Fok Badem'i 11 Aydır Gören Yok

Levent Kişi - Didim'de Aralık 2006'da karaya vurmuş halde bulunan ve Marmaris Sualtı Canlıları Rehabilitasyon Merkezi'ndeki tedavisinin ardından doğal hayata bırakılan Akdeniz foku Badem'e yaklaşık 11 aydır rastlanmadı.

Bakım giderlerini iş adamı Mustafa Koç'un üstlenerek adını koyduğu ve Türkiye'nin ilk rehabilite edilen Akdeniz foku olma özelliğini taşıyan Badem'in uzun süredir Ege kıyılarında görülmediği öğrenildi.

Sualtı Araştırmaları Derneği (SAD) Yönetim Kurulu Başkanı Cem Orkun Kıraç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, fok Badem'in yaşayıp yaşamadığından endişe ettiklerini söyledi.

Badem'in uzun süredir görülmemesinin şüphe uyandırıcı bir durum olduğunu belirten Kıraç, "En son geçen yıl nisan ayında Ula Körfezi'nin Akbük mevkisinde görülmüştü. Badem yaklaşık 11 aydır yok. Öldürülmüş ya da yakalanarak başka bir ülkeye götürülmüş olabilir. Öldürülmüş olsaydı bir yerden çıkardı diye düşünüyoruz. Ama ölüsünü de yok etmiş olabilirler" dedi.

Badem'in insanlara alışık olduğuna dikkate çeken Kıraç, bu özelliğinden faydalanan birilerinin foku bir yatın, zodyak bota alarak başka bir ülkeye götürmüş olabileceğini ifade etti. Kıraç, böyle bir durumun yasa dışı olacağını ve bunu tespit ederlerse gerekli girişimlerde bulunacaklarını kaydetti.

Yaklaşık 3 yıl önce Badem'in, Yunanistan'ın Kos ve Simi adalarında görüldüğüne dikkati çeken Kıraç, "O zaman Yunan Akdeniz Foku Araştırma Derneği bize Badem'in bölgelerinde olduğu bilgisini vermişti. Badem, üzerindeki yara izleri ve çizikler nedeniyle tanınan bir hayvan. Yine Yunanistan'da olsaydı mutlaka bize bilgi gelirdi" diye konuştu.

-Gözlemlenen Akdeniz foku sayısı azaldı-

Cem Orkun Kıraç, Sualtı Araştırmaları Derneği-Akdeniz Foku Araştırma Grubu

(SAD-AFAG) tarafından, Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi'nde 2008'de 31, 2009'da 51, 2010'da 118, 2011'de 82, geçen yıl ise 45 fok gözlendiğini bildirdi.

Bölgede gözlemlenen fokların sayılarında son 2 yıldır önemli oranda düşüş olduğunu vurgulayan Kıraç, şunları söyledi:

"Bu düşüşün koruma alanları yönetimindeki zafiyetten kaynaklandığını düşünüyoruz. SAD olarak 2007 yılında resmi yazı yazarak deniz canlılarına zarar veren faaliyetlerin denetlenebilmesi için deniz denetleme teknesi alınmasını, bunun da daha önce bu konuda başarılı çalışmalar yapan Foça Balıkçılık Kooperatifi'ne protokolle verilmesini istedik. Ancak tekne Foça Belediyesi'ne yasa dışı avcılığın denetlenmesi için verildi. Söz konusu tekne 2008'ten 2013'e kadar yaklaşık 5 yıl süreyle yok denecek kadar az kullanıldı."

Akdeniz foklarının ürkek canlılar olduğunu hatırlatan Kıraç, yasa dışı balıkçılık, yapılaşmanın fazlalaşması ve insan faaliyetlerinin artması nedeniyle Akdeniz foklarının yaşam alanlarının daraldığına işaret etti. Kıraç, bunlardan dolayı Akdeniz foklarının Foça bölgesinden çekilmeye başladığını söyledi.

Söz konusu bölgede yasa dışı balıkçılığın çok fazla olduğunu savunan Kıraç,

"Çok sayıda kişi gece zıpkınla ve fenerle dalış yaparak avlanıyor. Foklar gece avlanan hayvanlar oldukları için doğal olarak deniz içindeki onlarca insandan ürküyorlar. Avcılar zaman zaman fokların yuvalarına dahi girerek hayvanları rahatsız ediyor" diye konuştu.

Trol ve gırgırlarla avlanan gemilerin adalara yaklaştıklarını anlatan Kıraç, özellikle dipte yaşayan balık stoklarını azaltan avcıların, Akdeniz foklarının yaşamlarını tehdit eder durumda olduğunu kaydetti.

-Tom ve Mişa doğal yaşama alışamadı-

Kıraç, Fethiye'deki bir yunus gösteri merkezinde tutulan ve hayvanseverlerin tepkisi üzerine Marmaris'teki rehabitasyon merkezinde bakıldıktan sonra doğal yaşamına bırakılan "Tom" ve "Mişa" isimli yunuslarla ilgili ise şu bilgileri verdi:

"Tom ve Mişa yaklaşık 1,5 sene derneğimizin gözetiminde kaldı. Daha sonra Born Free isimli yabancı dernekle ortak bir çalışma yürüttük. İki yunus daha sonra o dernek tarafından doğal hayata bırakıldı. Son 6 aydır Tom ve Mişa bizim kontrolümüzde değil. Ancak bize gelen telefonlardan yunusların doğal hayata hala uyum sağlayamadıklarını, balıkçılardan balık istediklerini anlıyoruz. Birbirlerinden de ayrılmışlar, biri Antalya'da diğer ise Kuşadası'nda görülmüş."

Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu - MUĞLA