5 Asırlık El Yazması Kuran-ı Kerim'e Özel Korunaklı Oda

Coşkun Akkoca - Esma Aygün - Kanuni Sultan Süleyman'ın şeyhülislamı, hukukçu ve tefsirci Ebussuud Efendi'nin, İstanbul'dan doğduğu topraklar olan Çorum'un İskilip ilçesine gönderdiği 5 asırlık 2 el yazması Kuran-ı Kerim'den biri, ilçe kütüphanesinde oluşturulan özel korunaklı odada 529 nadir el yazmasıyla muhafaza ediliyor.

Anadolu'nun köklü kütüphanelerinden biri olan İskilip Halk Kütüphanesi, biri Ebussuud Efendi'nin İstanbul'dan gönderdiği Kuran-ı Kerim başta olmak üzere 529 nadir el yazması eser ile toplam 47 bin 777 kitaba ev sahipliği yapıyor. Osmanlı döneminden kalma kanunnamelerin de içinde yer aldığı pek çok el yazması eserin bulunduğu kütüphane, geçmişi yaklaşık 700 yıla dayanan el yazması eserleri bünyesinde barındırıyor.

Tarihi kütüphanenin en kıymetli eserlerinden biri, Kanuni Sultan Süleyman döneminin şeyhülislamı Ebussuud Efendi'nin memleketi İskilip'e gönderdiği el yazması Kuran-ı Kerim.

İskilip Halk Kütüphanesi'ne 40 yıl hizmet veren emekli müdür Metin Kalyoncu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde ilçede 71 adet sıbyan mektebi, 6 yüksekokul, 1 idadi, 2 rüştiye bulunduğunu, 8 Aralık 1924 yılında bu okullardaki kitapların o dönemin kaymakamı ve ileri gelenleri tarafından toplanarak Cacabey Medresesi'ne yerleştirildiğini söyledi.

Şeyhülislam Ebussuud Efendi'nin medresesinin olduğu alana bugünkü kütüphane binasının inşa edildiğini belirten Kalyoncu, Ebussuud Efendi'nin ilçenin yetiştirdiği alim zatlardan biri olduğunu dile getirdi.

Ebussuud Efendi'nin ilminin yanı sıra vakıf eserlerine önem veren bir kişilik olduğuna dikkati çeken Kalyoncu, "Kendisi İskilip'e çok bağlıdır. İlçeye babasının adıyla Şeyh Yavsi Camisi'ni yaptırmıştır. Ayrıca medrese, şifahane gibi vakıf eserleri inşa ettirmiştir. Babasının ve dedesinin kabirleri ilçemizde bulunmaktadır" dedi.

-Altın varaklı 5 asırlık el yazması Kuran-ı Kerim-

Kalyoncu, adı ilçeyle anılan Şeyhülislam Ebussuud Efendi'nin ilçeye yadigar bıraktığı en önemli eserlerden birisinin de altın varaklı, nadir el yazması Kuran'ı Kerim olduğunu kaydetti.

Ebussuud Efendi'nin İstanbul'da şeyhülislamlık yaptığı dönemde doğduğu topraklar olan İskilip'e iki adet Kuran-ı Kerim gönderdiğinin bilindiğini vurgulayan Kalyoncu, şöyle devam etti:

"Bunlardan birinin Şeyh Yavsi Camisi'nde okunmasını, diğerinin de ilçedeki medresesinde okunmasını istiyor. Şeyh Yavsi Camisi'ndeki Kuran-ı Kerim muhafaza edilmekte zorlanılınca Çorum Müzesi'ne gönderildi. Diğer Kuran-ı Kerim ise bu kütüphanede muhafaza ediliyor. Kanuni Sultan Süleyman döneminden kalma bu eseri hattatları incelikle işlemiş. Altın varaklı Kuran-ı Kerim'in mürekkebi, geçen asra rağmen hiç bozulmamış, solmamış. Mürekkebi çok özel, duracaklar çok güzel şekilde belirtilmiş. Bu Kuran-ı Kerim, Türkiye'deki nadir el yazması Kuran-ı Kerim'lerden biri. Kütüphanemizde yapılan yeniliklerle son derece muazzam şekilde korunuyor."

-Yadigar eserlere özel korunaklı oda-

Kütüphane müdürü İsmail Tahtacı ise kütüphanenin, 2008 yılından itibaren özel yöntemlerle ve yerleştirilen güvenlik kameralarıyla 24 saat kontrol altında tutulduğunu dile getirdi.

Aralarında Ebussuud Efendi'nin yadigarı Kuran-ı Kerim'in bulunduğu 529 el yazması eser için özel korunaklı bir oda oluşturulduğunu ifade eden Tahtacı, çelik konsorsiyum ve kapılarla desteklenen odada muhafaza edilen bu eserlerin özel havalandırma sistemiyle korunduğunun altını çizerek, "24 saat esasına göre güvenlik kamerası ile izlenen kütüphanemizde olası bir yangın karşısında muhafaza altında tutulan kıymetli el yazması eserlere bir zarar gelmesi söz konusu değil. Bu özel odada nemlendirme ve havalandırma sistemleri de mevcut" diye konuştu.

Tahtacı, çocuk ve yetişkin bölümlerinin de yer aldığı kütüphanenin alt katında ise ünlü şair ve ressam Bedri Rahmi Eyüboğlu anısına açılmış sergi salonunun yer aldığını sözlerine ekledi.

-Ebussuud Efendi'nin hayatı-

Ebussuud Efendi, 1490 yılında İskilip'te doğdu. Sultan II. Bayezid, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman ve II. Selim zamanında yaşadı. Fetvaları ile bilinen Ebussuud Efendi, 30 yıla yakın şeyhülislamlık yaptı. Ebussuud Efendi, 1574'te İstanbul'da hayatını kaybetti. Alim, hukukçu ve tefsirci Ebussuud Efendi'nin çok sayıda ilmi eseri bulunuyor. Döneminin en önemli eseri olarak kabul edilen "Ebussuud Tefsiri" ise 2010 yılında Türkçe'ye çevrildi.

Yayıncı: Orhan Topal - ÇORUM