Doğurganlığı Koruyan Yöntem; Yumurta Dondurma

Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op.Dr. Ali Öner Erdoğdu, 1986 yılında ilk dondurulan yumurta ile elde edilen gebelik sonrası, yumurta dondurma işlemi tüm dünyanın ilgisini çektiğini belirterek, geçen süre boyunca bir hayli yol kat edildiğini söyledi.

Gelişmiş ülkelerde kadınların gerek kariyer planları, gerek evlilik yaşlarının eğitim nedeniyle gecikmesinden dolayı geciken annelik yaşı nedeniyle, ilerleyen teknolojik gelişmelerle birlikte tüp bebek uygulamalarının en ilgi çekici alanını aldığını anlatan Op.Dr.Ali Öner Erdoğdu, "Ülkemizde ise bununla ilgili ciddi yasal sıkıntıların bulunması nihayet 2014 yılının sonlarında bir nebze olsun aşılmıştır, yine de mevcut yönetmelikle birlikte hala tam anlamıyla bir özgürlük sağlanmamış olsa da Bakanlıkça atılan adımın yadsınmayacak büyüklükte olduğu aşikardır . Yumurta (oosit) dondurma işlemi kadının yumurtalıklarından toplanan olgun yumurtaların ileriki yıllarda çoçuk sahibi olunabilmesi için çok özel dondurma yöntemleriyle dondurulup saklanmasıdır.Önce ki yıllarda kullanılan slow freezing uygulamasının yerini vitrifikasyon alması ile birlikte daha güvenilir ve özgür bir şekilde saklama şansı verdi . Öncelikle, yumurtaların kadınların hormonal ilaçlar ile uyarılmış yumurtalıklarından vajinal ulrasonografi ve OPU (oocyte pick up= egg retrieval =yumurta toplama ) iğnesi yardımıyla toplanması gerekmektedir. Toplanan yumurtalar özel hazırlanmış solüsyonlar ile belirlenmiş süreler boyunca muamele edilir ve hastaya özel olarak hazırlanmış taşıyıçılarda -196oC derecede ki sıvı azotu içeren tanklarda uzun süre muhafaza edilir. Yumurtalar 2010 yılında dünyada son 3-4 yıldır da ülkemizde yaygınlaşan vitrifikasyon denilen pratik olmasına rağmen ciddi tecrübe ve dikkat isteyen dondurma yöntemiyle başarılı şekilde dondurulmaktadır. Vitrifikasyon işlemi çok hızlı dondurma prensibine dayanmaktadır ve amaçı dondurma sırasında yumurtalara ciddi zararlar verebilen buz kristallerinin oluşmasını engellemektir" dedi.

Vitrifikasyon ile dondurulan yumurtaların çözüldüğünde yumurta başına yüzde 90-100 canlılık oranları elde edildiğini belirten Op.Dr.Ali Öner Erdoğdu, "Çözülen her bir yumurta başına canlık oranlarındaki %5-10 düşme ihtimalı yumurta dondurma işleminin en önemli risklerinden biridir. Yüzde yüz canlı olarak çözülen yumurtalara daha sonra eşlerden elde edilen sperm hücreleriyle mikroenjeksiyon (ICSI/IMSI) işlemi gerçekleştirilir ve elde edilen embriyolar laboratuarda özel kültür sistemlerinde belirli süre büyütüldükten sonra kadının rahmine transfer edilir.

Yapılan son bilimsel çalışmalarda vitrfikasyon işlemi ile dondurulan yumurtalardan çözme sonrası elde edilen embriyoların rahime nakliyle taze denemede elde edilen gebelik oranalarına yakın gebelik oranlarının elde edildiği gösterilmiştir. Yumurta dondurma işlemi Sağlık Bakanlığı'nın ilgili yönetmeliğinde belirtilen tıbbı zorunluluk hallerinde vitrifikasyon yöntemiyle başarılı şekilde dondurulup saklanmakta, istenildiği zaman başarılı şekilde çözülüp Tüp Bebek tedavinizde kullanılmaktadır" diye konuştu. YUMURTA DONDURMA İŞLEMİ KİMLERE UYGULANIR?

