Kapadokya Tarihini Değiştiren Keşif

Ersin Altınsoy - Öner Taş - Kapadokya'nın dünyaca ünlü vadisi Ihlara'da yanyana kayalara oyulmuş cami ve kilisenin bulunmasıyla, vadide bilinenin aksine Hristiyanlarla aynı dönemde Müslümanların da yaşadığı belirlendi.

Aksaray Müze Müdürü Yusuf Altın, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ihlara Vadisi'ndeki kültür varlıklarını belirleme ve projelendirme çalışmalarının devam ettiğini söyledi.

Ihlara Vadisi'nde daha önce yapılan çalışmalarda tespit edilen tescilli kültür varlığı sayısının yürütülen bu çalışmayla 12'den 45'e yükseldiğini ifade eden Altın, tescil edilen kültür varlıklarından birinin cami olmasının kendilerini heyecanlandırdığını vurguladı.

Vadide ilk kez bir kaya oyma camiye rastlandığını, bunun Kapadokya'nın en büyük yerleşimi olan Ihlara Vadisi hakkında şimdiye kadar bilinen birçok şeyi değiştirdiğini belirten Altın, "Bu caminin yakınında bir kaya oyma kilise bulundu. Bu da Ihlara'da Hristiyanlarla aynı dönemde Müslümanların da yaşadığını ortaya çıkarıyor. Üstelik ibadethaneleri birbirine çok yakın" dedi.

-Mihrabı, kubbesi olan bir kaya cami-

Kaya oyma caminin son cemaat mahalli ve harimden oluşan bir mekan olduğunu anlatan Altın, şunları kaydetti:

"Caminin girişine, kayaya oyulmuş üç basamakla ulaşılmaktadır. Harimde kıble yönünde bir mihrap, mihrabda 6 mukarnas bulunmaktadır. Bu caminin en büyük özelliği kubbeli olması ve kubbelerin oyma bir mekan üzerinde bulunmasıdır. Burada mihrabdaki özellikler silmelerle geçilmiş. Mihrap nişini görmekteyiz. Cami çok özenli yapılmış. Kemerli niş oyuklarla hareketlendirilmiş. Dışardan dikkati çekmeyen cami içine girince şaşırtıyor. Mazgal penceresi ve doğrudan dışarı açılan giriş kapısı bulunan caminin en büyük özelliği ise yan tarafında bir kilise bulunması. Girişi farklı bir noktadan olan kilise, yer altı şehri ile birleşmekte. Cami ile kiliseyi yan yana bularak önemli bir kültür varlığını ortaya çıkardık."

Kilise ile caminin yakınında bulunan "yemeklik" adı verilen bölümün Hristiyanlar ve Müslümanlarca ortak kullanılmasının da mümkün olduğunu dile getiren Altın, "Kilise ve caminin duvarında görülen taraklama tekniği aynı. Bu aynı döneme ait olduklarını gösteriyor. Yapıların Anadolu Selçuklular dönemine tarihlendiğini tahmin ediyoruz" dedi.

-Turistlerin çok az gezdiği bir bölgede-

Ihlara Vadisi'nde kayalara oyulmuş bir caminin bulunmasının burada Müslümanların yaşadığının delili olduğunu belirten Altın, "Cami, vadi içinde turistlerin en az gezdiği bölgede yer alıyor. Belisırma köyünden Yaprakhisar yönüne giderken 3,5 kilometre mesafede Ihlara Vadisi'nin sağ kayalık yamacında, nehrin yaklaşık 50-60 metre yukarısında yamaç boyunca oyularak yapılmış bir dizi kaya oyma yapıdan bir tanesi. Burası vadiye gelen turistlerin tur kapsamı dışında kalan bir bölge" diye konuştu.

Altın, ayrıca vadinin çıkışında yer alan Yaprakhisar köyünde de bir kaya cami tespit ettiklerini belirterek, yapılacak yeni çalışmalarla daha birçok mekanın ortaya çıkarılabileceğini sözlerine ekledi.

Yayıncı: Ahmet Kayır - AKSARAY