Dr. Oğuzhan Aygören'den kitle fonlaması araştırması: "Büyük bir balina yakalamak yerine küçük balıklardan ordu kurun"

Boğaziçi Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölümü Öğretim Üyesi ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi Direktörü Dr. Oğuzhan Aygören'in Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü'nün önceki başkanı Prof. Dr. Stefan Koch birlikte tamamladığı analiz çalışması oyun, film, yazılım gibi gelecek vadeden yenilikçi projelerin maddi olarak geniş kitlelerce desteklenmesi anlamına gelen kitle fonlamasıyla ilgili dikkat çekici bulgular ortaya koydu. Bu kapsamda ABD merkezli kitle fonlaması platformu Kickstarter'da 2009-2015 yılları arasında yer alan 179 video oyununun maddi destek toplama başarıları ve pazardaki başarıları incelendi.

Kurumsal İletişim Ofisi'nin sorularını yanıtlayan Dr. Aygören elde ettikleri bulgulardan yola çıkarak geniş kitlelerin desteğini alan oyunların, az sayıda kişiden yüksek miktarda kaynak toplayanlara göre pazarda daha başarılı olduğunu söylüyor.

Kitle fonlaması desteği sayesinde projelerini hayata geçirmek isteyenlerin küçük balıklardan bir ordu yaratmaya odaklanması gerektiğini vurgulayan Dr. Oğuzhan Aygören araştırma bulgularını şu sözlerle anlatıyor:

"BİR PROJENİN GERÇEK BAŞARISI PAZARDA OLUR"

2009'da kurulan Kickstarter platformunda projenizle ilgili toplamayı hedeflediğiniz bir maddi destek miktarı ve bunun için hedeflediğiniz bir süre oluyor. Bu zaman zarfında istediğiniz miktara ulaşamazsanız, toplanan tüm para destekçilere iade ediliyor. Yani burada dikkat edilmesi gereken nokta hedefinizi nasıl belirlediğiniz. Eğer çok yüksek bir miktar talep ederseniz buna ulaşmanız güç olabilir, öte yandan çok düşük olursa da projenizi geliştirmek için ihtiyaç duyduğunuz kaynağı toplayamayabilirsiniz. Ancak tüm bunların ötesinde günün sonunda bir projenin gerçek başarısı, hedeflediği miktarı ya da bunun üstünde maddi desteği toplamak değil, pazarda başarılı olmasıdır. Biz buradan yola çıktık. Yani hedeflediği fonu toplayan bir oyun, pazarda satın alınmış mı, hakkında iyi yorumlar yapılmış mı buna baktık. Buna da pazar başarısı dedik ve buna en çok etki eden faktörün toplanan maddi destek miktarı mı yoksa kitle fonlaması platformundaki destekçi topluluğu mu olduğuna odaklandık.

"1 MİLYON KİŞİDEN BİR MİLYON LİRA, 1. 000 KİŞİDEN BİR MİLYON LİRA TOPLAMAKTAN DAHA KIYMETLİ"

Bu soruların cevaplarını almak için Kickstarter'da yer almış ve oyun yorum-inceleme platformu Metacritic'te 2009-2015 yılları arasında değerlendirilmiş tüm video oyunlarının verilerini çektik. Böylelikle 6 bin 500 civarında oyundan 179'unun her iki platformda da temsil edildiğini tespit ettik. Ayrıca çevrimiçi oyun platformu Steam'in bu oyunları satın alan kişi sayısı ve tahmini ciro rakamları gibi verilerini de değerlendirmeye kattık. Bu verileri birleştirerek analiz ettiğimizde öncelikle yeterli kitle fon desteğini bulamayan oyunların gerçekten de pazarda başarılı olamadığını gördük. Öte yandan hedeflediğinin üstünde para toplayanlar da daha başarılı değil. Yani bir oyun 100 bin dolar hedefine sahipken, 500 bin dolar elde ettiğinde daha başarılı olmuyor. Peki kim daha başarılı? Bu sorunun cevabına elde ettiğimiz bulgulara göre geniş kitleler tarafından destek görenler diyebiliriz. Diğer bir ifadeyle daha çok destekçiye sahip olanlar. Yani bir proje kitle fonlamasıyla fon hedefine ulaştıysa daha çok maddi destek almayı hedeflememeli, daha çok insandan destek almaya odaklanmalı. Çünkü kitlesel fonlama platformlarını, herhangi bir e-ticaret sitesinden ayıran en önemli özellik proje sayfasındaki topluluk hissi ve destekçilerle olan etkileşim. Özetle 1 milyon kişiden bir milyon lira, 1. 000 kişiden bir milyon lira toplamaktan daha kıymetli.

"HEDEF KÜÇÜK BALIKLARDAN BÜYÜK BİR ORDU YARATMAK OLMALI"

Bu bulgular aslında sadece oyun sektörü için geçerli olmayabilir. 2008'de Barack Obama'nın ABD başkanı seçildiği dönemde yürütülen kampanya da bunun için güzel bir örnek teşkil ediyor. O dönemki rakibi John McCain'in topladığı destek zengin bağışçılardan gelirken Obama ise milyonlarca insandan kişi başı 100 doların altında tutarlarda destek aldı. Toplamda yakın miktarlarda para toplamış olsalar bile Obama'nın destekçileri ile yaratmış olduğu topluluk ve bu topluluğun içindeki kuvvetli güven bağı sonucu etkiledi. Sonuç olarak, bu çalışma video oyunları özelinde Kickstarter platformunu esas alsa da kitle fonlamasıyla projelerini ileri taşımak isteyenler fonlama hedeflerine ulaştıktan sonra, daha fazla fon toplamaya odaklanmak yerine daha çok miktarda destekçiye ulaşmayı hedefleyebilir. Bunu da büyük bir balina yakalamak yerine küçük balıklardan ordu yaratmaya benzetebiliriz.

Dr. Oğuzhan Aygören kimdir?

Lisans eğitimini Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Elektrik Elektronik Mühendisliği bölümünde tamamladıktan sonra Koç Üniversitesi ve London Business School'dan MBA (İşletme Yönetimi Yüksek Lisans) derecesini, Boğaziçi Üniversitesi İşletme bölümünden de pazarlama alanında doktora derecesini aldı. Boğaziçi'ne katılmadan önce İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İşletme Mühendisliği bölümünde yardımcı doçent olarak görev yaptı. Ayrıca doktora sonrası araştırma için 2014 yılı güz döneminde ABD'de California Berkeley Üniversitesi'nde ve 2016 yılı yaz döneminde Stanford Üniversitesi'nde misafir akademisyen olarak görev aldı. Pazarlama Yönetimi, E-ticaret, Girişimcilik, Yeni Ürün Tasarımı, İnovasyon ve Uluslararası Pazarlama konularında dersler veriyor. 2015'ten bu yana Boğaziçi Üniversitesi Uluslararası Ticaret bölümünde öğretim üyesi, Girişimcilik Merkezi müdürü, İnovasyon Merkezi, Teknopark AŞ ve BÜYEM yönetim kurulu üyesi. Aynı zamanda Stanford Üniversitesi Faculty Innovation Fellow adayı olarak yüksek öğrenime yeni bir vizyon ve perspektif getirmek üzere projeler üzerinde çalışıyor.

Araştırmayla ilgili yayımlanan makaleye ulaşmak için tıklayınız.

*/