Anadolu'da Roma Dönemine Ait Bilinen En Büyük Hamam

MEHMET BAYER - Ezine ilçesine bağlı Dalyan köyü yakınındaki Alexandria Troas Antik Kenti'nde yaklaşık bin 880 yıl önce Romalılar zamanında inşa edilen Herodes Atticus Hamamı, boyutlarıyla Anadolu'nun o dönemdeki bilinen en büyük yapılarından biri ve en büyük hamamı olarak kabul ediliyor.

Kazı Heyeti Başkanı ve Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erhan Öztepe, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hamamın inşasının 135 yılına tarihlendiğini söyledi.

Roma imparatorlarından Hadrian'ın yakın arkadaşı Atinalı Herodes Atticus tarafından yaptırılan hamamın uzunluğunun 100 metre olduğu bilgisini veren Öztepe, "Bu ölçeklerde Anadolu'da bilinen hamam yapısı ya da sayısı, bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az. Herodes Atticus Hamamı, boyutlarıyla Anadolu'da o dönemdeki bilinen en büyük yapılardan biri ve en büyük hamamdır" dedi.

Antik kentteki bu önemli yapının, 1809-1810 kışında gerçekleşen şiddetli bir depremle büyük ölçüde yıkıldığını belirlediklerine değinen Öztepe, bu sene o bölgede temizlik yaptıklarını anlattı.

Yapının planıyla ilgili bazı noktaları aydınlatmaya çalıştıklarını dile getiren Öztepe, alanın içini boşaltıp küçük çaplı sondajlarla daha anlaşılabilir hale getireceklerini aktardı.

Öztepe, hamamın bu kadar büyük olmasının, kentin görkemini göstermesi bakımından önemli olduğunu ifade ederek, şöyle konuştu:

"Bugün olduğu gibi antik dönemde de bu tür yatırımlar, çok büyük maliyetler gerektiriyor. Kaynaklardan bildiğimiz kadarıyla yapı, 3 milyon drahmi (Yunan para birimi) civarında bir paraya mal olmuş. O dönem için çok büyük bir parasal değer. Hatta Alexandria Troaslılar, bazı yapıların oluşmasında İmparator Hadrian'ın çok büyük desteğini görüyor. Atina'daki bir yazıtın bize bildirdiği üzere İmparator Hadrian, 132 yılında 'kentin hamisi' ilan ediliyor. Onun adına bir onur yazıtı yaptırıp Atina Agorası'na diktiriyorlar. Çünkü imparator, gerçekten buraya özel bir ilgi duymuş. 2006 yılında ele geçmiş olan Hadrian dönemine ait üç yazıt, kentin Hadrian'a, Hadrian'ın da kente verdiği önemi gösteriyor."

Hamamın özellikleri

Ephesos (Efes) Antik Kenti'ndeki tiyatro hamamları ve doğu hamamlarıyla benzerlik gösteren Herodes Atticus Hamamı, üç tarafı gezinme koridorlarıyla çevrili olacak şekilde planlandı.

Hamam ve gymnasium (antik dönemde fikri ve bedeni eğitim yapılan yerler), yapısı mimari bakımından değerlendirildiğinde mermer plakalarla kaplanmış duvarlara ve üzerlerinde kemerlere sahip bulunuyor.

Kuzeydoğu köşede aquadükten (su yolları) gelen suyun depolandığı bölümden yapının içine su dağıtıldığı görülüyor. Hamam ve gymnasium yapısı içindeki mekanların fonksiyonlarının, günümüze kadar kazı yapılmamış olması nedeniyle tam olarak belirleyebilmenin güç olduğu değerlendiriliyor.

Boyutlarının yaklaşık 123 x 84 metre olduğu anlaşılan bu yapı, Anadolu'da o döneme ait bilinen en büyük hamamların başında geliyor. - Çanakkale