Atomun Yapısını İncelemek İçin "Emsalsiz Cihaz" Geliştirdiler

Ali Kemal Akan - Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) uzmanları, atomun yapısını daha iyi inceleyebilmek amacıyla birinin fiyatı 100 bin dolardan fazla olan "elektron enerji analizörü" cihazının ikisini, 15 bin lira maliyetle elde etti. Geliştirilen cihazın, emsallerinden 3 kat daha iyi çözünürlüğe sahip olduğu belirlendi.

AKÜ Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü bünyesinde kurulan "Elektron Çarpışma Laboratuvarı"nda, atomun yapısının daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla çalışma başlatıldı.

Bu çalışmalarda gerekli olan "elektron enerji analizörü" cihazının, yurt dışında 100 bin dolardan fazla fiyatlardan satıldığını öğrenen uzmanlar, sanayi ile iş birliği yaparak cihazın ikisini 15 bin liraya üretti ve patentini aldı.

AKÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü ve Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mevlüt Doğan, AA muhabirine, laboratuvarın, 2003 yılında başlayan çalışmalar sonucu Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu'nun

(TÜBİTAK) destekleriyle kurulduğunu söyledi.

Atomik ve moleküler yapıların iç yapılarını daha iyi anlayabilmeyi hedeflediklerini belirten Prof. Dr. Doğan, özellikle fizikte çok popüler olan

"Kuantum Fiziği"nin detaylarıyla ilgili denklemleri ve teorik çalışmaların gerçekliğini ortaya çıkarmaya çalıştıklarını bildirdi.

Prof. Dr. Doğan, laboratuvarda, büyük araştırma merkezlerinde sıkça kullanılan ve önemsenen elektron enerji analizörü cihazına ihtiyaç duyduklarını dile getirdi.

Laboratuvar çalışmalarındaki teknik bilgi ve tecrübeler doğrultusunda bu cihazı üniversitede yapmaya karar verdiklerini anlatan Prof. Dr. Doğan, şöyle devam etti:

"Cihazı yapabileceğimize inandık ve bu düşüncemizi projelendirerek, TÜBİTAK'a sunduk. Üniversitemizin teknik altyapısı yeterli olmadığı için sanayi ile iş birliği yaptık. Afyonkarahisar'daki askeri fabrikanın teknik altyapısı iyi. Teknik çizimleri oluşturduk. Bir elektron enerji analizörü cihazının fiyatı 100 bin dolardan fazlaydı. 15 bin lira maliyetle ikisini elde edip dünyadaki mevcut cihazlardan 3 kat daha iyi çözünürlüğe sahip olduk. Türk Patent Enstitüsü'ne (TPE) başvurarak patentini de aldık."

-"Bu analizör ve sistem, sadece AKÜ'de var"-

Prof. Dr. Doğan, küçük çapta başladıkları proje çalışmasının ulusal bazda bir patent haline dönüştüğünü belirtti.

Cihazı, çeşitli deneysel çalışmalarda kullanılabilir hale getirdikleri bilgisini veren Prof. Dr. Doğan, "Bu analizör ve sistem, sadece AKÜ'de var. Dünyada da 4-5 laboratuvarda bu tür çalışmalar yapılıyor. Bunlar genellikle bilimsel ve ileri araştırma projeleridir. Bu tür projelerde genelde bir cihaz alınır ve bu cihaz kapalı bir kutu içinde büyük şirketler tarafından laboratuvarlarımıza sunulur. Ürettiğimiz cihaz çok önemli" dedi.

Prof. Dr. Doğan, AKÜ'de kullanılan deney düzeneğinin yüzde 85'inin Türkiye'de üretildiğine dikkati çekerek, deneyler için satın alınması gereken cihazların normalde 2 milyon dolardan fazla fiyata mal olacağını ancak bunu daha ucuza sağladıklarını anlattı.

Elektron ve mekanik kontrol üniteleri dahil her türlü cihazı üretebildiklerine işaret eden Prof. Dr. Doğan, "Türkiye'de bu alanda başka araştırma yapan çalışma grupları olmadığı için dışa açılım yapmadık. Uluslararası camia tarafından yeni yeni tanınmaya başladık. Bilimsel yayınlar bu noktada artmaya başladı. İleride talep olacağını düşünüyoruz" diye konuştu.

Prof. Dr. Doğan, AKÜ Rektörlüğü'nün, çalışmalarına sürekli destek verdiğini sözlerine ekledi.

Yayıncı: Mürsel Çetin - AFYONKARAHİSAR