Ünlü Şair Nail Çakırhan Anıldı

Akyaka Belediyesi tarafından düzenlenen iki günlük 'Doğumunun Yüzüncü Yılında Geleneksel Mimarinin Şairi Nail V. Çakırhan Günleri' adlı etkinlik çerçevesinde Çakırhan'ın eserleri, hayatı ve savunduğu fikirleri anlatıldı. Çakırhan'ın mezarı başında şiirler okundu, Yücelen Otel bahçesinde bulunan büstüne çelenk konuldu.

Akyaka evlerinin yaratıcısı olarak gösterilen, geleneksel mimariyi çağdaş yapılara uygulayarak yeni mimari bir tarz oluşturan ve aynı zamanda edebiyatçı olan Nail Çakırhan hayatının son yıllarını yaşadığı Gökova Körfezi'nin kıyısındaki Akyaka Beldesi'nde unutulmadı. Mimarlık eğitimi almadan Uluslararası Ağa Han Mimarlık Ödülünü kazanan Nail Çakırhan için Akyaka Belediyesi öncülüğünde Akyaka Kültür Sanat Derneği, Yücelen Otel, TMMOB Mimarlar Odası Muğla Şubesi ve TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi desteğiyle iki günlük etkinlik düzenlendi.

'Doğumunun Yüzüncü Yılında Geleneksel Mimarinin Şairi Nail V. Çakırhan Günleri' adlı etkinliğinin ilk gününde büyük ustanın kabri ziyaret edildi, Yücelen Otel bahçesinde bulunan büstüne çelenk konularak anma töreni yapıldı. Etkinliğe Ula Kaymakamı Erol Karaömeroğlu, Yüksek Mimar Yazar Oktay Ekinci, Araştırmacı Yazar Prof. Dr. Şadan Gökovalı, Gazeteci Yazar Ünal Türkeş, Yüksek Mimar Yazar Ertuğrul Aladağ, Çakırhan'ın eşi Halet Çambel, yakınları, sevenleri ve hayranları katıldı. Çakırhan'ın şiirleri okunurken, eşi Halet Çambel duygusal anlar yaşadı. Hayranları büste kırmızı karanfiller koydu.

Akyaka Belediye Başkanı CHP'li Ahmet Çalca, Nail Çakırhan'ın öğretilerini, başarılarını ve yaşam tarzını gençlere aktarmayı hedeflediklerini kaydetti. Çalca, "Nail Çakırhan beldemizde yeni bir mimari tarz oluşturdu. Edebiyat ve şiir alanında öncü olan bir aydındır. Onunla büyük gurur duyuyoruz. Her yıl onu anarak gelecek nesillere aktaracağız" dedi. Ula Belediye Başkanı DP'li Nadi Şenkal, Nail Çakırhan'ın Ulu doğumlu olduğunu hatırlattı. Şenkal, "Böyle büyük bir aydının Ulamızdan çıkması bizi mutlu ediyor. O ölmedi eserleriyle yaşıyor. Biz sonsuza kadar onun fikirlerini yaşatacağız" diye konuştu.

Nail Çakırhan'ın son 30 yıllık yakın arkadaşı olan Yücelen Otel sahibi Hamdi Yücel Gürsoy da dostluklarını anlattı. Çakırhan'ın Akyaka'yı kendi elleriyle yarıtığını kaydeden Gürsoy, "Akyaka'da güzel işler yapmamızı isterdi. Biz onun büstü önünde söz veriyoruz. Gençlere onu anlatacağız. Onun ve eşi Halet Çambel'in yaşam öyküsünü anlatarak gençlere yeni ufuklar kazandıracağız" dedi. Tiyatro sanatçısı Zeliha Berksoy mezarı başında ve büstünün önünde Nail Çakırhan'ın şiirlerini okudu. Şiirlerin ardından Nail Çakırhan konulu panel yapıldı. Ardından Selçuk İnanç'ın yazdığı 'Dolu Dizgin' adlı tiyatro oyun sahnelendi.

Nail Çakırhan kimdir?

Gazeteci, şair, uluslararası ödüllü mimar ve restoratör Nail Vahdeti Çakırhan, 1910 yılında Ula'da doğdu. Lise son sınıfta yazdığı bir şiir nedeniyle gözaltına alındı. Hakkında dava açıldı. Bu sırada şiiri çok beğenen Nazım Hikmet ile tanıştı. İstanbul Tıp Fakültesi'nde başladığı eğitimini yarıda bırakıp Hukuk Fakültesi'ne devam etti, ancak bu mesleğe de ısınamayınca Edebiyat Fakültesi'ne girdi ve bir yandan da Cumhuriyet gazetesinde düzeltmenlik yaptı. 1930'da Nazım Hikmet ile birlikte '1+1=Bir' adlı ortak şiir kitabını çıkardı. 1934 yılında gittiği Sovyetler Birliği'nden 1937'e yurda döndü. 1938'de Tan Gazetesi'nde çalışmaya başladı ve arkeolog Halet Çambel ile evlendi.

Mimarlık kariyerine ilk adımını, Halet Çambel'in kazı çalışmalarına katıldığı Karatepe'de attı. Karatepe çıplak beton açık hava müzesini, kazı evini ve diğer binaları inşa etti. 1963'te Ankara'da, projesi Turgut Cansever'e ait Türk Tarih Kurumu binasının inşaatını gerçekleştirdi. Almanya Büyükelçiliği'ne bağlı Alman Lisesi'nin yapımını üstlendi. Halet Çambel'in Chicago Üniversitesi ile işbirliği içinde kazılara başladığı Ergani'de bir kazı evi yaptı.

Çift, Nail Çakırhan'ın bozulan sağlığı nedeniyle doktorların tavsiyesi üzerine 1970'te Akyaka'ya yerleşti. Nail Çakırhan burada geleneksel mimari özelliklerini günümüz şartlarıyla buluşturan ve çevre ve doğayla bütünleştiren bir ev inşaatı gerçekleştirdi. Ardından arkadaşlarından, özel kişilerden ve turizm işletmelerinden benzer evler yapması için teklifler aldı ve alanında bugün Akyaka Evleri diye bilinen ekolü oluşturdu.

Beton yerine ahşap evler inşa ederek çevreye saygılı mimariye öncülük etmesi kendisine 1983'te, dünyanın en saygın mimarlık ödüllerinden Ağa Han Mimarlık Ödülü'nü getirdi. Mimarlık eğitimi almamış bir kimse olarak bu ödülü alması mimarlık dünyasında alaylı- mektepli tartışması başlattı. Çakırhan, ödülden sağladığı kaynakla Muğla'daki Konakaltı Hanı'nı Kültür Evi olarak restore etti. Ardından yörede çeşitli evler, oteller, tatil köyleri inşa etti. Ona ödül getiren evi, 1998 yılında kültür ve sanat merkezi olarak hizmete girdi. Sanatçı, 10 Ekim 2008'de Muğla'da kolon kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.

Ahmet BAYRAK/MUĞLA, (DHA)