Kapalı Çarşı'da Kiralar, Alışveriş Merkezleriyle Yarışıyor

Haluk Yüksel - Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nce (UNESCO) Dünya Mirası Listesine aday gösterilen, Osmanlı'nın 600 yıllık mirası Bursa Kapalı Çarşı ve Hanlar bölgesi, tarihi dokusu ve kültürel zenginliğinin yanı sıra alışveriş merkezleriyle yarışan ticari hareketliliği ve 20 bin liraya varan dükkan kiralarıyla dikkati çekiyor.

Bursa Tarihi Çarşı ve Hanlar Birliği Derneği (BTÇH) Başkanı Bülent Erginal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Bursa'nın, fetihten sonra 14'üncü yüzyıldan itibaren han, bedesten ve hamamlarıyla Osmanlı'nın ilk ticaret merkezi olduğunu söyledi.

Bölgedeki ekonomik hareketliliğin, içerik değiştirmesine rağmen yüzyıllardır sürdüğünü belirten Erginal, bunun, insan özneli geleneksel alışverişin devam etmesine bağlı olduğunu ifade etti.

Erginal, son yıllarda hızlı göç ve artan ihtiyaçlar paralelinde alışveriş merkezlerinin sayısının giderek arttığına dikkati çekerek, şöyle konuştu:

"Bu bölge, hiçbir şeyle kıyaslanamayacak kadar güzel ve özel bir bölgedir. Dolayısıyla yüzyıllardır bunun devam etmesinin sebebi de özgün yapısıyla meydana çıkmaktadır. İnsan özneli ticaret olduğu için bu hiçbir zaman kaybolmayacaktır ve devam edecektir. Alışveriş merkezleri, modern alışveriş sınıfında faaliyetlerini sürdürüyor. Bizim ticaretimiz ise geleneksel Ahilik kültürünün en iyi yaşandığı, ticaretin yapıldığı bölgedir. Kıyaslama yapmak ne kadar doğru olur bilemiyorum ancak burasının tarihiyle kültürel ve sosyal yaşamıyla kendine has bir havası vardır. Bunu hiçbir şeyle mukayese edemezsiniz."

-"Kapalı Çarşı'nın daha değerli olduğunu düşünüyoruz"-

Erginal, Kapalı Çarşı'nın, modern alışveriş merkezlerinden değerli olduğuna inandıklarını anlattı.

Çarşı ile alışveriş merkezlerindeki kiraların benzer olduğu bilgisini veren Erginal, şunları kaydetti:

"Alışveriş merkezlerinin günlük ziyaretçi sayısı bellidir fakat çarşımızın ziyaretçi sayısı günlük 800 bin ile 1 milyon arasında değişir. Dolayısıyla bu hareketliliğin de bir yerlere yansıması olacaktır. Dükkan kiraları metrekaresine, konumuna göre değişir. Burada çarşı bölgesinden bahsediyoruz, sadece Kapalı Çarşı'yı kastetmiyoruz. Bakırcılar Çarşısı'nın başından başlayıp Gökdere'ye kadar devam eden bu bölgede 3 bin 500 iş yeri var. Her çarşının, her mekanın rakamları da farklıdır. Dolayısıyla Kapalı Çarşı'daki bir dükkanın kirasıyla Kayhan veya Okçular'daki bir dükkanın kirası arasında muhakkak fark vardır. Çarşıda kira ücretleri 300-500 liradan başlayıp 15-20 bin liraya kadar çıkıyor."

-Bursa Kapalı Çarşı-

Derneğin kayıtlarına göre, Bursa, fethedildiğinde ticaret yolu üzerinde bir askeri üs niteliğindeydi.

Osmanlı, Bursa'nın imarı sürecinde hanlar, hamamlar yaptı ve zamanla Tahtakale altında bir "Uzun Çarşı" aksı oluştu. Burası, Kapalı Çarşı'nın doğuşu olarak biliniyor.

Çarşı, yüzyıllardır yangınlar, depremler geçirdi. Yanıp yıkılınca yeniden inşa edildi. 1855'teki depremde zarar gören, 1958'de tamamen yanan çarşı, sonraki yıllarda restore edildi.

Halen Bursa'nın ticaret ve alışveriş vitrini olan Kapalı Çarşı, tarihi imajını yitirmedi.

Bursa'nın ipek ve ticaret merkezi Koza Hanı, Emir Han ve Geyve Han gibi hanların aralarının zamanla çatıyla kapatılması sonucu oluşan çarşı, Sahaflar, Aktarlar, Yorgancılar, Sandıkçılar, Kuyumcular, Kavukçular, İplikçiler, Sipahiler ve Bakırcılar hanlarının eklenmesiyle genişledi.

Yayıncı: Sedat Gök - BURSA