500 Yıllık Meşe Çürümekten Kurtarıldı

Ferhat Barulay - Özgür Alantor - Çankırı'da Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi tanığı 500 yıllık "Koca Meşe", akademisyenlerin 3 yıllık çalışmasıyla çürümekten kurtarıldı.

Yapraklı ilçesi Karacaözü köyündeki 500 yıllık olduğu bildirilen Koca Meşe ağacında çürüme belirtileri görülmesi üzerine, durum köylüler tarafından resmi makamlara iletildi.

Yapraklı Kaymakamlığı ve Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi ortaklığında başlatılan kurtarma çalışmasında, çürümeye Meşe Tekeböceği zararlısının neden olduğu tespit edildi. Bunun üzerine ağacı kurtarmak için çalışmalara başlandı.

-Dekan Prof. Dr. Ziya Şimşek-

Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Dekanı ve Orman Entomolojisi ve Koruma Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ziya Şimşek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Koca Meşe'nin 2005 yılında anıt ağaç olarak tescil edildiğini kaydetti.

12 metre boyundaki Koca Meşe'nin 250 metrekare alanı kapladığını ifade eden Şimşek, şöyle devam etti:

"Bu ağaç, 30 ile 40 metre boy yapabilen 2 metre çapında yaklaşık 500 yıl yaşayabilen bazı yörelerde ise en fazla bin yaşına kadar yaşayan ağaç türlerimizden birisidir. Bu ağaç, nesli tükenen ağaç türlerindendir. Meşe ağaçları ülkemizin asli ağaçlarındandır. Ülkemizde, 18 meşe türü vardır. Kendine özgü bir tür olan Koca Meşe, anıt ağaçlardandır. Bu bakımdan da çok önemlidir. Bu meşe türümüzün bu yörede bulunması ilginçtir. Bundan beş yıl önce bu özellik bizim dikkatimizi çekmiştir. Bu ağacın korunması gerektiği kanaatine vardık."

-4 kişilik ekip çalıştı-

Prof. Dr. Şimşek, Karacaözü köyündeki 500 yıllık ağacın gövde bölümünde Meşe Tekeböceği'nin zarar vermesiyle başlayan sorunların gözlenmesi üzerine bu konuda deneyimli 4 kişilik bir ekiple mücadeleye başladıklarını ifade etti.

Yaklaşık 3 yıl ağaç üzerinde çalışma yaptıklarını dile getiren Şimşek, şöyle konuştu:

"Ağacı hayata döndürmek için bir dizi önlem aldık. Böceklerin larvaların girdiği delik ve galerilerin içine ilaçları attık. Organik olan aşı malzemeyle delik ağızlarını kapattık. Bir hafta sonra gelip bunları kontrol ettik. Eğer ağacın dibine hızar talaşı gibi akıntılar oluyorsa bu böceğin içeride çalıştığını gösterir. Bu durumda doktorların kullandığı serum hortumu ile galerilere ilaç koyduk. Bir hafta sonra geldiğimizde hızar talaşı olmadığı için ağacın böceklerden arındığını anladık. Böylelikle böcekleri ağaçtan uzaklaştırdık. Ağaca yaptığımız gübreleme, sulama gibi bakımlar sonucunda tekrar hayata döndüğünü gördük."

-Meşe Tekeböceği'nin nesli tehlikede-

Avrupa Birliği Habitat Yönetimi'nin nesli tehlike altındaki türler listesinde Meşe Tekeböceği'nin de olduğunu hatırlatan Şimşek, anıt ağaç kadar ağaca zarar veren böceğin de önemli olduğunu söyledi.

Hem meşe ağacı hem de Meşe Tekeböceği'nin kırmızı listede olduğunu aktaran Şimşek, şöyle konuştu:

"Öncelikle ağacı kurtarmaya çalıştık. Bunun nedenini şöyle açıklayabilirim. Meşe Tekeböceği anıt ağacımızın çevresinde bulunan kavak ağaçlarında da bulunuyordu. Çevredeki böcekleri koruma altına aldık. Amacımız hiçbir zaman, herhangi bir canlıyı yok etmek değil. Tam tersine bilim adamı olarak onların sürdürülebilir olmasına katkı sağlamaktır. Bizim burada yaptığımız işlem Koca Meşe'yi hayata döndürmekti. Üzerinde bulunan böcekleri arındırmakla beraber civarda bulunanların yaşamalarına olanak sağlamaktı. Bu çalışmamızda bunu başardığımızı söyleyebiliriz."

Şimşek, ağacı ve nesli tükenmekte olan böceğin yaşamını sürdürmesine katkıda bulunmanın mutluluğunu yaşadıklarını dile getirdi.

Yayıncı: Ebubekir Gülüm - ÇANKIRI