Bakanlığın Mem-U Zin'in Kürtçe Çevirisine Akademik Tepki

Mardin Artuklu Üniversitesi Kürdoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kadri Yıldırım, Kürt şair Ahmed-i Hani'nin 'Mem-U Zin adlı eserinin, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca Prof. Dr. Namık Açıkgöz'e yaptırılan Kürtçe çevirisine tepki gösterdi. Yıldırım, yapılan çevrinin Mehmet Emin Bozarslan'ın çevrisinin bir taklidi olduğunu, kötü bir çeviri yapılarak, Kürtçe'nin Farşça'nın bir lehçesiymiş gibi gösterilmeye çalışıldığını ileri sürdü. Mardin Artuklu Üniversitesi Kürdoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kadri Yıldırım, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Prof. Dr. Namık Açıkgöz'e yaptırdığı çeviride yapıldığı iddia ettiği hataları, 'Eleştirel bir bakış' adıyla 200 sayfadan oluşan bir kitapçıkta tek tek gösterdi. Prof. Dr. Açıkgöz'ün çevirisini yaptığı eserin daha çok Farsça'yı çağrıştırdığıni iddia eden Prof. Dr. Yıldırım şöyle dedi: "Keşke sayın çevirmen, Mem-u Zin'deki kelimelerin Kürtçe, Arapça ve Farsça oranlarını ispatlayacak kadar bu üç dile hakim olsaydı ve bu hakimiyet doğrultusunda bir tasnif yapsaydı da, sonra bu iddiada bulunsaydı. Bu bağlamda bu üç dili bilen biri olarak yaptığım araştırma ve inceleme sonunda, Mem-u Zin eseri yaklaşık 26 bin 560 kelimeden oluşuyor. Kürtçe kelime sayısı 19 bin 601, Arapça 6 bin 15, Farsça 918, Türkçe kelime sayısı ise 26'dır."

KÖR TOPAL BİR ADIM'

Bakanlığın çevirisinin önemli bir adım olduğunu da belirten Prof. Dr. Yıldırım, açıklamasını şöyle sürdürdü: "Şüphesiz devletin bir bakanlığının klasik Kürt edebiyatının başyapıtlarından olan Mem-u Zin'i çevirtmesi ve böylece şimdiye kadar inkar ve asimilasyon yoluyla hayat hakkı tanınmayan Kürt dilinin resmi bir çeviriyle yeni bir mecraya girmesi, önemli bir adımdır. Ancak bu önemli adımın oldukça kör, topal atıldığını belirtmek isterim. Başka bir Kürt klasiğinin Kültür ve Turizm Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı veya başka bir resmi kurum eliyle aynı akıbete uğramamasını umarak, bu çeviriyle ilgili hazırladığım iki yüz sayfalık bir tenkit kitabımın birkaç gün sonra yayımlanacağını kamuoyuna duyurmak isterim. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay basın toplantısı düzenleyerek, Mem-u Zin'i bakanlık tarafından yayımlanan baskısını tanıtmıştı. Günay'ın, 'Anadolu kültürünü yansıtıyor' dediği ünlü eserde Ehmede Xani'nin ismi ise Ahmed-i Hani olarak yazıldı. Kürtçe ismi Türkçeleştiren bakanlığın daha önce bastığı dünya klasiklerinde ise sadece orijinal isimler yer aldı. Örneğin Shakspeare'i 'Şekspir' yazmadı."

'ÇEVİRİYİ YAPAN KÜRTÇE"Yİ BİLMİYOR'

Bakanlık tarafından tercümesi yayınlanan Prof. Dr. Açıkgöz'ün, çeviri yaparken Mehmet Emin Bozarslan'ın çevrisini taklit ettiğini ve aynı hataların tekrarlandığını anlatan Prof. Dr. Yıldırım, şunları söyledi: "Kürtçe çeviri yaptırsınlar. Kültür ve Turizm Bakanlığı gibi Mem-u Zin kitabının tercümesinde düştüğü hatanın içine bir daha düşmemesi için, tercüme ve çevirilerde Kürtçe bilmeyenler yerine Kürtçe bilen akademisyenler görev alsın. Yoksa bu tercümelerden hiçbiri Kürtçe'yi yansıtmamış olur. Artuklu Üniversitesi'ne bağlı bir Kürdoloji Entitüsü vardır ve Kürdolıji'nin kendisine bağlı akademisyenleri var. Bu alanda uzmanlaşan Kürd-i Der var, Kürt Enstitüsü var. Bakanlığın bunlardan herhangi birisine yaptırmaması, bunlar yerine Kürtçe'yi hem bilmeyen, hem de Kürtçe'yi müstakil bir dil değil de, Farsca'nın bir lehçesi olarak kabul eden bir akademisyene yaptırmasını yadırgıyoruz. İnşallah bu tür hatalar bir daha tekrarlanmaz." Artuklu Üniversitesi Kürdoloji Enstitüsu Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kadri Yıldırım'ın hazırladığı 200 sayfalık kitapta, Mem-u Zin çevirisinde yanlış yazılan kelimeler tek tek ve örneklerle yeralıyor.