Engellilerin öğretmen olmasına doktorlar karar vermemeli

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), 3 bin 500 engelli öğretmen ataması yapacağını duyurdu. Ön başvurular 3 – 7 Nisan tarihlerinde alınıyor. Ancak başvuru ekranında birçok kişi hata aldığını belirtiyor. Sorunlar çözülmezse ön başvuru süresinin uzaması gündeme gelebilir. Mevcut takvimde tercihler 12 – 15 Nisan tarihinde yapılacak. Atama sonuçları 25 Nisan'da açıklanacak. Ataması yapılan engelli öğretmenler yeni eğitim – öğretim yılı ile birlikte 1 Eylül tarihinde göreve başlayabilecek.

2010 yılından bu yana çeşitli zamanlarda yapılan engelli öğretmen atamaları için bu yıl 3 bin 500 kontenjan ayrılması dikkat çekici ve manidar. Çünkü şimdiye kadar bu sayıda bir kontenjan ayrılmamıştı. Diğer taraftan farklı fakültelerden mezun olanların formasyon almaları nedeniyle geçmiş yıllara göre engelli öğretmen adayı sayısında da bariz bir artış söz konusu.

Şu anda ön başvuru ve tercih aşamalarına yoğunlaşan adaylar farkında değil ama, atandıktan sonra bir de öğretmen olabilir ifadeli rapor almakla uğraşacaklar. Engelli öğretmen atama duyurusuna göre, son yıllarda yapılan tüm atamalarda olduğu gibi, ataması yapılan engelli öğretmenlerin engel durumlarının öğretmenlik yapmaya elverişli olduğunu gösterir bir sağlık kurulu raporu alması gerekecek. Hangi kıstaslara göre bir engellinin öğretmenlik yapıp yapamayacağı belli olmadığından Sağlık kurulları bu şekilde bir rapora imza atmaya çekiniyor. Doğrusu böyle bir kıstas yok ve olamaz da. Bir kişi öğrenim gördüğü lisans programından mezun olduysa öğretmenlik formasyonuna sahip demektir. Dolayısıyla alanı tıp olan uzmanların engelli kişinin öğretmenliğini sorgulaması doğru değil. Bundan önceki atamalarda hastane hastane dolaşan engelli öğretmen adayları, sağlık kurullarını öğretmenlik yapabileceğine ikna etmeye çalışıyordu.

Öğretmen olabilir ifadeli raporu almakta en fazla zorlanan gruplardan biri görme engelliler. İki bin civarında görme engelli öğretmen aktif olarak görev yapmasına rağmen, görme engelli adaylar sağlık kurullarına nasıl öğretmenlik yapabileceğini anlatmaya çabalıyor. Orta yol bulmaya çalışan bazı sağlık kurulları ise "görme gerektirmeyen branşlarda öğretmenlik yapabilir" mealinde bir rapor düzenliyor. Fakat mevzuatta ve literatürde görme gerektiren ve gerektirmeyen branşlar diye bir sınıflama yok. Zaten mantıklı da değil. Durumu anlamaya ve adayı mağdur etmemeye çalışan tıp uzmanlarıyla Dernek Başkanı olarak neredeyse her atama döneminde konuşmuşumdur. Yaptıkları araştırmalar sonunda derneğimize ulaşan bu kişilere görme engellilerin de öğretmenlik yapabildiğini anlatmış ve ikna etmişimdir. Tabî bunda doğrudan bir öğretmen olarak konuşmam da şüphesiz etki uyandırmıştır. Ancak herkes bu kadar duyarlı değil. Kendi değer yargılarına göre olumsuz rapor verenler de var.

Eğitimde Görme Engelliler Derneği olarak defalarca idari girişimde bulunarak böyle bir rapor istenmemesi gerektiğini vurgulasak da, sonuç çok fazla değişmedi. Yalnızca bu atama döneminden itibaren "öğretmen olabilir" ifadeli rapor engel durumu bildirir raporun alındığı hastaneden alınmak zorunda değil. Yine de bunu küçük bir kazanım olarak sayabiliriz. Öte yandan daha önce Sağlık Bakanlığı'ndan görme engelli olmanın öğretmenlik yapmaya engel teşkil etmediğini bildiren bir yazıyı sağlık kurullarına göndermesini talep etmiştik. Bakanlık da bu talebimizi olumlu karşılamıştı. Eğer bu atama döneminde sağlık kurulları görme engelli bir öğretmen adayına rapor vermezse, Eğitimde Görme Engelliler Derneği internet sitesinden Sağlık Bakanlığı'nın ilgili yazısı indirilip çıktı alınarak sağlık kuruluna sunulabilir.

Son söz: Günümüz bilişim çağında engel, önyargılar ve yapılmayan erişilebilirlik düzenlemeleridir. Bu bakışla hareket edilmeli ve engellilerin öğretmen olmalarına doktorların karar vermesi uygulamasından vazgeçilmelidir.

Tercih yapacak meslektaşlarıma başarılar dilerim…