilikleri ve Özdüzenleyici Öğrenme Stratejileri Kullanımları ile Biyoloji Dersi Başarıları Arasındaki İlişkinin Araştırılmasına" yönelik bir araştırma yapıldı.

KMÜ Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Özlem Sadi ile Araştırmacı Miray Uyar tarafından hazırlanan ve KMÜ Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Komisyonunca desteklenen araştırma kapsamında Karaman Merkez Anadolu Liselerinde öğrenim gören 9. ve 10. sınıf öğrencilerinin biyoloji derslerindeki başarılarında etkili olan faktörler incelendi.

ARAŞTIRMADA 428 ÖĞRENCİ GÖZLEMLENDİ

Karaman merkezinde yer alan Anadolu Liselerinde öğrenim gören 428 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilen çalışmada, biyoloji başarısının öğrencilerin özyeterlik algısı ve özdüzenleyici öğrenme stratejileri (zaman ve çevre yönetimi, bilişsel ve üst bilişsel stratejiler) ile ilişkili olduğu belirlendi. Öğrencilerin tamamı her okulda aynı anda ankete tabi tutuldu. Araştırma boyunca tüm anketler bir ders süresi içinde tamamlanırken anket uygulamaları yapılmadan önce öğretmenlere gerekli açıklamalarda bulunuldu. Okul yönetimlerinden izin alınarak öğrencilerin bir yıl içinde tabi tutuldukları altı biyoloji dersi sınavının sonuçları dersin öğretmenlerinden temin edildi.

"KENDİ ÖĞRENMESİNİ DÜZENLEYEN ÖĞRENCİLER DAHA BAŞARILI"

Araştırmada, lise öğrencilerinin biyoloji dersi akademik başarıları ile derste özdüzenleyici öğrenme stratejilerini kullanmaları ve dersteki özyeterlikleri arasındaki ilişkileri açıklayabilmek için yapısal eşitlik modelinden yararlanıldı. Araştırmada öğrencilerin özyeterlik seviyesinin yüksek olmasının özdüzenleyici öğrenme stratejilerini kullanmalarıyla doğrudan ilişkili olduğu saptandı. Ayrıca, üst bilişsel öğrenme stratejilerini etkili kullanabilen öğrencilerin çalışma zamanlarını ve çevrelerini de etkili bir şekilde kullanabildiği gözlendi. Araştırmada bu öğrencilerin aynı zamanda biyoloji dersindeki akademik başarılarının daha yüksek olduğu tespit edildi.

"ÖZ YETERLİK BAŞARIYI VE KATILIMI ETKİLİYOR"

Araştırma sonuçlarını değerlendiren Yrd. Doç. Dr. Özlem Sadi, "Biyoloji dersindeki performanslarının, kendi başarıları üzerinde etkili bir faktör olduğunu düşünen öğrenciler, biyoloji dersinde kendini yetersiz hisseden öğrencilerden daha başarılı oluyor. Ayrıca öz yeterlik algısı yüksek öğrenciler, biyoloji dersinde herhangi bir güçlükle karşılaştıklarında sabır ve azimle bu engelin üstesinden gelmeye çalışıyorlar, çünkü başaracaklarına olan inançları diğer öğrencilere oranla daha yüksek. Kendilerine duydukları güvenle dersle ilgili zor görevler almaktan ve etkinliklere katılmaktan çekinmeyen, öğrenmeyi bilen, öğrenme stratejilerini kullanabilen bu öğrenciler daha başarılı oluyor" şeklinde konuştu.

"EĞİTİMCİLERE ÇOK BÜYÜK SORUMLULUKLAR DÜŞÜYOR"

Araştırma bulgularına göre biyoloji dersinde, sınıftaki performansıyla ilgili kendine güvenen öğrencilerin, performansından şüphe duyan öğrencilere oranla daha başarılı olduğu tespitinde bulunan Yrd. Doç. Dr. Sadi, "Bu durumda öğrencilerin sınıf içerisindeki öz yeterlik algılarını geliştirmeleri, kendilerine güvenmeleri, başarabileceklerine inanmaları gerektiğini ortaya koyma noktasında dersin öğretmenlerine çok büyük sorumluluklar düşüyor. Bu nedenle öğretmenlerin, bilişsel stratejiler hakkında yeterli bilgiye sahip olması ve öğrencilerine de stratejiler hakkında bilgi vermesi gerekmektedir" dedi.

Yrd. Doç. Dr. Özlem Sadi ayrıca öğretmenlerin, öğrencilere güdülenme ve öğrenme stratejileri hakkında bilgi vermelerinden önce kendilerinin etkili bir şekilde eğitimden geçmiş olmaları gerektiğini belirterek, "Biyoloji derslerinde öğrencilerin başarısını ve katılımını arttırmayı hedefleyen eğitimciler için özyeterlik algısı önemli bir odak noktası olmalı. Öğretmenlerin yanı sıra program geliştirme uzmanlarının ve rehber öğretmenlerin güdüsel değişkenlerin öğrenci başarısını tahmin etmede ne kadar etkili olabileceğinin farkına varması ve özellikle başarıyı arttırabilmek için bu güdüsel değişkenlerin seviyesini arttırmanın yollarını, öğrenci profillerini çok iyi analiz ederek araması son derece gereklidir. Eğitimciler ve uzmanlar stratejilerden eğitim sürecinde nasıl yararlanabilecekleri üzerine yoğunlaşmalıdırlar" diye konuştu. - KARAMAN