Prof. Dr. Mihri Özkan: İklim Değişikliği ve Önleyici Karbon Yakalama Teknolojileri

California Üniversitesi Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mihri Özkan, "Şu anki 1000 ton karbon emisyonu gelecekte bir insanın hayatını etkiliyor. Yüzyılın sonunda yaklaşık 1 milyar insan ölebilir. Bu, datalarla kanıtlanmış durumlar. Bir şekilde algılayıp neler yapılabilir diye düşünmemiz gerekiyor." dedi.

Yaşar Üniversitesi Ana Konferans Salonu'nda, "İklim Değişikliği ve Önleyici Yenilikçi Teknolojiler" konulu panel düzenlendi.

ABD Ulusal Mucitler Akademisi (NAI) tarafından 2019'da, dünyanın dört bir yanından seçilen 168 akademik mucit arasındaki 3 Türk'ten biri olan ve çalıştığı üniversitede bu ödüle layık görülen "ilk kadın akademisyen" olarak kayda geçen Prof. Dr. Mihri Özkan, panelde, "İklim Değişikliği ve Önleyici Karbon Yakalama Teknolojileri" başlıklı sunum yaptı.

Karbon emisyonunu azaltmak için çözüm niteliği taşıyan "karbondioksitin doğrudan havadan yakalanması" (DAC) teknolojisiyle ilgili bilgiler veren Özkan, bu yöntemin, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli olduğuna dikkati çekti.

İklim değişikliğinin etkilerine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Özkan, şunları kaydetti:

"Şu anki 1000 ton karbon emisyonu gelecekte bir insanın hayatını etkiliyor. Yüzyılın sonunda yaklaşık 1 milyar insan ölebilir. Bu, datalarla kanıtlanmış durumlar. Bir şekilde algılayıp neler yapılabilir diye düşünmemiz gerekiyor. Bunun için de inovasyon şart. Dünyada en çok karbon emisyonu üreten ülke Çin, ardından ABD ve Hindistan geliyor. Ardından Avrupa ülkeleri var. Her yıl 38 gigaton karbondioksit atmosfere salınıyor, bu hızlanmayı durdurmak biraz zor olacak. Karbondioksit gazı bir battaniye gibi dünyayı sardı ve yüzden ısı hapsoluyor. Karbondioksit havada fanlar sayesinde yakalanıyor. Gaz ısıtılarak yüzeyden ayrılıyor ve depolanıyor. Her ton karbondioksiti yakalamak ve ayrıştırmak için 2 bin 200 kilovat enerjiye ihtiyaç var. Onun için mutlaka bir depolama sistemi olmalı. Çalışmalarımız sonucunda; jeotermal enerjinin en ekonomik olduğunu ortaya koyduk. Yüzde 42 daha ucuz."

"Elektrikli araçlar daha hesaplı hale gelecek"

California Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Sinan Özkan ise lityum iyon piller üzerine yaptığı çalışmaları anlattı.

Global pil pazar büyüklüğünün 2024'te 132 milyar doların üstünde olabileceğini vurgulayan Özkan, "Ülkeler için elektrikli arabanın üretiminin benzin ve dizel arabaların masrafına denk gelmesi veya daha az olması büyük önem taşıyor. Elektrikli arabalar gittikçe ucuzluyor. 2028 yılında ne olursa olsun elektrikli araç daha hesaplı hale gelecek. 2050'ye kadar yaklaşık 1-2 milyar elektrikli arabalar yollarda olacak. Fakat günümüzde pil üretimi ve şarj istasyonu sorunları var. Son çalışmamızda, polietilen tereftalat (PET) plastik atığı şarj edilebilir lityum iyon piller için süper gözenekli bir aktif karbon malzemesine dönüştürdük. Plastik atıkları alıp önce erittikten sonra kumaşa çevirdik. Bu kumaştan da pil yaptık. Kumaşı kesip pil malzemesi olarak kullanabiliyoruz. Ayrıca, daha önce mantardan da batarya üretmiştik. Bu malzemelerle yapılan piller hem çevreye zarar vermiyor hem de yüksek performans sağlıyor." diye konuştu.