Balıkçılık İşletmeleri Hastalıklara Karşı "Mercek Altında"

BÜŞRA NUR ÖZCAN - Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca su hayvanları hastalıkları alanında teşhis izni verilen ilk üniversite laboratuvarı Uludağ Üniversitesi (UÜ) Su Ürünleri Hastalık Teşhis ve Analiz Laboratuvarı'nda, balık sağlığının sürekliliği için araştırma ve çalışmalar yürütülüyor.

UÜ bünyesinde yaklaşık 3 ay önce faaliyete geçirilen laboratuvardaki uzmanlar, bazı kentlere giderek incelemelerde bulunuyor, balık üretim işletmelerinden örnekler alıyor.

Bursa'daki laboratuvarda örnekleri inceleyen uzmanlar, balıkların yaşadığı suyun kalitesi ile ürolojik ve parazitolojik teşhislerini yapıyor. Uzmanlar, incelemelerin ardından hazırladıkları resmi raporları ilgili işletmelere gönderiyor.

UÜ Veteriner Fakültesi Su Ürünleri Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Soner Altun, AA muhabirine, alabalık sektörünün temsilcileriyle işbirliği ve protokol yaparak başladıkları saha çalışmalarının önemli sonuçlar verdiğini söyledi.

Bunun üzerine Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğünden yaklaşık 700 bin liralık proje desteği aldıklarını anlatan Altun, böylece laboratuvarı kurduklarını bildirdi.

Su ürünleri yetiştiriciliği sektörünün çok hızlı geliştiğini vurgulayan Altun, "Üretim artışıyla hastalıkların da arttığını görüyoruz. Su hayvanları hastalıklarına yönelik ülkemizde teşhis ve analiz yapabilecek belli standartlarda laboratuvarlar yetersiz olduğundan, bu tür bir laboratuvar kurulması yönünde adım attık" diye konuştu.

Altun, laboratuvarın "bakteriyolojik çalışmalar", "ürolojik teşhis" ve "parazitoloji teşhisi" bölümlerinden oluştuğunu dile getirdi.

İşletmelerdeki yavru balıklarda hastalıkların daha fazla görüldüğünü ifade eden Altun, şunları kaydetti:

"Çoğunlukla yavru balıklarda görülen hastalıkların hızlı teşhisi ve bir an önce tedavisinin yapılması, daha sonra da su hayvanları için koruyucu tedbirler alınması gerekiyor. Bu anlamda koruyucu tedbirler alma hedeflerimiz var. İlk projemiz, alabalıkçılarla yaptığımız sağlıklı yumurta ve sağlıklı yavru üretimine ilişkin. Bu, ülkemizin önemli konularından biri. Anaçların belli sağlık şartlarında sertifikalı olması gerekiyor. Bu sağlıklı anaçlardan yumurta alınıp, yumurtalardan da sağlıklı yavru çıkışının sağlanması lazım."

Prof. Dr. Altun, hastalıkların anaçlardan yumurtalara geçtiğine dikkati çekerek, yavrulama aşamasındaki hijyenik ve koruyucu tedbirlerin işe yaramayacağını belirtti.

Bunun önüne geçilmesi için balık üretimi yapılan kuluçkahanelerde sertifikalandırmaya gidilmesi gerektiğini söyleyen Altun, "Yavrular belli sağlık şartlarında doğar, kuluçkahanelerdeki su kaynakları sınıflandırılır, sular hastalıklı ve hastalıksız olarak ayrılırsa ülkemizde balık hastalıklarının kontrolü ve bu konuda önlem almak kolaylaşır" bilgisini verdi.

Altun, balık aşılarının hazırlanması ve kontrolü konusunda da önlemler alınması gerektiğine işaret etti.

"Hastalıkların çözüm yollarını görüyorlar"

Altun, bazı kentlerdeki su ürünleri işletmelerine giderek, su kalitesi bakımından değerlendirmelerde bulunduklarını anlattı.

İşletmelerin kuluçkahanesini, üretim birimlerini gezip buralarda ne tür sorunlar olduğunu belirlediklerini bildiren Altun, şöyle konuştu:

"Kaynak veya balık örneklerinden alıp, işletmeye kurduğumuz ekipmanlarla mikrobiyolojik incelemeler yapıyoruz. Daha sonra bu örnekler üzerinde laboratuvarımızda çalışıyoruz. En kısa sürede çalışmamızın sonuçlarını, işletmelere resmi rapor şeklinde sunuyoruz. Böylece hem işletmelerin ne tür sorunları olduğunu belirliyoruz hem de o işletmeler, karşılaştıkları hastalıkların çözüm yollarını görüyor."

Balıkçılıkta 2023 hedefi

Prof. Dr. Altun, Türkiye'nin su ürünleri üretimi 1985'te sıfır seviyesindeyken, 2000'li yıllarda 70 bin, 2013 itibarıyla da yıllık 233 bin tona ulaştığını belirtti.

İşletmelerde üretilen balıkların yüzde 70'inin Avrupa'ya ihraç edildiğini bildiren Altun, bunun ülkeye girdisinin geçen yıl itibarıyla 630 milyon dolar olduğunu kaydetti.

Ülkenin 2023'te balıkçılıktan elde edeceği gelirin 1 milyar doların üzerine çıkmasının hedeflendiğini dile getiren Altun, "Balıkçılık 2023 hedefine çok rahat ulaşabilir ancak sürdürülebilir olması için hastalıkların kontrolü şart" değerlendirmesinde bulundu.