Gül yağı veriminde dengeler alt üst oldu

Mehmet Erbek - Türkiye'nin gül bahçesi Isparta'da, mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcak hava nedeniyle hedeflenen gül çiçeği rekoltesine ulaşılamadı. Aşırı sıcaklar, gül yağı verimini de olumsuz etkiledi.

Isparta Gül Gülyağı ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği

(GÜLBİRLİK) Genel Müdürü Hasan Çelik, gül çiçeği alımlarının tamamlandığını, hazırladıkları gül yağı ve gül konkreti örneklerini firmalara sunduklarını söyledi.

Mayıs ayında çok iyi bir rekolte beklentilerinin olduğunu, ancak haziran ayında başlayan aşırı sıcaklar nedeniyle bekledikleri rekolteye ulaşamadıklarını ifade eden Çelik, "7 bin tonun üzerinde bir beklentimiz vardı, ama haziran ayı başlarında gelen aşırı sıcaklar nedeniyle beklediğimiz rekolteye ulaşmadık. Bu yıl 6 bin ile 6 bin 500 ton civarında rekolte elde ettik. 230 kilogram gül yağı, bir ton civarında da gül konkreti ürettik" dedi.

Çelik, geçen yıl da aşırı yağışlar nedeniyle istediklerini rekolteye ulaşamadıklarını, geçen yıl yaklaşık 6 bin 500 ton gül çiçeği topladıklarını hatırlattı.

-"Gül yağı veriminde dengeler alt üst oldu"-

Aşırı sıcakların gül yağı verimini de olumsuz etkilediğini dile getiren Çelik, olumsuz hava şartları sonucu son iki yılda gül yağı üretiminde dengelerin alt üst olduğunu kaydetti.

Isparta'da normal şartlarda 3,5 ile 4 ton arasında gül çiçeğinden 1 kilogram gül yağı üretilmesi gerektiğine dikkati çeken Çelik, şöyle konuştu:

"Geçen yıl aşırı yağışlar, bu yıl da ani bastıran aşırı sıcaklar nedeniyle randıman çok kötü gerçekleşti. Bir kilogram gül yağı elde edebilmek için 4 tonun üzerinde gül çiçeği kullanıldı. Bu büyük bir kayıp. Eğer mayıs ayındaki iklim şartları aynen devam etseydi 3 bin 500 veya 3 bin 700 kilogram gül çiçeğinden bir kilogram gül yağı elde edebilirdik. Bu durum sektör açısından çok iyi olacaktı. Ama maalesef bu yıl sektördeki tüm firmalar 4 tonun üzerinde bir randıman yakaladılar. Bu hem bizim kaybımız hem de üreticinin kaybı. İnşallah bundan sonraki yıllarda uygun iklim şartlarını bekliyoruz ki, kazancımız biraz daha bereketli ve bol olsun."

-"Aynı filmi üç kez izledim, bu dördüncüsü..."-

Hasan Çelik, geçen yıl bir kilogram gül yağının 6 bin 250 ile 6 bin 500 avro arasında değişen fiyatlarla ihraç edildiğini, gül çiçeği alım fiyatının ise 2,25 lira olduğunu hatırlattı.

Bu yılki fiyatların müşterilerin teklifine göre belirleneceğini bildiren Çelik, "Tespit edilmiş net bir fiyat söz konusu değil. Sunduğumuz teklifler firmalar tarafından değerlendirilecek, ürünümüz kontrol edildikten sonra bize teklif sunacaklar. Biz de tekliflere göre fiyat belirleyeceğiz. Ama bu yılın fiyatları geçen yıldan oldukça yüksek olacak" diye konuştu.

Çelik, sıcaklar nedeniyle rekoltenin düşeceğini endişesiyle yeterli gül çiçeği alamayacaklarını düşünen bazı firmaların yanlış fiyat politikası yürüttüklerini, bu durumun sektörün geleceğine zarar vereceğini ifade etti.

