Deprem Riskine Karşı Binaların Röntgeni Çekiliyor

Hadi Şengül - Sedat Gök - ABD'de 25 yıldan bu yana uygulanan ve Türkiye'de ilk kez Kütahya'da başlatılan "hızlı görsel yorumlama yöntemi" ile binaların depreme dayanıklılığı, bina başına 15-30 dakika süren testlerle belirleniyor.

Kütahya Afet ve Acil Durum Müdürü Ahmet Ali Artun, AA muhabirine, ABD'de uygulanan yöntemi kullanarak, Kütahya'daki yapıların deprem riskini tespit etmek amacıyla proje hazırladıklarını söyledi.

Valilik öncülüğünde, Zafer Kalkınma Ajansı'ndan maddi, Dumlupınar Üniversitesi'nden (DPÜ) teknik destek alınarak yürütülen proje kapsamında ildeki binaların envanterinin çıkarılarak deprem risklerinin tespit edildiğini belirten Artun, bu tespitler ışığında elde edilecek bilgilerle afet senaryoları geliştirilip uygulanabilir afet planlamaları yapılacağını ve ilin afetlere karşı daha hazırlıklı hale getirileceğini bildirdi.

Artun, hızlı görsel yorumlama yönteminin, ABD Federal Afet Yönetimi Kurumu'nca (FEMA) 1988 yılından bu yana uygulandığını dile getirerek, şöyle devam etti:

"Yöntemin, yurdumuzdaki ve ilimizdeki bina stoklarına uygun olup olmadığını test etmek amacıyla bir pilot uygulama gerçekleştirdik. Kütahya'da çeşitli mahallelerden farklı özelliklere sahip 105 binanın değerlendirmesini yaparak, projenin ilimizde uygulanabilir ortaya koyduk. Yöntem, hızlı görsel yorumlama tekniğine dayanıyor. İldeki tüm binaların depremselliğini tespit etmek için

'karot numunesi alma' gibi bir yöntem uygulasak hem maddi külfet getirecek hem de zaman kaybına yol açacaktı. Bunu aşabilmek ve önceliği ilin hangi bölgelerine verebileceğimizi tespit etmek için hızlı görsel yorumlama yöntemini uyguluyoruz."

-Yöntem, Türkiye'de ilk kez Kütahya'da uygulanıyor-

Hızlı görsel yorumlama yönteminde, binanın başında hızlı bir şekilde çalışarak 15-30 dakika içinde o binayla ilgili aradıkları bilgileri elde ettiklerini anlatan Artun, binaları yapım yılları, zemin formasyonu ve yapı özelliklerine göre sınıflandırdıklarını ifade etti.

"Gözlemleme", "veri toplama", "karar alma" olmak üzere 3 aşamanın, binanın yanında tablet bilgisayardaki program kullanılarak gerçekleştirildiği ve binanın çeşitli açılardan fotoğraflarının çekildiği bilgisini veren Artun, şöyle konuştu:

"Belediyedeki verileri de kullanarak binanın zemin sınıfı, yapım yılı, türü, kat yüksekliği, yatay veya düşey yöndeki düzensizliklerine göre çeşitli bilgileri toplayıp standart formlara aktarıyoruz. Bu veriler, Afet Bilgi Sistemine entegre edilen Bina Deprem Risk Modülüne yansıtıyoruz. Daha sonra binaları depremselliklerine göre sınıflandırıp 'riskli', 'orta riskli', 'yüksek riskli' olmak üzere gruplarını belirliyoruz. Ara yüz yazılımını kullanarak deprem risk haritalarını oluşturuyoruz. 105 binada uyguladığımız sistemi Kütahya ilinin tamamına yaygınlaştırarak yaklaşık 2,5 yılda projenin uygulama bölümünü tamamlamayı hedefliyoruz. Bu, yaklaşık 2,5 yıl sürecek bir envanter işi ama karot numunesi alma yöntemiyle yapılacak çalışmadan daha hızlı. Diğer yöntemlere göre daha çabuk sonuç alınabiliyor."

Artun, hızlı görsel yorumlama yönteminin Türkiye'de ilk kez Kütahya'da uygulandığına dikkati çekerek, elde edecekleri sonuçlara göre tüm Türkiye'de uygulanabilir olacağını tahmin ettiklerini sözlerine ekledi.

Yayıncı: Mürsel Çetin - KÜTAHYA