Ağaçlara "Check-Up" Yapan Cihaz Geliştirdi

Serhat Çağdaş - Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Araştırma Görevlisi Davut Bakır tarafından geliştirilen odun tomografi cihazı (fakopp 3D akustik tomografi) sayesinde ağaçların kalitesi kesilmeden tespit ediliyor, böylece işçilikten tasarruf sağlanıyor ve ekonomik kaybın önüne geçiliyor.

Araştırma Görevlisi Davut Bakır, AA muhabirine yaptığı açıklamada,

"Hasarsız Muayene Tekniği" projesi ile yurt dışında yaygın olarak kullanılan odun tomografi cihazını üç yılda geliştirdiğini, cihaz sayesinde ağaca zarar vermeden kusurların belirlenebildiğini, endüstriye uygun kesimler yapılabildiğini belirtti.

Cihazla ağaçların kesilmeden kalitelerinin tespit edildiğini, dolayısıyla işçilikten tasarruf sağlandığını ve ekonomik kayıpların önüne geçildiğini anlatan Bakır, yöntemin yaygınlaşmasının ekonomiye önemli katkılar sağlayacağını vurguladı. Bir bölümü çürük olan ağacın cihaz kullanılmayınca tamamen çürük olduğu düşünülerek sınıflandırıldığını ya da parçalandığını ifade eden Bakır,

"Fakat bu cihaz ile ağacın hangi kısmının çürük olduğu belirlenebiliyor ve ona göre işlem yapılıyor, sağlam bölümleri kullanılabiliyor" dedi.

Ağacın cihaz kullanılarak nasıl bir testten geçirildiğini de anlatan Bakır şunları söyledi:

"Öncelikle cihaza bağlı 12 duyarlı sensör çekiç yardımıyla belli aralıklarla ağaca çakılıyor. Sonra plastik çekiçle sensörlere vurarak ağaca ultrasonik dalgalar gönderiyoruz. Dalgalar ağaç içinde oyuk, çatlak veya çürük varsa yansıyarak yön değiştiriyor. Yön değiştiren dalgalar ya aynı sensörle ya da farklı bir sensörle algılanarak tekrar elektrik sinyallerine çevriliyor ve görüntü haline dönüştürülüyor. Ultrasonik test cihazı ile ekranındaki sinyaller yorumlanarak sinyalin oluşmasına neden olan oyuk, çatlak veya çürüklüğün boyu ve bulunduğu konum tespit ediliyor. Bu sayede ağacın sınıfı, kalitesi belirleniyor."

Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sami İmamoğlu da odun tomografi cihazı ile uygulanan "Hasarsız Muayene Tekniği"nin ağaç ve ağaç cinsi malzemelerin zarar görmeden muayene edilmesine olanak sağladığını, geleneksel muayene metotlarının ise uzun sürüdüğünü ve masraflı olduğunu dile getirdi.

Sistemin ülke çapında yaygınlaşması halinde önemli kazanımlar sağlayacağını öne süren İmamoğlu, "Cihaz dışarıdan sağlam gözüken bir ağacın içerisinde hangi boyutlarda çürükler olduğunu tespit ediyor. Dolayısıyla ağacın pazarlanması sırasında müşteriye veya ilgili birimlere doğru bilgiler sunuluyor" diye konuştu.

- "Devlet de ve vatandaş da kazanacak" -

Artvin Orman Bölge Müdürü Ömer Naci Kaya da cihazın kullanımının yaygınlaşmasıyla ormancılık alanında önemli kazanımlar sağlanacağını vurguladı.

Sahada en doğru tespitleri yapmaya özen gösterdiklerini ancak ağacın iç yapısıyla ilgili yanılma payının olduğunu belirten Kaya, şöyle devam etti:

"Biz sahada her ne kadar doğru tespitler yapmaya çalışsak da sonuçta ağacın içinin nasıl olduğunu bilemiyoruz. Bazen o tespitlerde, sınıflandırmalarda yukarı çıkışlar ya da aşağı inişler olabiliyor. Yukarı çıkması halinde devletin kaybı, aşağı indiği sürece vatandaşın kaybı söz konusu oluyor. Bu cihaz vasıtasıyla komisyonlarımız artık dikili halde ağacın hem sınıfını hem kalitesini hem de ürünün cinsini belirleyebilecek. Bu muhteşem bir şey. Böylece hem devlet hem de vatandaş kazanacak."

Cihazın tomruk depolama işlemine hız kazandıracağını da dile getiren Kaya, şunları kaydetti:

"Yoğun iş döneminin sonuna doğru ayrım sırasında gözden kaçan tomruklar olabiliyor. O ayrımı depolarda tekrar yapmaya çalışıyoruz. Bu cihaz sayesinde adeta check-upını yaptığımız tomrukların ne kadarı çürük, ne kadarı sağlam grafikler yardımıyla göreceğiz. Bu sayede tomruğun çürük kısmı atılacak kalan kısmını devlet endüstriyel olarak kullanabilecek."

Yayıncı: Murat Kaban - ARTVİN