Bazı firmaların normalin üstünde alım fiyatları açıkladıklarını kaydeden Çelik, "Firmalar, 'taban fiyat 3 lira' dediler. Ancak bu fiyatın nerede duracağı, nerede karar kılınacağı doğrusu belirsizlik içinde. Çok hassas, kırılgan, nazik olan böyle bir sektör, bu tür spekülatif hareketleri kesinlikle kaldıramaz" diye konuştu.

Gül çiçeği ve yağındaki fiyat artışının üreticinin lehine gibi görünse de sektörün geleceği açısından olumsuz etkileri olacağını vurgulayan Hasan Çelik, şunları söyledi:

"Meslek hayatım boyunca aynı filmi üç kez izledim, bu dördüncüsü... Gül yağı ve çiçeğindeki fiyat artışları çok kısa dönemlere tekabül eder. Bir iki yıllık bir süreçtir, ama ondan sonra fiyatlarda düşme yaşanır. Bu düşüşler 10-15 yıldan önce de geri dönmez. Yani iki üç yıl iyi fiyata satacaksınız, sonra on yıl yerde sürüneceksiniz, bu hiç hoş bir şey değil."

Sektörün geleceği için gerek fiyatlandırma gerekse ihracat konusunda dengeli davranılması gerektiğinin altını çizen Çelik, üretici kadar tüketicinin de dikkate alınmasını gerektiğini vurguladı.

Çelik, "Aradaki denge unsuru da sizsiniz. Siz her iki tarafı mağdur etmeyecek şekilde dengeli bir politika yürütmek zorundasınız" dedi.

Kar amacı güden bir kurum olmadıklarını dile getiren Çelik, ürünleri en iyi fiyattan satmak ve elde edilen gelirle üretici ortaklarına ödenecek gül çiçeği fiyatlarını en iyi şekilde değerlendirmek istediklerini sözlerine ekledi.

-Gül çiçeğini kendileri pazarladı-

Güneykent Belediye Başkanı Fahrettin Gözgün ise beldenin Isparta'daki gül çiçeği üretiminin yaklaşık yüzde 20'sini karşıladıklarını söyledi.

İki yıl önce bir fabrika kiralayıp kendi gül yağlarını ürettiklerini, böylece sektörde 'ben de varım' diyebilen bir Güneykent ortaya çıktığını anlatan Gözgün, bu yıl ise fabrika kiralayamadıklarını, bu nedenle beldenin gül çiçeğini pazarladıklarını kaydetti.

Yaptıklarını görüşmelerin ardından bir Fransız firmayla anlaştıklarını anlatan Gözgün, kasım ayında gül çiçeği için kilogram başına 1 avro 15 sent fiyat açıkladıkları, aralık ayından itibaren de üreticilere 50 sent avans dağıttıklarını ifade etti.

Bunun üzerine bazı firmaların gül çiçeğini peşin 3 lira 60 kuruş fiyattan almaya başladıklarını ifade eden Gözgün, kendilerinin de bu durumu üreticinin lehine çevirmek için 3 lira taban fiyat açıkladıklarını dile getirdi.

Üreticilerin gül çiçeği alım fiyatlarından memnun olduğunu, ancak yüksek fiyat yerine istikrarlı fiyat istediklerini vurgulayan Gözgün, "Üretici fiyat istikrarı istiyor. '4 lira veriyorsun, ama gelecek yıl da 4 lira vereceksen ver' diyor" diye konuştu.

Fahrettin Gözgün, mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcak hava nedeniyle beldede gül hasat sezonunun normalden 12 gün önce sona erdiğini kaydetti.

Bu yıl yaklaşık 700 ton gül çiçeği hasat edildiğini belirten Gözgün, beldede normal şartlarda 900 ile bin ton arasında rekolte elde edileceğine dikkati çekti.

Gül üreticisi Bilal Martı da 28 dekar arazide bu yıl yaklaşık 14 ton gül çiçeği ürettiğini belirterek, "Sıcak havalar nedeniyle tomurcukların dökülmesi nedeniyle istediğim verimi alamadım. Yaklaşık 3 ton daha az ürettim" dedi.

Martı, bu yılki gül çiçeği alım fiyatlarının çiftçilerin yüzünü güldürdüğünü kaydetti.

Yayıncı: Tuncer Çetinkaya - ISPARTA