Arı Ölümleri Arttıkça Bal Üretimi Yetersiz Kalacak"

ELİF ÖZLEM ÇELİKLER - Uludağ Üniversitesi Arıcılık Geliştirme-Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. İbrahim Çakmak, son dönemde bazı bölgelerdeki kovanlarda arıların yüzde 50'sinin telef olduğunu belirterek, bunun devam etmesi halinde iç piyasada bal sıkıntısı yaşanabileceğini söyledi.

Çakmak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, özellikle Marmara Bölgesi'nde telef olan arı miktarının arttığını ifade ederek, "Bunun nedenlerine baktığımız zaman, arı hastalıklarından 'varroa', 'nosema' ve 'yavru çürüklüğü' başta geliyor. Kullanılan ilaçlar da eskisi kadar etkili değil. Birçok bölgede varroa bağışıklık kazandığı için Türkiye'de halihazırda kullanılan ilaçların çoğunun etkili olmadığını görüyoruz. Ölüm nedenlerinden biri bu" diye konuştu.

Arıların telef olmasının bir diğer nedeninin, son yıllarda kullanımı artan yeni nesil tarım ilaçları olduğunu anlatan Çakmak, şöyle konuştu:

"Dolayısıyla bu ilaçlar arıyı direkt öldürmese bile ilacın kullanılmasıyla arı, kovanını bulamıyor, çiçek tercihlerini doğru yapamıyor. Bu ilaçlar dolaylı yollardan arı ölümlerine neden oluyor. Bunlar düşük dozlarda kovanın içine depolanıyor. Arılar kışın sadece depodaki balı tükettikleri için bu sefer daha yüksek dozda bu ilaçları alıyor. Bugün bilinen nedenler arasında daha çok arı hastalıkları ve tarım ilaçları geliyor ancak bunun dışında birçok araştırmacının dile getirdiği başka nedenler de var."

Çakmak, kovanlardaki arı miktarının azaldığı için bal üretiminde de ciddi bir düşüş yaşandığına dikkati çekti.

Arıların çoğunun bal yapamaz duruma geldiğini dile getiren Prof. Dr. Çakmak, şunları kaydetti:

"100 arısı olan bir arıcıyla konuştuğunuz zaman, bakıyorsunuz bu arılardan belki 20 veya 30'undan bal almıştır. Çoğu zaman yarısından bile bal alamadığını görüyorsunuz çünkü arılarının yüzde 50'den fazlasını kaybettiyse, kovana koyduğu yeni arıların çoğu oğul arılar olduğu için bunların beslenmeye ihtiyacı var. Bu şekilde beslenme masrafları da çıkmış oluyor. Ekonomik olarak baktığınız zaman hem arıcının bu arıları güçlendirmek için daha çok besleme yapması gerekiyor hem de bal üretiminde düşüşler yaşanıyor. Arı ölümleri arttıkça bal üretiminde yetersizlikler ortaya çıkacak. Türkiye'nin bal ortalamaları sürekli düşme eğiliminde ve iç talebi karşılayamayacak durumda."

Türkiye'de arı kayıplarının nedenlerinin araştırılması gerektiğini dile getiren Çakmak, "Arıcılarla konuştuğumuz zaman bal ortalamalarının kovan başına 10 kilogram civarında olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla bu giderek daha da aşağılara düşebilir. Şu anki gidişatta önemli ekonomik kayıplar olduğunu düşünüyorum. Bal üretimi ve diğer arı ürünlerinde sürekli olarak düşüşler kaydedecekler. Halbuki Türkiye'de bal üretiminde koloni sayılarının artması gerekiyor çünkü sürekli yeni arıcılar, arıcılığa başlıyor. Bal ve arı ürünlerinin miktarlarının da artmasını bekliyoruz ama bal üretiminin yerinde durması bile bir sorun olduğunu gösteriyor" dedi.