"Dünyanın 8. Harikası" Gün Yüzüne Çıkarılıyor

Zafer Akpınar - Erdek'teki yaklaşık 3 bin yıllık Kyzikos Antik Kenti'nde yapılan kazı çalışmaları 2006'dan bu yana sürerken, çalışmalar kapsamında dünyanın en büyük tapınakları arasında yer aldığı belirtilen, bazı araştırmacılarca "dünyanın 8. harikası" olarak gösterilen Hadrian Tapınağı, gün yüzüne çıkarılıyor.

Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi ve kazı başkan yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Korkmaz Meral, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kyzikos Antik Kenti'ndeki ilk kazıların 1989 yılında başladığını ancak bazı nedenlerle 1997'de sonlandırıldığını söyledi.

Çalışmaların, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteğiyle, 2006'da Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nurettin Koçhan başkanlığında tekrar başladığını ifade eden Meral, burada dünyanın en büyük tapınakları arasında gösterilen Hadrian Tapınağı bulunduğunu anlattı.

Hadrian Tapınağı'nın 1. yüzyılda yapıldığını ifade eden Meral, "117 yılında deprem oluyor. Roma İmparatoru Hadrian, 124 yılında Kyzikos'a gelince, üzülüyor. Yardım ediyor. Büyük çapta destekte bulunduğu için bölge halkı da ona karşı vefa borcunu ödemek için tapınağın adını Hadrian koyuyor" dedi.

Meral, tapınağın boyutlarıyla önem taşıdığını dile getirerek, şöyle devam etti:

"Efes'te Artemis Tapınağı var. 110 metrenin üzerinde uzunluğa sahip. 4-5 parça sütun tamburu kalmış. 115 metrelik Apollon Tapınağı var. Kyzikos'taki 117 metre uzunluğa sahip. Bu boyutlar ve kapladığı alan itibarıyla, kendi alanında Anadolu'nun en büyük tapınağı. Şu anda kazılara devam ediyoruz. Çok aşırı derecede zarar görmüş. Depremlerde, kaçak kazılarda ve kireç ocağı olarak kullanıldığı Bizans döneminde büyük hasar oluşmuş. İstanbul'un çok yakınında olması parçalarının taşınması açısından dezavantaj oluşturmuş."

Tapınağı ayağa kaldırmaya çalıştıklarını vurgulayan Meral, "Tapınağı tamamen açarak, en azından görseli ortaya koyabiliriz. Uzun yıllar devam edecek buradaki çalışmalar. Devlet, kazılara destek veriyor. Sponsor desteğinin de bulunması kazıların hızını artıracaktır. Çok büyük boyutlu eserler var. Destek olsa, 10-15 yılda tamamını açabiliriz. Şu anda yarısı açılmış durumda" diye konuştu.

Kazı Başkanı Yard. Doç. Nurettin Koçhan'ın yazdığı "Kyzikos" adlı kitapta, yapılan kazı çalışmalarıyla tapınağın güneydoğu kısmının büyük ölçüde ortaya çıkarıldığı belirtiliyor.

Antik araştırmacıların birçoğunun yayınlarında Kyzikos ve Hadrian Tapınağı'na yer verdiği ifade edilen kitapta, "Bazı araştırmacılar, dünyanın 8. harikası, bazıları da dünyanın 7 harikasından biri olarak kabul eder" deniliyor.

Kazılarda sadece tapınak değil, o döneme ait su sistemleri, tiyatro, mezarlar ve bazı eserler de ortaya çıkarılıyor.

Yayıncı: Doğan Sarıtaş - BALIKESİR