Turgut Reis Biyografisi

Turgut Reis Kimdir ?

Turgut Reis, 1485 yılında Menteşe yöresinde fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Mızrak ve ok kullanmaktaki kabiliyetinden dolayı genç yaşta Osmanlı ordusuna alındı. Ordu bünyesinde başarılı bir denizci olan Turgut, 1517 yılında Memlûk Sultanlığı seferine katıldı. Kahire’de bulunduğu dönemde Sinan Paşa komutasındaki donanmaya katıldı. Deniz topçuluğundaki başarılarıyla dikkat çeken Turgut Reis, bir guletin (iki yelkenli bir savaş gemisi) komutasına atandı.

Çok sayıda başarılı seferden sonra hafif bir kadırganın sahibi ve kaptanı oldu. Bu dönemde Doğu Akdeniz bölgesinde özellikle Venedik Cumhuriyetinin topraklarına ve ticari hatlarına saldırılar düzenledi.

1520 yılında Barbaros Hayreddin Paşa donanmasına katıldı. Turgut Reis Barbaros ile dostluğunu ilerletirken rütbesi de yükselecektir. 1526 yılında Sicilya’daki Capo Passero kalesini ele geçirdi. 1526-1533 yılları arasında Sicilya ve Napoli Krallığı arasında korsanlık yaptı. Bu dönemde Barbaros Hayreddin Paşa ile birlikte Adriyatik kıyılarını yağmaladı ve Girit’teki Kandiye’yi ele geçirdi.

Preveze Deniz Muharebesi

Preveze Deniz Muharebesi sırasında Osmanlı donanmasının merkezinde 30 kadırgaya komuta eden Turgut Reis, Giambattista Dovizi komutasındaki Papalık Devleti kalyonunu ele geçirerek mürettebatını esir etti.

Cerbe valisi

1539 yılında Sinan Paşa, Kanuni Sultan Süleyman tarafından Kızıldeniz’deki donanmanın komutasına atanınca onun yerine Cerbe valisi olarak tayin edildi. Turgut Reis bu dönemde Sicilya, İspanya ve İtalya kıyılarında çeşitli kentlere saldırılar düzenledi, Gozo, Palasca ve Capraia’yı yağmaladı.

Esaret

Turgut Reis, 1540 yılında Korsika’nın batı sahillerinde gemilerinin bakımını yapmak için mola verdiği sırada Cenevizli komutanlar Giannettino Doria, Giorgio Doria ve Gentile Virginio Orsini tarafından esir alındı. Dört yıl boyunca Ceneviz gemilerinde forsa olarak çalışmak zorunda bırakıldı. Barbaros Hayreddin Paşa tarafından Cenevo’ya yapılan fidye teklifleri reddedildi. 1544 yılında Toulon’da kışlayan Barbaros dönüş yolunda Cenova açıklarına güçlü bir donanmayla gelerek Turgut Reis’in serbest bırakılması için pazarlık yürütür. Andrea Doria ile görüşen Barbaros 3500 düka altın karşılığında Turgut Reis’in serbest bırakılmasını sağladı. Özgürlüğüne kavuşan Turgut Reis, Korsika ve Sicilya bölgesindeki Cenova hakimiyetine karşı saldırılar düzenledi.

Osmanlı donanması komutanı

Barbaros’un 1546 yılındaki ölümünün ardından Turgut Reis Osmanlı donanmasının başına getirildi. 1547 yılı Temmuz ayında 23 parça kadırga ile Malta‘ya saldırdı. Daha sonra Sicilya ve Korsika adalarına seferler düzenledi. 1548 yılında Cezayir Beylerbeyi oldu. Daha sonra Napoli‘ye saldırdı. 1550 yılında Tunus kıyılarını ele geçirdi. Ardından Sardinya ve İspanya kıyılarına saldırdı.

1551 yılında İstanbul‘a gelerek padişahın huzuruna çıkan Turgut Reis emrine verilen 112 parça kadırga ve 12 bin yeniçeri ile Adriyatik Denizi'ndeki Venedik topraklarına saldırdı. Aynı yıl Malta adasına çıkartma yaptı. Burada bulunan Birgu ve Senglea kalelerini kuşattı. Fakat kaleleri alamayacağını anlayınca geri çekildi.

15 Ağustos 1551 tarihinde Libya‘daki Trablus şehrini ele geçirdi ve Kanuni Sultan Süleyman tarafından Trablusgarp Sancak Beyi olarak atandı.

5 Ağustos 1552 tarihinde Ponza Deniz Muharebesi’nde Andrea Doria komutasındaki Cenova donanmasını yendi. Bu zaferin ardından Akdeniz Beylerbeyi yapıldı. 1556 yılında Trablus Paşası oldu. 1558 yılında Piyale Paşa komutasındaki donanmayla birleşerek Cerbe Adasını ele geçirdi. 1559 yılında Cezayir’e düzenlenen bir İspanyol saldırısını püskürttü. Aynı günlerde Trablus’ta çıkan yerli ayaklanmasını bastırdı. Cerbe Adasına yapılan saldırıyı geri püskürttü.

Ölümü

Kanuni Sultan Süleyman 1565 yılında Malta Kuşatması için Turgut Reis’e Piyale Paşa birliklerine katılma çağrısı yapınca yaklaşık 1600 askeriyle sefere katıldı. Mayıs ayında adaya çıkan tecrübeli kaptan, St. Elmo Kalesi kuşatması sırasında diğer kalelerden açılan top ateşi sonucu ağır yaralandı. Turgut Reis, bir hafta sonra 23 Haziran 1565 tarihinde 80 yaşında hayatını kaybetti. Kuşatma başarısızlıkla sonuçlandıktan sonra naaşı Kılıç Ali Paşa tarafından Trablus’a götürüldü ve burada toprağa verildi.

Dragut

Dragut, Güney Avrupalıların Turgut Reis'e taktığı lakaptır. Tecrübeli kaptanın Hristiyan topraklarına düzenlediği seferleriyle oluşturduğu etki, Dragon (Ejderha) ve Turgut arasındaki ses benzerliğinden yararlanarak Dragut kelimesinin doğmasına yol açmıştır. Batılı kaynaklar, kendisini hala Dragut Rais olarak anmaktadır.