Op.Dr.Ali Öner Erdoğdu, yumurta dondurma işleminin kanser tedavisinden önce kadınlara uygulandığını kaydederek, açıkmlamısın şöyle sürdürdü;

"Bu özellikle kanser tedavileri sırasında uygulanan kemoterapi ve radyoterapi gibi uygulamaların yumurtalıkları tahrip etmesi gibi etkenlerde tercih edilmektedir. Yumurtalar kadınlara bu tür tedaviler uygulanmadan önce alınır ve dondurulur. Bu uygulama tedaviden sonra, dondurulmuş yumurtaların tekrar kadına nakledilmesiyle gebelik şansını arttırmaktadır. Bu tür tedaviler sonrasında gebe kalabilmek için, sadece yumurta dondurma uygulamasının yapılması fayda sağlar. Bu sayede kadının her yaşta ve her zaman doğurganlığını koruyabilmesi sağlanabilir.

Ailede kalıtsal olarak erken menopoz varsa, yani genç yaşlarda doğurganlık özelliğini kaybetme riski olan kadınlara bu yöntem uygulanabilir. Yumurtaların dondurulması sayesinde bu risk ortadan kalkacaktır. Özellikle ilerleyen yaşa yada yaşı genç olsa bile yumurtalıkları uyaran hormanların seviyesinin yükselmesine veya bazı geçirilmiş bazı hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabilen azalmış yumurtalık rezervi durumunda yumurtalık dondurabilmektedir. Bu sayede yumurta gelişimi yeterli olmayan kadınlar için biriktirme amaçlı yumurta dondurma uygulaması yapılabilir ve neticesinde tüp bebek uygulamalarıyle daha fazla sayıda embriyo elde edilebilir.

Kadında yapılması planlanan ve yumurtalık rezervini etkilebileçek kadın hastalıklarıyla ilgili ameliyatlar öncesiyumurtalıklar uyarıldıktan sonra elde edilen yumurtalar ileride kullanılmak üzere dondurularak saklanabilmektedir.

YUMURTA DONDURMA İŞLEMİNİN BAŞARI ORANI NEDİR?

Yumurta dondurma işlemi yumurtalıklarda yumurta üretimi olduğu taktirde her yaşta yapılabilir. Teknolojideki gelişmelerle birlikte, yumurta dondurma uygulaması sürekli olarak geliştirilmektedir.

Son zamanlarda uygulanan yumurta dondurma tekniklerinden biri olan vitrifikasyon (camlaştırma) yöntemi ile dondurulan yumurtalar çözüldüğünde yumurta başına oldukça yüksek (%90-100) canlılık oranları elde edilmektedir.

Çözülen her bir yumurta başına canlık oranlarındaki %5-10 düşme ihtimalı yumurta dondurma işleminin en önemli risklerinden biridir. Yüzde yüz canlı olarak çözülen yumurtalara daha sonra eşlerden elde edilen sperm hücreleriyle mikro enjeksiyon (ICSI/IMSI) işlemi gerçekleştirilir ve elde edilen embriyolar laboratuarda özel kültür sistemlerinde belirli süre büyütüldükten sonra kadının rahmine transfer edilir.

Yapılan son bilimsel çalışmalarda vitrfikasyon işlemi ile dondurulan yumurtalardan çözme sonrası elde edilen embriyoların rahime nakliyle taze denemede elde edilen gebelik oranalarına yakın gebelik oranlarının elde edildiği gösterilmiştir. Her nekadar kadın yaşına bağlı olarak değişsede elde edilen gebelik oranları %35-50 civarındadır ve taze tüp bebek denemesiyle elde edilen gebelik oranlarına benzerdir. Henüz her isteyen kadın rahatça yumurta dondurma işlemi yapamıyor olsa da uygulamaların yaygınlaşması ile birlikte, eksiklerin giderileceği umudu bir gerçektir." - ERZURUM