Denizcilik Tarihine Maketle Yolculuk

HALİL ŞAHİN - Tarihin farklı dönemlerine şahitlik eden gemilerin maketleri, antika eşyalar ve ünlü ressamların tablolarının bir araya getirildiği Arkas Deniz Tarihi Merkezi, ziyaretçilerini denizcilik tarihinde yolculuğa çıkarıyor.

Deniz taşımacılığında faaliyet gösteren Arkas Holding'in yönetim kurulu başkanı Lucien Arkas'ın deniz tutkusunun hobiye dönüşmesiyle oluşan gemi maketi koleksiyonu, bir dönem Arkas ailesinin de yaşadığı, 1800'lü yıllardan kalmış tarihi binadaki Arkas Deniz Tarihi Merkezi'nde meraklılarını ağırlıyor.

Yaklaşık 30 yıllık birikimle oluşturulan 115 gemi maketi, 113 gemi eskisi ve 107 tablonun bulunduğu merkezde kronolojik bir sergileme bulunuyor.

Ziyaretçileri giriş katında milattan önce 1000 yılından 17. yüzyıla uzanan süreçte kullanılan gemilerin maketleri karşılıyor. Türk bayraklı gemiler de bu katta bulunuyor. Ünlü kaşif Kristof Kolomb'un gemileri, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'e tahsis edilmiş Savarona yatı, yine Atatürk'ün İstanbul'dan Samsun'a gidişinde kullandığı Bandırma gemisinin maketlerini bu katta görmek mümkün. Giriş kat, diğer katlar gibi Türk ve dünya deniz tarihinde önemli olayları anlatan ünlü ressamlarca yapılmış tablolara da ev sahipliği yapıyor.

İkinci katta ise 17, 18, 19 ve 20. yüzyılda kullanılmış gemilerin maketleri, yıllara göre ayrılmış odalarda sergileniyor. En alt katta hastane, kilise gibi özel amaçlı yapılmış gemiler ile savaş gemileri bulunuyor. Gemi eskileri de bu katta ziyaretçilerin beğenisine sunuluyor. Daha önce gemilerde kullanılmış pek çok eşyayı burada incelemek mümkün. Bu eşyalar konuklarına denizciliğin ne zor şartlarda yapıldığını anlatıyor.

Merkezin müdürü Betül Aksoy, AA muhabirine yaptığı açıklamada gemi maketlerinin, maket ustalarına sipariş edildiğini ve dış görünüşlerine birebir sadık kalınarak yapıldığını anlattı. Maket işinin emek istediğine dikkati çeken Aksoy, geminin modeline göre 1 yılda tamamlanabilen maketlerin yanı sıra yapımı 5 yılı alan objelerin de bulunduğunu aktardı.

Merkezin tematik olmasına rağmen çok geniş yaş grubu ve iş çevresinden ziyaretçi profiline sahip olduğunu ifade eden Aksoy, "Ziyaretçiler özellikle Savarona yatı, Bandırma gemisi ile Nusret mayın gemisinin maketlerini ilgiyle inceliyor. Telefonla arayarak 'bu gemi var mı?' diye sorduktan sonra ziyarete gelenler var. Kolomb'un gemileri ve antik gemiler de ilgi görüyor" diye konuştu.

Merkezdeki bazı gemiler tanıklık ettikleri olaylar, yapım amacı ve mimari özelliği gibi bazı yönleriyle dikkati çekiyor.

Atlas Okyanusu'nu geçmek amacıyla 1837'de inşa edilen ve 8 yıl boyunca 45 Atlantik seferi yapan Great Western adlı gemi, 1843'te dünya seyahatini kolaylaştırılacak şekilde yeni teknolojilerin bir araya getirildiği ilk gemi olan ve Atlantik'i 14 günde geçen ilk demir vapur unvanına sahip Great Britain, 1878 yılında yapılan ve Rusların "denizdeki sarayı" olarak adlandırılan, dairesel şekilde inşa edilmiş Livadia gemisinin maketleri, merakla incelenen eserlerden.

İngiliz Akdeniz Donanması'ndan kaçarak İstanbul'a sığınarak Yavuz ve Midilli adlarını alan, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na girmesinde etkili olan gemilerle döneminin "en büyük yolcu gemisi" olarak nitelenen ve yola çıktıktan sonra seyrinin 4. gününde buz dağına çarparak batan Titanic'e ait maketler de ilgi gören objeler arasında ilgi odağı oluyor.