"Güneş Hasarının Birikimi Gelecekte Deri Kanseri Yapabilir"

Güç Gönel - Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayşe Akman Karakaş, 18 yaşına kadar güneşe uzun süre maruz kalmanın ve üst üste birkaç sene şiddetli güneş yanığı oluşmasının gelecekte deri kanserine yakalanma riskini artırabileceğini belirterek, "Tüm hayatımız boyunca kümülatif güneş hasarı, güneşin DNA'larımızda oluşturduğu kırılmalar, hasarların birikimi, deri kanserleriyle ilişkili. Özellikle 18 yaşına kadarki bu birikim önemli" dedi.

Karakaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, deri kanserlerinin, en sık görülen kanser türü olduğuna işaret etti. Açık tenli kişilerde güneş ışığının da etkisiyle deri kanseri gelişim riskinin yüksek olduğuna değinen Karakaş, güneş yanıkları, röntgen, arsenik ve katrana maruz kalmanın, ailesinde deri kanseri öyküsü olmasının riskler arasında yer aldığını vurguladı.

Deri kanserinin yavaş bir seyir izlediğini anlatan Karakaş, kanserli bölgenin 1 santimlik çapa ulaşmasının bazen aylar, hatta yıllar alabileceğini ifade etti. Tedavi edilmemesi halinde kanserli dokunun açıldığını, kabuklandığını belirten Karakaş, kanser hücrelerinin de bu yolla kemik ve sinirler başta olmak üzere deri altı dokulara yayılabildiğini söyledi.

Karakaş, deri kanserleri arasında en ölümcül tür olan "malin melanom"un,

"melanosit" adlı, deriye koyu rengini veren maddeleri üreten hücrelerden köken aldığını kaydetti. Karakaş, "Bu kanser türü güneş gören bölgeler dışında avuç içi, ayak tabanı, tırnakların altı, ağız ve genital bölgede de gelişebilmektedir. Melanom, deride aniden gelişebileceği gibi bir benin veya lekenin üzerinden de gelişebilir. Erken dönemde cerrahi olarak tedavi edilme şansı oldukça yüksektir" diye konuştu.

-"Kendi kendine muayene yapılmalı"-

Doç. Dr. Karakaş, deri kanseri riski taşıyan kişilere kendi kendilerini her ay veya iki ayda bir değerlendirmelerini önerdi. Akman, kendi kendine muayenede dikkat edilmesi gerekenleri ise şöyle sıraladı:

"Lezyonun şekli önemli. Girintili çıkıntılı mı, içerdiği elemanlar açısından homojen mi ona bakıyoruz. Gri, mavi renklerde olması iyi değil. Bu, derinlere gittiğini, damarlanma, yayılabilme riski olduğunu gösteriyor. Çapı genelde 6 milimetreden büyük ve kabarık oluyor. Tomurcuklanıyor gibi yana doğru ilerliyor. Bu belirtilerin tek birinin olması, kişide melanom olduğunu göstermeyebilir. Deri kanseri için hepsini birlikte değerlendirmek gerekiyor. Ama yine de kişi bu belirtilerden birini bile görse doktora başvurmalı. Bunun yanında kanama ve yara da olursa hemen doktora gitmeli."

-"Güneşi 'öcü' gibi görmemek lazım"-

Güneşe fazla maruz kalmanın deri kanseri riskini de artırdığının altını çizen Karakaş, özellikle 0-18 yaş arasında güneşte kalma süresi ile deri kanserleri arasında ilişki olduğunu vurguladı.

Karakaş, 18 yaşına kadar güneşe uzun süre maruz kalmanın ve üst üste birkaç sene şiddetli güneş yanığı oluşmasının, gelecekte deri kanserine yakalanma riskini artırabileceğini belirterek, "Tüm hayatımız boyunca kümülatif güneş hasarı, güneşin DNA'larımızda oluşturduğu kırılmalar, hasarların birikimi, deri kanserleriyle ilişkili. Özellikle 18 yaşına kadarki bu birikim önemli" dedi.

Kanser riskine rağmen güneşin yararlı etkileri de olduğuna dikkati çeken Karakaş, "Güneşin faydalı etkileri de çok önemli. Güneşle alınan D vitamininin büyük yararları var. Bu nedenle güneşi 'öcü' gibi görmemek lazım. Ancak özellikle çocukluk yaş grubunda ailenin bilinçli olması gerekiyor" diye konuştu.

Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu - ANTALYA