Artezyen Kuyuları Mağaradaki Suların Çekilmesine Neden Oldu"

GÖKMEN YÜCE - Doğa Koruma ve Milli Parklar 6. Bölge Müdürü Adnan Yılmaztürk, su seviyesinde azalma yaşanan İnsuyu Mağarası'ndaki suyu korumak ve mümkünse su miktarını artırmayı hedeflediklerini bildirdi.

Yılmaztürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1955 yılında keşfedilen ve 1963 yılında turizme açılan Türkiye'nin ilk yeraltı mağaralarından İnsuyu Mağarası'nın Burdur ve Türkiye'nin tanıtımı açısından büyük bir misyon üstlendiğini kaydetti.

Son 15 yıldır bazı sebeplerden dolayı mağaranın içindeki göllerin, çevresindeki tarım alanlarında aşırı su kullanımı nedeniyle yok olma tehlikesi yaşadığını anlatan Yılmaztürk, "Ancak bu yıl ki yağışların iyi olmasından dolayı Büyük Göl'ün suyunda yaklaşık 1,5 metre yükselme oldu. Bu gerçekten sevindirici" dedi.

Bilimsel rapor hazırlandı

Yılmaztürk, görev alanları içinde bulunan mağaranın sorunlarını çözmek için Pamukkale Üniversitesindeki akademisyenlere bilimsel rapor hazırlattıklarını anlattı.

Bu raporun detaylı sonuçlarını ramazan ayından sonra açıklayacaklarını belirten Yılmaztürk, "Rapora göre mağaranın çevresindeki artezyen kuyularının kontrolsüz şekilde kullanılması, yeraltı sularının dengesini alt üst etti. Mağara, yeraltı suyu ile besleniyor. Yeraltı su seviyesi düştüğü zaman, mağaradaki su seviyesi de düşüyor" diye konuştu.

"Suyu korumak ve mümkünse su miktarını artırmayı hedefliyoruz"

Yılmaztürk, Burdur Valisi Hasan Kürklü başkanlığında raporu düzenleyen akademisyenler ve mağarayla ilgili kamu kurumlarının temsilcilerinin de katılacakları bir toplantı düzenleyeceklerini söyledi.

Bu toplantıda daha çok mağaradaki sorunlara yönelik çözüm önerilerini konuşacaklarını anlatan Yılmaztürk, şöyle devam etti:

"Su seviyesinde azalma yaşanan İnsuyu Mağarası'ndaki suyu korumak ve mümkünse su miktarını artırmayı hedefliyoruz. Radikal kararlar almak gerekiyor. Suyun neden azaldığı biliniyor. Artezyen kuyularının kontrolsüzce kullanımı var. 'Burayı etkilemez' dediğimiz uzak bir yerdeki kuyu bile mağaradaki su seviyesini etkileyebilir. Raporda bu görüşlere de yer verilmiş.  Biz, suyun nasıl geri kazanılacağı ya da su seviyesinin nasıl korunacağı üzerine tartışmalar yürüteceğiz. Su seviyesi birden çoğalmaz ama düzenli bir kullanımla seviyesini artırarak mağarayı eski dönemine kavuşturabiliriz."

"Vahşi sulama" yerine "damlama sulama" önerisi

Yılmaztürk, mağaranın çevresindeki tarım alanlarında vahşi sulama yerine "damlama sulama" yönteminin kullanılması durumunda su tüketiminin dörtte üç oranında azalacağını, bunun da mağaradaki su seviyesini olumlu etkileyeceğini dile getirdi.

Su seviyesinde azalma yaşanan mağara için DSİ ile alternatif su kaynakları da araştırdıklarını anlatan Yılmaztürk, amaçlarının bir yol haritası oluşturmak olduğunu bildirdi.

Yılmaztürk, mağarada bulunan göllerde su seviyesi arttığı zaman bu suyun taşarak diğer gölleri de beslediğini vurguladı. Büyük Göl'ün 1-2 metre daha yükselmesi durumunda diğer göllerin de suyla dolacağını belirten Yılmaztürk, bu durumun kalıcı olarak sağlanması gerektiğini işaret etti.

Mağaranın içindeki göllerde bulunan suyun çok berrak ve temiz bir yapıya sahip olduğunun altını çizen Yılmaztürk, "Mağaranın içi güneş ışığı almadığı için yosun olmuyor. Suyun içinde mikrocanlılar da yok. Dış ortamlarda böyle bir suyu bulmak çok zor" dedi.

Türkiye'nin turizme açılan ilk mağarası olan İnsuyu'nun ekosisteminin korunması, gelecek nesillere aktarılması ve sürdürülebilir turizm faaliyetlerinin devamlılığının sağlanabilmesi amacıyla Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Burdur Valiliği arasında 2012 yılında işbirliği protokolü imzalanmıştı.

Protokol kapsamında mağara içi ve çevresinin fiziki şartlarının (yürüyüş yolları ve elektrik sistemi) iyileştirilmesi ve "mağara risk eylem planı"nın hazırlanması hedeflendi. Bu konularda 2015 yılında çalışma yapılması için Orman ve Su İşleri Bakanlığınca da ödenek tahsisi yapıldı.

İnsuyu Mağarası

Türkiye'nin "haritalandırılmış en uzun mağarası" olan, 8 bin 350 metre ölçülebilir uzunluğa sahip İnsuyu Mağarası'nı gezen ziyaretçiler hem mağaranın güzelliğini görüyor hem de yazın serinleme imkanı buluyor.

Burdur-Antalya karayolunun güneydoğusunda, deniz seviyesinden bin 200 metre yükseklikte bulunan İnsuyu Mağarası, temiz ve serin havasıyla dikkat çekiyor.

Son yıllarda yapılan çalışmalarla mağaranın bilinmeyen bölümleri keşfedilmeye çalışılıyor. Farklı boyutlarda 9 gölcüğün bulunduğu mağarada, Türkiye'nin en büyük yeraltı gölü olduğu belirtilen "Büyük Göl" de yer alıyor.

Mağarada, kalker tortulanmalarından çeşitli şekil ve yapıda meydana gelen sarkıt ve dikitler etkileyici bir güzellik oluşturuyor.