Duble Yollar Sathi Kaplamayla Korunacak

Orhan Canbulatel - Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Ulaştırma Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Bekir Aktaş'ın TÜBİTAK'ın desteğiyle Karayolları Genel Müdürlüğü için yaptığı çalışmada, özellikle duble yollarda kullanılan sıcak asfaltı koruyarak ömrünü uzatacak sathi kaplamalar için yeni teknikler geliştirildi.

Yrd. Doç. Dr. Bekir Aktaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Ulaştırma Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Karaşahin'in danışmanlığında gerçekleştirdiği "Koruyucu Amaçlı Sathi Kaplamaların Performansına Etki Eden Parametrelerin İncelenmesi" konulu doktora çalışmasının, 2012 Yollar Türk Milli Komitesi Ödülü'ne (YTMK) layık görüldüğünü söyledi.

TÜBİTAK'ın desteklediği projede yaklaşık 3 yıl Karayolları Genel Müdürlüğü Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı ile birlikte çalıştıklarını ifade eden Aktaş, çalışmanın sathi kaplamalar ile ilgili TÜBİTAK projesinin bir parçasını oluşturduğunu anlattı.

Yapılan çalışmanın hem laboratuvar hem de arazi ölçümlerini kapsadığını bildiren Aktaş, şöyle devam etti:

"Afyonkarahisar-Sivrihisar arasına Karayolları Genel Müdürlüğü'nün desteğiyle 8 farklı karışımdan oluşan deneme yolları yapıldı, farklı asfalt ve mıcır tipleri denendi. Dünyada yaygın olarak kullanılan, ama Türkiye'de yeni yeni kullanılmaya başlayan bağlayıcı tiplerinin ülkemiz koşullarındaki durumu incelendi. Deneme yollarının performansını aylık ölçümlerle takip ederek aynı trafik ve iklim koşullarında kullanılan malzemelerin performanslarını birbirleriyle ve laboratuvar sonuçları ile karşılaştırdık. Elde edilen sonuçlar çerçevesinde de Karayolları Genel Müdürlüğü'nün hem bitüm ve agreganın uygulama miktarı (dizayn) hem de kullanılacak malzemenin standartlarıyla ilgili teknik şartnamesinin yenilenmesine katkıda bulunuldu."

Aktaş, çalışmanın yurt dışındaki farklı bilimsel dergilerde ve sempozyumlarda yayımlandığına dikkati çekerek, "Karayolları Genel Müdürlüğü artık yol kaplamalarında sıcak asfalt diye bilinen bitümlü sıcak karışımlara geçmeye başladı. Önümüzdeki yıllarda bunun korunması, yenilenmesi, özelliklerinin iyileştirilmesi gündeme gelecek. Burada da bizim çalışmamız ön plana çıkacak" diye konuştu.

-Sathi kaplamanın ömrü Türkiye'de 1-2 yıl-

Türkiye'deki yapılan sathi kaplamaların 1-2 yıl içerisinde bozulduğuna dikkati çeken Aktaş, şunları kaydetti:

"Sathi kaplamaların dünyadaki uygulamalarında ömrü ortalama 5 yıldır. Birçok ülkede sathi kaplamalar, trafik hacmi yüksek olan yerlerde takviye ve koruyucu amaçlı kullanılmaktayken, ülkemizde ekonomik nedenlerden dolayı direkt kaplama olarak kullanılmaktadır. Bu proje kapsamında ülkemizde henüz yaygın olarak kullanılmayan, ancak yakın zamanda ülkemizdeki bitümlü sıcak karışım yol ağının artması ile gündeme gelecek sıcak asfalt karışımların servis ömrünü, kayma sürtünme direncini arttırmak maksadıyla kullanılan chip seal (koruyucu ve bakım amaçlı sathi kaplama) adı verilen yönteminin uygulanabilirliği ve ülkemiz iklim şartlarında performansı üzerine etki eden parametreler araştırılmıştır."

Yrd. Doç. Dr. Bekir Aktaş, çalışma sayesinde modifiye bitümlerin öneminin de ortaya çıktığını vurgulayarak, modifiye bitümlerin ilk maliyeti fazla olsa da uzun dönemde daha ekonomik olduğunu tespit ettiklerini dile getirdi.

Çalışma kapsamında, kullanılan agreganın cins, yüzey ve şekil özelliklerinin sathi kaplama bozulmalarına, sürtünme katsayısı değişimine olan etkilerinin ne kadar ve hangi derecede olduğunu da belirlediklerini anlatan Aktaş, malzemelerin birbirleriyle olan etkileşiminin farklı iklim ve trafik koşulları altındaki değişimini tespit ettiklerini ve buna göre yeni önlemler geliştirdiklerini bildirdi.

Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu - KAYSERİ