Kremlin Propagandası ve Rus Halkının Yeniden Yeşeren Umudu: Gerçekler ve Gerçek Dışı Algılar
Umut Güner
Rusya - Ukrayna savaşı üçüncü yılına yaklaşırken Rus halkının savaşa dair algısı da tamamen değişti. Moskova, milliyetçi duyguların kabardığı, zaferin, güç ve gövde gösterisinin merkezi haline geldi. Ülkenin hemen hemen önemli şehirlerinin çoğunda bilboardlar, led ekranlar ve kamu binaları Putin'in savaşı kutsayan ve zaferle özdeşleştiren propagandasını yansıtıyor. Aynı şekilde televizyon yayınları, basılı medya ve radyo yayınları da savaşı milli bir dava olarak lanse eden Rus milliyetçiliğinin söylemini yürütüyor.
Savaşın başında Rus halkı, amacı ve sonu belirsiz bu savaşa karşı büyük bir önyargı taşıyordu. Özellikle de savaşın ilk yılı içerisinde Rusya taaruzunun başarısızlıkla sonuçlanması ve Rus ordusunun geriye çekilmesi Rus halkında büyük bir kaygıya ve endişeye neden olmuştu. Bu endişelere ekonomik zorluk ve Rus şehirlerine taşınan bombalı terör faaliyetleri de eklenince Rus halkı büyük bir trajedi ile karşı karşıya olduğunu yakından hissetti. Fakat Ukrayna'ya ABD ve Batı yardımının gecikmesi, Rus ekonomisinin savaş ekonomisine geçerek zorluklara dayanması, İran, Kuzey Kore ve Çin gibi ülkelerden askeri yardımların gelmesi Rusya'ya tekrar ayağa kalkma ve güç kazanma fırsatı vermiş oldu. Bütün bu sürece Putin'in ve Kremlin'in propaganda faaliyetleri de eklenince Rus halkı tekrardan zafere inanmaya başladı. İşgale karşı olan Rus aydınları başta olmak üzere halkın önemli bir kesimi de artık savaşa destek vermeye başlamış görünüyor. Nitekim Putin'in karşısında en güçlü muhalif ses olan Navalni'nin ölümü de Rus muhalefetinin iyisice susturmuş ve sindirmiş durumda.
Başkan Putin'in yakın zaman önce sonuçlanan seçimlerin ardından beşinci kez başkanlık koltuğuna oturması ile birlikte imajı daha da pekişti ve karizmatik şahsiyeti tekrar güç kazandı. Seçim arefesinde Rus ordusunun tekrar karşı saldırıya geçmesi ve önemli Ukrayna şehirlerini ele geçirmesi Rusya'nın özgüvenini arttırdığı gibi Putin'e de davasında katkı sağladı.
Kremlin'in propagandası ve Rus halkının tekrar yeşeren umutları esasında savaşın olumsuzluklarını örtbas etmek için güzel bir algı biçimi. Rus halkı savaşın baskısını ve açtığı siyasi, toplumsal ve ekonomik yaraları şu an için pek hissetmese de gelecekte savaşın faturası Rus halkı için ağır olacak. Önemli bir askeri kayıp söz konusu. Ölen binlerce Rus genci var. Aynı şekilde artık hem savaşamayacak hem de çalışamayacak önemli bir engeller genç nüfusu oluştu. Bu gençlerin ve ailelerinin yaşayacağı travma gelecekte Rus halkı için ulusal bir trajedi olacaktır. Bunların dışında Rus ordusu ciddi şekilde askeri silah ve ekipman kaybı yaşadı. Rusya'nın tekrardan eski güçlü askeri envanterine ulaşması için uzun yıllar gerekecek. Keza Rus halkı ülkenin yaşadığı ekonomik zorlukları ve yaptırımları yakından hissetmese de ilerleyen süreç içerisinde yaptırımlar halkı zorlamaya başlayacaktır.